Intellectuele eigendomsrecht: Auteursrecht
Kennisclip Auteursrecht:
Zie kennisclip voor extra uitleg, hetgeen aan bod komt is ook volledig
behandeld in het werkcollege, dus zie hieronder.
Werkcollege Auteursrecht:
Auteursrecht art. 1 Aw: het auteursrecht is het uitsluitend recht van
den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kust, of van
diens rechtverkrijgende, om dit openbaar te maken en te
verveelvoudigen, behoudens beperkingen, bij de wet gesteld.
Doel auteursrecht: economische/utilitaristische theorie (om een prikkel te
creëren voor auteurs om iets nieuws te maken op het gebied van cultuur).
Nederlands recht & EU recht
- Auteurswet (Aw) 1912;
- Richtlijnen: 93/83, 96/9, 2001/29, 2001/84, 2004/48, 2006/115,
2006/116, 2009/24 2011/77, 2012/28, 2014/26, 2017/1564,
2019/789, 2019/790;
- Verordeningen: 608/2013, 2017/1128, 2017/1563;
Internationaal recht
- Berner Conventie;
- TRIPs-verdrag;
- WIPO Copyright Treaty (WCT);
- Verdrag van Marrakesh.
Kenmerken van het auteursrecht
Geen recht dat afhankelijk is van registratie. Auteur krijgt bescherming
van rechtswege indien hij voldoet aan de voorwaarden van de wet.
- Beschermt originele creaties;
- Toekenning van rechtswege.
Beschermingsvoorwaarden:
1. ‘Werk’. Ongeacht wijze, vorm en genre.
- Niet-limitatieve lijst in art. 10 en 11 Aw. M.i.v. software, databanken,
afgeleide werken;
- Concrete vorm (dus geen ideeën). ‘Voldoende nauwkeurig en
objectief identificeerbaar’ – HvJ 13 nov. 2018 Levola Hengelo §40;
- Uitsluiting openbare akten, uitspraken en beslissingen – zie art. 11
Aw.
2. Origineel = oorspronkelijk.
= eigen intellectuele schepping van de auteur – HvJ 16 juli 2009
Infopaq.
Of er sprake is van originaliteit, beoordelen a.d.h.v. de vraag: Had
de auteur, toen hij het werk maakte, de mogelijkheid om
vrije en creatieve keuzes te maken?
‘Persoonlijke toets’ – eigen vrije, creatieve keuzes.
, Wie krijgt bescherming? Rechthebbende. Art. 4 t/m 9 Aw.
Oorspronkelijke rechthebbende: de maker / de auteur. De natuurlijke
persoon die het werk heeft gemaakt. Het is mogelijk om het werk over te
dragen: het werk komt dan in handen van ‘de afgeleide
auteursrechthebbende’, dit is niet de oorspronkelijke auteur.
Wie is auteur? De persoon die het werk tot stand brengt en daarin haar
persoonlijkheid in laat weerspiegelen. Dit kunnen meer personen zijn
auteurs. De auteurs moeten elk de ruimte hebben gehad om vrije en
creatieve keuzes te maken. Een investering in de vorm van enkel geld kan
niet leiden tot medeauteur indien deze niet daadwerkelijk in de vorm van
vrije en creatieve keuzes heeft meegeholpen aan het ontwerp.
Medeauteurschap van ondeelbare werken – art. 3:166 e.v. BW / art.
26 Aw. Medehouder, dus kan rechten niet exploiteren/overdragen zonder
toestemming van medeauteurs. Elk van der partijen kan optreden tegen
een inbreuk, dit hoeft niet gezamenlijk.
Verzamelwerken algemeen – art. 5 Aw. Ook de persoon die het werk
verzamelt (bijv. uitgever tijdschrift) heeft auteursrecht op de verzameling
als zodanig.
Filmwerken – art. 45a t/m 45ga Aw. Film = bewegende beelden (ook bijv.
met smartphone, dus niet letterlijke betekenis film). Personen die
bijdragen aan een film worden vermoed om hun exploitatierechten te
hebben overgedragen aan de producent van de film; vermoeden van
overdracht. In ruil daarvoor krijgt men een wettelijk verankerde
vergoeding.
Arbeidsverhoudingen – art. 7 Aw. Het komt voor dat een werk tot stand
wordt gebracht door een werknemer, wie heeft dan het auteursrecht? Zie
ook arbeidsovereenkomst van de werknemer wat hierin staat t.a.v.
auteursrechten.
Vermoeden van auteurschap art. 4 Aw.
De persoon of personen die als auteur worden aangemerkt op of in de
buurt van een werk, worden ook geacht auteur te zijn, tenzij het tegendeel
kan worden bewezen.
Het is van belang dat indien een auteurs zijn rechten wil kunnen
afdwingen om zijn naam of copyrightsymbool op het werk te zetten.
Vermoeden fictief auteurschap bij anonieme werken – art. 8 en 9
Aw. Enkel natuurlijke personen kunnen vrije en creatieve keuzes maken, en
dus auteur zijn. Rechtspersonen niet. Dus als rechtspersoon een werk in
eigen naam openbaar maakt, wordt deze fictief geacht om de
auteursrechthebbende te zijn. Het gaat daar meestal over een
overeenkomst tussen de echte auteur en de rechtspersoon, waarbij de
echte auteur anoniem wil blijven.
Auteursrecht – bescherming.
Twee soorten auteursrechten:
1. Persoonlijkheidsrechten / morele rechten – art. 25 Aw.
Doel: beschermen ‘morele’ band tussen auteur en werk.
Volledige overdracht onmogelijk.
