Voorbeeld van de opdracht IT3, gezondheidsbevordering. Het document is inclusief literatuurlijst en bijlagen. De respondent die ik heb geïnterviewd voor deze opdracht rookt meerdere sigaretten per dag, waardoor het te veranderden gezondheidsgedrag roken betreft. Cijfer:8,3
, Opdracht 1..........................................................................................................................................2
Het interview..................................................................................................................................3
Resultaten:.....................................................................................................................................3
Bijlage.............................................................................................................................................5
Opdracht 2..........................................................................................................................................6
Gezondheidsprobleem...................................................................................................................6
COPD...............................................................................................................................................7
Gedragsanalyse...............................................................................................................................8
Resultatentabel............................................................................................................................10
Gedragsdoelen..............................................................................................................................11
Shared decision making................................................................................................................12
Opdracht 3........................................................................................................................................13
Opdracht 4........................................................................................................................................17
Gedragsdoelen.................................................................................................................................17
Interventies......................................................................................................................................17
Opdracht 5........................................................................................................................................19
Ethische afweging:........................................................................................................................19
Literatuurlijst........................................................................................................................................20
Bijlage 1: Topiclijst op basis van het TPB-model...................................................................................22
Bijlage 2: Ad verbatim getranscribeerd interview................................................................................24
Bijlage 3: Analyse van het interview.....................................................................................................31
Gecodeerd interview:.......................................................................................................................31
Thema codering volgens het TPB-model..........................................................................................37
Opdracht 1
Respondent:
De geïnterviewde respondent voor dit onderzoek betreft een 25-jarige mevrouw. Vanwege de AVG-
regels wordt er in dit verslag naar haar verwezen met een gefingeerde naam als: Mevrouw X of
respondent. Mevrouw X rookt al vanaf haar 16de sigaretten. Waar mevrouw X begon met roken
tijdens het uitgaan of op feestjes is dit inmiddels een vast onderdeel van haar leven geworden en
rookt ze nu bijna 10 tot 15 sigaretten op een dag. De laatste tijd merkt mevrouw dat ze hinder
ondervindt van het roken; zo is ze sneller benauwd bij inspanning en heeft ze last van een
‘rokershoest’. Ook heeft mevrouw een kinderwens en is ze bang voor de gevolgen van het roken op
2
,een zwangerschap. Dit zijn een aantal van de klachten die de kwaliteit van leven van mevrouw
beïnvloeden. Het blijven roken zorgt voor deze (potentiële) gezondheidsproblemen (Roken |
Gevolgen, n.d.). Volgens Warren et al. (2014) loopt mevrouw meer kans op andere
gezondheidsproblemen. Door te blijven roken neemt de kans op het krijgen van: longaandoeningen
(zoals astma of COPD), hart- en vaatziekten en diabetes ook toe.
Het interview
Het interview betreft een kwalitatief onderzoek, volgens Lucassen et al. (2015) wordt een kwalitatief
onderzoek gebruikt om de aard en context van verschijnselen te bestuderen, in dit geval gedrag van
een persoon. Het interview zal een semigestructureerd interview worden. Dit houdt in dat de
interviewer de respondent vragen stelt die vooraf opgesteld zijn in de topiclijst, welke is bijgevoegd in
de bijlage. Tijdens het gesprek kan de interviewer aanvullende vragen stellen die interessant zijn voor
het onderzoek. (Interviews, n.d.). Het interview is gebaseerd op het Theory of planned behaviour
model (TPB-model). Het TPB-model kan je gebruiken om te kijken welke factoren gedrag beïnvloeden
en vanuit hier te redeneren wat een patiënt nodig heeft om tot een bepaalde gedragsverandering te
komen (Sassen, 2018).
De respondent is een 25-jarige vrouw zonder psychiatrische dan wel cognitieve problemen.
Vooraf aan het interview wordt de respondent gevraagd of zij akkoord gaat met het interview en het
verwerken van gegevens die uit het interview komen. Het interview wordt opgenomen met een
spraakrecorder zodat dit hierna ad verbatim getranscribeerd kan worden. Deze uitwerking wordt
vervolgens eerst voorgelegd aan de respondent voor akkoord. Wanneer de respondent hiermee
akkoord is wordt begonnen aan de analyse van het interview. Het interview is afgenomen bij de
respondent thuis en duurde ongeveer 25 minuten.
Tijdens de analyse van het interview worden fragmenten van het interview deductief gecodeerd
omdat deze worden codes onderverdeeld onder de thema’s van het TPB-model (Verhoeven, 2023).
Dit TPB-model bestaat uit de volgende onderdelen: attitude, subjectieve normen of sociale invloed,
eigen effectiviteit, barrières en vaardigheden (Sassen, 2018). De gestelde vragen zijn bedoeld om
informatie te verkrijgen die te maken heeft met deze thema’s. De vragen worden zoveel mogelijk
gesteld op basis van de ORBS (open vragen stellen, reflecteren, bevestigen/bekrachtigen en
samenvatten), deze techniek is onderdeel van de motiverende gespreksvoering methodiek (MGV-
methode) (Motiverende Gespreksvoering, 2021).
Resultaten:
De verkregen resultaten zijn onderverdeeld en verder beschreven per onderdeel van het TPB-model.
Attitude
De attitude vormt de gedragsdeterminant die direct de intentie van een persoon beïnvloed. De
attitude geeft zicht op de voor- en nadelen die door een individu aan gedrag verbonden worden. De
attitude wordt enerzijds gevormd door kennis over een bepaald gedrag en de consequenties die het
gevolg van dit gedrag zijn en anderzijds wordt deze gevormd door de emoties die een individu
koppelt aan een bepaalt gedrag (Sassen, 2018).
In de resultatentabel van het interview zien we terug dat de respondent het huidige gedrag ziet als:
“Als een verslaving, denk ik’’ en “Ik heb er af en toe een beetje last van” dit zijn twee uitspraken waar
een negatieve emotie de attitude van de respondent bepaald. De respondent zegt ook: “Het is een
gewoonte en dan ’s ochtend als je wakker wordt is het gewoon. Lekker zo'n bakkie koffie en peuk de
dag starten.” Dit laat de positieve emoties zien die de respondent ervaart bij het gedrag. Als we gaan
kijken naar de voor- en nadelen van het gedrag worden deze ook duidelijk door de respondent
3
, aangegeven: “Ik heb er af en toe een beetje last van”. Dit laat de negatief ervaren gevolgen van het
gedrag zien. Maar ook wordt gezegd: “Nou korte termijn denk ik ja die benauwdheid dat, dat is te
doen.” Dit zijn dan weer de voordelen die benoemd worden door de respondent.
Hieruit blijkt dat er in de attitude van de respondent duidelijke positieve en negatieve emoties
gekoppeld worden aan bepaald gedrag. Ook kan de respondent de positieve en negatieve
consequenties benoemen. In de reacties van de respondent valt op dat stress een uitlokkende emotie
is waardoor de attitude gericht is op de ervaren positieve gevolgen van het roken: stress
vermindering. Een interventie zal zich kunnen richten op het omgaan met stress op een andere
manier. Hierdoor zal deze uitlokkende emotie minder invloed hebben op de attitude doordat de
ervaren stressvermindering door roken niet meer opweegt tegen de negatieve gevolgen van het
roken.
Subjectieve normen of sociale invloed
Volgens Sassen (2018) is deze gedragsdeterminant ook van invloed op iemands intentie. Dit komt
omdat deze gedragsdeterminant beschrijft in welke mate een individu instemt met opvattingen van
mensen uit zijn omgeving. Deze opvattingen worden referentopvattingen genoemd en de mate
waarin iemand zich wil conformeren aan deze referentopvatting staat gelijk aan iemands bereidheid
om zich wel of niet iets van de opvattingen van een ander aan te trekken.
In de resultatentabel staan onder deze gedragsdeterminant verschillende fragmenten zoals: “En dan
wordt er gewoon even gevraagd. Oh, goh doe even een peukje mee en is gezellig.”, “Al mijn vrienden
roken en als we lekker met vriendinnen zitten dan denk ik hoe, hoe moet dat straks?” en “Nu zijn er
mensen in mijn buurt die gaan roken en dan ga je mee, het is een beetje kuddegedrag” Dit zijn
fragmenten die laten zien dat de respondent zich conformeert aan referentopvattingen en daardoor
meedoet aan het gedrag wat in de groep gangbaar is. Ook worden deze fragmenten benoemd:“ Ik
denk dat als ik het gesprek daarover met ze aanga dat ze me zeker zullen steunen.” En “Er zijn wat
vriendinnen die zijn onlangs moeder geworden en die zijn ook gestopt met roken. Dus het kan zeker,
de voorbeelden heb ik kort bij,” deze fragmenten laten andere referentopvattingen zien gericht op het
stoppen met roken.
Een interventie zou zich kunnen richten op het verminderen van de bereidheid van het individu of de
groep om te conformeren aan referentopmerkingen die betrekking hebben op het instant houden
van het huidige rookgedrag en zou zich ook kunnen focussen op het simuleren van de bereidheid van
het individu om zich te conformeren aan de referentopvattingen die gericht zijn op het stoppen met
roken.
Eigen effectiviteit
Deze gedragsdeterminant beschrijft de inschatting die een individu maakt op de haalbaarheid van
een bepaald gedrag. Deze gedragsdeterminant draait om de vraag: denk je dat je het kunt? Deze
verwachtingen ontstaan door eerder opgedane ervaringen met het gedrag, de observatie van dit
gedrag bij andere mensen, de overreding voor een bepaald gedrag door mensen en fysiologische
beperkingen.
In de resultatentabel zien we fragmenten bij andere gedragsdeterminanten die ook goed passend zijn
voor de gedragsdeterminant ‘eigen effectiviteit’ zo zien we bij de barrières het fragment: “Omdat het
me dus eerder niet gelukt is.” Dit fragment beschrijft een eerder opgedane ervaring omtrent een
eerder mislukte poging om te stoppen met roken. Dit zal een negatieve invloed hebben op de
inschatting van de respondent op de vraag of het deze keer gaat lukken. Ook zien we fragmenten als:
“Er zijn wat vriendinnen die die zijn onlangs moeder geworden en die zijn ook gestopt met roken. Dus
het kan zeker, de voorbeelden heb ik kort bij”. Hierin draagt de geobserveerde gedragsverandering bij
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinbiesheuvel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,89. Je zit daarna nergens aan vast.
