Samenvatting Jeugdrecht begrepen
H1 Inleiding recht
1.2 Omschrijving en doel
De inhoud van het recht wordt dus door de politiek bepaald. Daarnaast heeft het recht ook een
technisch doel: het ordenen van de samenleving en het geven van regels om conflicten te
voorkomen. Definitie recht: het geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent.
1.3 Rechtsgebieden
Er zijn 4 rechtsgebieden:
- Staatsrecht: basis voor de organisatie van de overheid. Geeft een beschrijving van de verschillende
organen van de overheid en hun onderlinge verhouding en geeft regels voor de relatie tussen burger
en overheid. Belangrijkste wet hierbinnen is de grondwet.
- Bestuursrecht: geeft regels over de bestuurstaak van de overheid (overheid in actie). Geeft regels
wat de overheid mag doen in contact met burgers (bijv. bij een uitkering aanvragen of als er
jeugdhulp geëist wordt). Daarnaast biedt het bestuursrecht burgers die zich tegen handelingen of
besluiten van de overheid willen verzetten, mogelijkheden voor bezwaar en beroep. Belangrijke wet:
Algemene wet bestuursrecht.
- Strafrecht: beschrijft verboden gedragingen. 2 belangrijke wetboeken van het strafrecht: Wetboek
van Strafrecht en Wetboek van Strafvordering.
- Burgerlijk recht: regelt de rechtsverhoudingen tussen burgers onderling. Bestaat uit 3 onderdelen:
Personen- en familierecht: regelt familierechtelijke relaties, zoals ouderschap, gezag en
scheiding
Vermogensrecht: regelt zakelijke relaties tussen personen, zoals koop, huur en hypotheek.
Rechtspersonenrecht: een rechtspersoon is een organisatie of onderneming die een
zelfstandig leven leidt in het recht (zoals een naamloze vennootschap of een stichting).
Regelt hoe een rechtspersoon moet worden opgericht en wie binnen de rechtspersoon het
voor het zeggen hebben.
Jeugdrecht: geheel van rechtsregels dat de positie van jeugdigen regelt. Dit is geen eigen
rechtsgebied, het bestaat uit onderdelen uit de verschillende rechtsgebieden die over jeugdigen
gaan.
Recht kan dus ook ingedeeld worden naar onderwerp, zoals jeugdrecht, milieurecht, onderwijsrecht
en arbeidsrecht.
1.4 Materiaal recht en formeel recht
Je kunt ook een onderscheid maken tussen materiaal recht en formeel recht. Het materieel recht
bevat de rechten en plichten van burgers, het beschrijft bijv. de strafbepalingen (Wetboek van
Strafrecht). Het formeel recht geeft procesrecht, het geeft wat er gebeurt als er eenmaal een
strafbaar feit is gepleegd: de rechten van de verdachte, de positie van de raadsman, de
bevoegdheden van politie en justitie om de waarheid te achterhalen etc. (Wetboek van
Strafvordering).
Het formeel recht regelt dus de wijze waarop het materieel recht gehandhaafd wordt. Wat er
gebeurt als het materieel recht geschonden wordt, staat beschreven in het formeel recht.
Niet alleen het strafrecht, ook het burgerlijk recht en het bestuursrecht kent dit onderscheid.
Formeel recht wordt ook wel procesrecht genoemd.
,1.5 Nationaal en internationaal recht
Ieder land is vrij om zijn eigen rechtsregels te maken nationaal recht. Daarnaast is er
internationaal recht, dat de rechtsrelaties tussen verschillende staten regelt. Dit wordt doorgaans
vastgelegd in internationale verdragen.
H2 De ouders van de jeugdige
2.1 Inleiding
Dit hoofdstuk gaat over de juridische relaties tussen ouders en kinderen en tussen echtgenoten.
Onderdeel van het burgerlijk recht, staat in het Burgerlijk Wetboek (BW).
2.2 Juridische moeder
Moeder is de vrouw uit wie het kind geboren is. Geldt ook als er bij de bevruchting genetisch
materiaal van anderen is ingebracht.
Draagmoederschap
Het BW kent geen draagmoederschap, dus de afspraken over ‘overdracht’ tussen wensmoeder en
draagmoeder zijn voor het recht ongeldig. Het is een ingewikkelde weg om de wensmoeder de
juridische moeder te maken. De rechtbank zal het geval van de draagmoeder moeten beëindigen.
Daarna kan de wensmoeder het kind als pleegkind in haar gezin opnemen. Een jaar later kan de
vrouw het kind adopteren.
2.3 Juridische vader
De juridische vader is de man:
- die bij de geboorte met de moeder is gehuwd
- die de jeugdige heeft erkend
- van wie door de rechter het vaderschap is vastgesteld
- die de jeugdige heeft geadopteerd
Met de moeder getrouwd
Hetzelfde geldt voor geregistreerde partners. De wetgever gaat ervan uit dat de echtgenoot of
geregistreerde partner van de vrouw de vader van het kind is. Dit is niet altijd het geval. Daarom
kunnen de man, de vrouw en het kind de rechtbank verzoeken het vaderschap dat door een huwelijk
is ontstaan te ontkennen, zo verliest hij het juridisch vaderschap. Voorwaarde is dat duidelijk is dat
de man niet de biologische vader is. De vader en moeder kunnen in principe het vaderschap niet
ontkennen als de man eerder instemde met kunstmatige inseminatie of als hij wist dat de vrouw
zwanger was van een ander toen hij met haar trouwde. In dit soort gevallen kan de man zijn
vaderschap alleen nog ontkennen als hij door de vrouw is bedrogen.
Erkenning
Erkenning is alleen mogelijk als een jeugdige nog geen juridische vader heeft (als je een juridische
vader hebt blijft dit ook je juridische vader). De man schept door de erkenning een familierechtelijke
relatie tussen hem en de jeugdige.
Een man beslist niet zelf over de erkenning. Bij een jeugdige tot 16 jaar heeft hij toestemming van de
moeder nodig, bij een jeugdige tussen de 12-16 jaar heeft hij toestemming van moeder en jeugdige
nodig en bij een jeugdige van 16 jaar of ouder is alleen toestemming van de jeugdige nodig.
Krijgt hij geen toestemming, maar kan hij aantonen dat hij de verwekker is van het kind kan hij om
erkenning vragen (vervangende toestemming). De rechter geeft hem deze erkenning als hij meent
, dat de erkenning de belangen van het kind niet zal schaden én de belangen niet zal schaden die de
moeder heeft bij een ongestoorde verhouding met haar kind.
Erkenning is niet mogelijk
- door een man die, vanwege te nauwe verwantschap, geen huwelijk met de moeder zou mogen
sluiten
- door een man die nog geen 16 jaar is
- door een man die onder curatele staan, tenzij toestemming van kantonrechter
- als de jeugdige al 2 ouders heeft
Een erkenning is in principe definitief. Alleen als de erkenner niet de biologische vader is is er een
mogelijkheid om het ongedaan te maken.
Gerechtelijke vaststelling van het vaderschap
De rechter legt het juridisch vaderschap op aan de verwekker.
Wordt wel eens verward met een vaderschapsactie. Bij een vaderschapsactie vraagt de moeder de
rechter ‘slechts’ om de verwekker van haar kind te verplichten een bijdrage te leveren in de kosten.
Ook voor een vrouw is het sinds 2014 mogelijk om tweede juridische ouder (duo-ouder) te worden.
Dus bijvoorbeeld de vrouw met wie de moeder bij de geboorte getrouwd is wordt automatisch
tweede ouder van het kind.
2.4 Adoptie
Ook door adoptie kan een juridische ouder-kindrelatie ontstaan. Adoptie is een uitzondering op de
regel dat juridisch ouderscha een levenslange band schept tussen ouder en kind, ongeacht wat er in
het leven van ouder kind gebeurt.
Voorwaarden voor adoptie:
- Alleen mogelijk als het in het belang van de jeugdige is
- De jeugdige heeft van zijn eigen ouders niks meer e verwachten
- Jeugdige moet minderjarig zijn. Is hij 12 jaar of ouder telt zijn mening mee
- Adoptiekind mag niet het kleinkind zijn van adoptiefouders
- Biologische ouders hebben geen bezwaar
- Biologische moeder moet minstens 16 jaar oud zijn
- Adoptiefouders moeten min. 18 jaar ouder zijn dan het kind
- Bij 2 adoptiefouders moet de jeugdige al minstens één jaar bij hen thuis wonen en de ouders
moeten minstens 3 jaar samenwonen. Bij 1 adoptiefouder moet de jeugdige minstens 3 jaar bij hem
thuis zijn verzorgd en opgevoed.
De Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie stelt extra eisen. Interlandelijke adoptie is
alleen toegestaan voor echtparen en in sommige gevallen voor alleenstaanden. Daarnaast mogen de
adoptiefouders nog geen 42 jaar oud zijn en tussen de jeugdige en de ouder mag niet meer dan 40
jaar verschilt zitten. De jeugdige moet jonger zijn dan 6 jaar.
Het geadopteerde kind kan vanaf zijn 20 e tot 23e bij de rechtbank een verzoek indienen om de
adoptie ongedaan te maken. Voor de adoptiefouders en de biologische ouders is de adoptie na de
rechterlijke uitspraak een voldongen feit.
2.5 Gevolgen van het juridisch ouderschap
Gezag
De ouders mogen hun kind opvoeden en hebben zeggenschap over hem.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annereterink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.