Kenmerkende Aspecten
11.1 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
11.2 Het voeren van twee wereldoorlogen; de Eerste Wereldoorlog
11.2 Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
11.3 Het in praktijk brengen van totalitaire ideologie; het communisme
11.3 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
11.4 De crisis van het wereldkapitalisme
12.1 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën; fascisme en het
nationaalsocialisme
12.1 De rol van moderne propaganda en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
12.1 Racisme en discriminatie die leiden tot genocide in het bijzonder op de Joden
12.2 Het voeren van twee wereldoorlogen; de Tweede Wereldoorlog
12.2 Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
12.2 De Duitse bezetting van Nederland
12.4 Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
13.1 De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
13.2 De toenemende welvaart die vanaf de jaren 60 vd 20e eeuw aanleiding gaf tot sociaal-
culturele veranderingsprocessen
13.3 De eenwording van Europa
13.4 De dekolonalisatie die een eind maakt aan de westerse hegemonie (overheersing) in de
wereld
13.5 De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
13.5 De ontwikkeling van pluriforme (veel verschillende groepen bij elkaar zoals Joden,
&6 Moslims, Christen in 1 samenleving) en multiculturele samenlevingen
Hoofdstuk 11 Leven in een massasamenleving
11.1 een moderne wereld
Een nieuwe eeuw breekt aan
Drie ontwikkelingen
1) Bevolkingsgroei; veel meer mensen
- Door betere hygiëne (vaker stromend water, riool voor afvalwater, artsen gingen
steriel opereren)
- Geleerden ontdekten de bacillen die ziektes veroorzaakten; de bestrijding van
ziektes kon nu worden aangepakt worden
2) Sneller (en) grotere afstanden overbruggen
- Nieuwe vervoersmiddelen; auto, metro, tram en later het vliegtuig
- Uitvinders Daimler(Du), Benz (Du), Austin (En), Peugeot (Fr) en Ford (VS) hebben
grote rol gespeeld in auto-industrie
- Er werd veel geld geïnvesteerd in de spoorwegen en het aantal rails nam toe
, 3) Nieuwe communicatiemiddelen
- Uitvindingen als radio, telefoon en film
- Ontstaan van massasamenleving
De invloed van nieuwe technieken
Tweede industriële Revolutie =technologische ontwikkeling in een stroomversnelling
- Gebruik van elektriciteit en staal ipv smeed & gietijzer en verbrandingsmotoren
op diesel en benzine ipv stoommachines
- Ontstaan van nieuwe industrieën -> sneller en goedkoper produceren door
introductie van de lopende band
- Meer mensen ontdekken de wereld
- Keerzijde; het leidde tot rivaliteit tussen landen en ontwikkeling in wapens
Vooruitgang in wetenschap en techniek
- Radio + bioscoop
- Keerzijde; het werd gebruikt voor de politiek
11.2 de Eerste Wereldoorlog
Een nieuw soort oorlog
Wereldoorlog
- Tussen centralen en geallieerden
Centralen (triple alliantie); Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Italië (tot 1945)
Geallieerden (triple entente); Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland, Italië (na
1945), Canada, Verenigde Staten
Nederland was neutraal
- Oorlog onderscheidde zich oor
Inzet van enorme hoeveelheden moderne wapens
Nieuwe wapens; gifgas, tanks, mitrailleurs en vliegtuigen
Betrokkenheid van burgerbevolking; vrouwen in wapenindustrie en mannen
in het leger en dorpen werden ernstig beschadigd
Veel soldaten overleefden het niet (shellshock werd vaak gezien als laf)
Regeringen via massamedia (propaganda) de bevolking positief beïnvloeden
Het ontstaan van de Eerste wereldoorlog
Oorzaken Eerste Wereldoorlog
1) Moord op Franz Ferdinand
2) Imperialisme = streven naar een zo’n groot mogelijk rijk
- Koloniën zorgden voor grondstoffen voor de industrie, status en macht
3) Wapenwedloop
4) Bondgenootschappen Geallieerden vs Centralen
- Kleine conflicten leidden tot ruzies doordat andere landen zich ermee gingen
bemoeien
5) Frankrijk wilde revanche (vanwege verloren oorlog)
- Oorlog werd gezien als buitenlandse politiek
6) Von-Schlieffunplan = Duits aanvalsplan om eerst het westen en daarna het oosten te
verslaan om zo een tweefrontenoorlog te voorkomen
7) Nationalisme & militarisme
Verdrag van Versailles
, - Duitsland had niks te zeggen en moest een schadevergoeding betalen; Duitsland
moest ontwapenen en gebied afstaan
- Dit verdrag legde de basis voor nieuwe spanningen in Europa
11.3 de Sovjet-Unie
Een communistische samenleving
Sovjet-Unie = van 1922 tot 1991
Communistische ideologie = ideeën van de filosoof Karl Marx die voorspelde dat de
arbeidersklasse in opstand zou komen
Vijfjarenplannen
1) Vastgelegd wat er geproduceerd moest worden
- De staat bepaalde de prijzen en lonen
2) Arbeiders moesten keihard werken om deze doelen te behalen
3) Arbeiders kregen weinig betaald en hadden bijna geen rechten
Geen vrijheid meer?
1) Boeren moesten graan gaan inleveren
- Iedereen had recht op evenveel graan
2) Stalin werd een alleenheerser
3) Geen vrijheid van meningsuiting en persvrijheid
4) Uitoefenen van geloof werd tegengewerkt
5) Verzet werd hard aangepakt
- Strafkampen
- In Oekraïne (1 van de staten van SU) werd de bevolking uitgehongerd
6) Ondanks alles geloofden velen in de maakbaarheid van een communistische
samenleving. Jongeren werden via massaorganisaties ideologisch geïndoctrineerd
Kapitaalvergaring opbouwindustrie (zware industrie -> wapens)
- Via collectivisatie van de landbouw, privébezit werd afgeschaft
- Boeren moesten in kolchozen of sovchosen gaan werken
- Verzet door koelakken (rijke boeren)
- Gevolg; hongersnood (in Oekraïne)
De eerste communistische staat; oorzaken en gevolgen
Economische hervormingen
1) Doelstellingen vijfjarenplannen werden niet behaald
2) Collectivisatie mislukte
3) Macht lag in handen van communistische partij en niet bij de arbeiders
4) Hoge functionarissen hadden wel voldoende eten en mooie huizen
- Gelijke verdeling van macht en bezit was niet tot stand gebracht
Successen; In korte tijd slaagde hij erin de door hem gewenste industrialisatie door te
voeren. Vooral de zware industrie werd een succes. Door het verloop van de Tweede
Wereldoorlog werd dat bevestigd en de Sovjet-Unie werd de leider van het Oostblok
11.4 de Verenigde Staten
Een vrij en welvarend land
Verenigde Staten
- Tijdens WOl een wereldmacht geworden -> vertrouwen in economie steeg enorm
(roaring twenties)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jodydegroene. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
