Samenvatting
HFST 9 Aardwetenschappen - samenvatting
- Vak
- Instelling
Samenvatting HOOFDSTUK 9: Atlantische Oceaan - Aardwetenschappen gegeven door Prof David van Rooij
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
BioIngenieur
Voorbeeld van de inhoud
9 De Atlantische oceaan+ leg tabel van vorig hfst ernaast
Oceanen belangrijk omwille van klimaat, gekoppeld
Klimaat nu door Atlantische oceaan gedomineerd
Nu evolutie Atlantische oceaan bekijken
Concepten van afgelopen lessen gebruiken: tektoniek, gesteentevorming,
atmosfeer
Werking oceaan door:
o Oppervlakte circulatie
o Diepwater circulatie
o Atmosferische circulatie
Reconstructie van een oceaan
Paleoceanografie
= reconstructie van een oceaan, achterhalen via
Seismische stratigrafie
Paleomagnetisme: info over continenten, niet voor klimaat
Sedimentaire archieven wel info over klimaat, via boorkernen
Geochemie op toepassen om zo karaktereigenschappen oceaan te
bepalen
o Fysisch: temperatuur, saliniteit en dichtheid van water
o Chemisch: zuurtegraad, opgeloste CO 2
o Biologisch: de productiviteit
Maar kan niet bv thermometer erin steken en zo temp van dan weten
du maken ze gebruik van proxies (benadering)
In laatste 5 miljoen jaar sterke overgang van relatief warm relatief
koud klimaat (klimaatopwarming nog niet echt significant verschil
getoond in de grafiek)
Proxies
Moet hiervoor klimaat archief voor vinden dat zo continu mogelijk is
Mogen geen hiaten inzitten
Geen chemische of fysische verstoring, geen diagenese mag er
geweest zijn
Meest gebruikte proxies: stabiele zuurstofisotopen δ 18O en stabiele
koolstofisotopen δ 13C
Optie 1: ijsboringen op Antarctica en Groenland
o Geven hoofdzakelijk atmosferische info dat we niet uit oceanen
halen maar uit ijs
o Pakken zuurstof uit ijs maar ook CO2 en methaan van toenmalige
atmosfeer in luchtbellen <=> geen luchtbellen in oceanisch
sediment te vinden
o Kan boringen tot 3km diep
Optie 2: naar oceanen kijken: sedimentkernen
, o Langst passieve randen want dikke sedimentlagen, continue
sedimentreeks
o Geen actieve randen want aardbevingen en vormt geenkoolstof uit
dikke sedimentlagen (discontinu)
o Door precipitatie van kalk zuurstof en het calciet uit het skelet
kunnen halen uit:
Planktonische foraminiferen
In fotische zone
Best atmosferische en lokale karakteristieken weergeven
Indicatie voor regionale klimaat toen der tijd
Bentische foraminiferen
Op de zeebodem
Halen zuurstof en koolstof uit diepwater (antarctisch bodemwater of noord
Atlantisch bodemwater) komt van noord- en zuidpool
= thermohaliene bodemwater
Geeft globaal beeld van het klimaat toen der tijd
Stabiele zuurstofisotopen = paleothermometer
o Natuurlijke fractionatie
o Ice volume effect adhv hiervan temperatuur bepalen
o Verhouding 18O /16O
o Stabiele δ 18O uit ijs en oceanen gehaald
δ 16O is lichter en verdampt sneller
δ 18O is zwaarder
Normaal initieel gelijke hoeveelheid 16O en 18O, 16O verdampt
sneller dus in de oceanen zal het aandeel δ 18O groter
worden= aanrijking in de oceaan
δ 16O gaat naar land en precipiteert (18 ook maar in mindere
mate en gaat sneller uitregenen want is zwaarder), dus
sneeuw en ijs zal meer O16 hebben want 18 regent meer
neer O16 wordt in ijs en sneeuw vastgehouden
In normale omstandigheden is er circulatie, in ijstijden zal O 16
een tijdelijk reservoir vormen O16 zal niet terugkeren naar
de oceaan
Meer O18 in oceanen, verhouding δ O18 (de verhouding)
wordt hoger aanrijking van O18
In ijskap wordt, verhouding δ O18 (de verhouding) wordt
lager aanrijking van O16 naar
ijskappen
Bij opwarming terug O16 terug in oceaan verarming van
O16, verhouding verlaagt weer in de oceaan en verhoogt weer
in de ijskappen (want is O18/O16 verhouding)
o Stabiel zuurstof geeft dus idee van temperatuursverandering (ijstijd
of niet) maar geeft vooral de dikte van ijskappen weer in relatie met
de hoeveelheid O16 in de oceanen, hoe minder in oceanen aanwezig,
hoe groter ijskappen zijn
Stabiele koolstofisotopen,
o C12, 13 en 14, kijken enkel naar C12 en C13 de stabiele, C14 is
onstabiel datering
o Geven weer hoe efficiënt fotosynthese is, de respiratie en
upwelling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BioIngenieur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76449 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen