Samenvatting
Samenvatting deel 4 - prof. Casteels
- Vak
- Instelling
Dit is een uitgebreide samenvatting van deel 4 farmacologie. Het is ideaal voor studenten die liever puntjes leren dan doorlopende tekst.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Paracetamol123
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
DIURETICA1. KOOLZUURANHYDRASE-INHIBITOREN
Product: acetazolamide (afgeleid van sulfanilamide)
1.1. WERKING
Koolzuuranhydrase (CA) speelt een sleutelrol in de absorptie van NaHCO3
- Aanwezig in nefron, oog, CZS, pancreas, RBC
- Hoogste concentratie CA vinden we thv het luminale membraan in de proximale tubulus
- Basolaterale membraan: Na+-gradiënt door Na+/HCO3-cotransporter (Na+ en HCO3 naar interstitium)
- Apicale membraan: Na+/H+-uitwisselaar (Na+ intracellulair, H+ naar buiten, lumen)
o Lumen: H+ + HCO3- (gefilterd) H2CO3 (CA) H2O + CO2
o CO2 en H2O diffunderen naar intracellulair (CA) H2CO3- H+ + HCO3-
o CA zijn essentieel voor bicarbonaatreabsorptie in de PT
Koolzuuranhydrase-inhibitoren (CA-I)
- Inhibitie H2CO3 H2O + CO2 in lumen
- Inhibitie H2O + CO2 H2CO3 intracellulair
Netto-effect:
- minder transport van NaHCO3 van lumen naar interstitium (minder
totale H2CO3, buffercapaciteit van lichaam daalt)
- minder beweging van H2O naar het interstitium
- systemische acidose, alkalische urine, diuretische efficiëntie neemt
na enkele dagen af
1.2. FARMACOKINETIEK
- Goede absorptie na PO inname
- Maximaal effect na 2u, therapeutisch effect duurt 12 uur
- Renale excretie
o CAVE: patiënten met nierinsufficiëntie dosisaanpassing nodig!
1.3. KLINISCH GEBRUIK
CA-I worden niet meer veel als diuretica gebruikt, specifieke indicaties zijn:
- Openhoek-glaucoom (acuut of onderhoudstherapie)
o Minder productie oogvocht daling oogdruk
- Acetazolamide + lisdiuretica bij patiënten met acuut hartfalen frequentere succesvolle decongestie
- Metabole alkalose tgv diureticagebruik bij patiënt met ernstig hartfalen
o Acetazolamide kan alkalose corrigeren + bijkomende diurese induceren
- Alkalinisatie van urine
o Zuren lossen beter op in alkalische urine, bv. aspirine, urinezuur, cystine
o Bij langdurig gebruik: bicarbonaat PO
- “acute mountain sickness”
o Productie en pH van CSV verlagen minder storende symptomen
, 1.4. TOXICITEIT
= gevolg van alkalinisatie van urine en metabole acidose:
- Verergeren van metabole/respiratoire acidose
- Nierstenen: Ca stenen zijn minder oplosbaar in alkalische urine
- Hypokalemie <verlies van K+ via de nier
- Meer kans op encefalopathie <meer ammoniak in de systeemcirculatie (vanuit urine)
o CAVE: levercirrose is een CI!!
- Bij hoge dosis: slaperigheid en paresthesieën
2. THIAZIDEN
Producten: hydrochloorthiazide, chloortalidon, indapamide
2.1. WERKING
- Distale tubulus
- Blokkeren apicale Na+/Cl- cotransporter (NCC)
o Elektroneutrale transporter
o Dit effect treedt op onafh van hun koolzuuranhydrase-
inhiberend effect
- Thiaziden zorgen voor hypokalemie
o Thiaziden werken proximaal van K+ secreterende nefron
o Thiazidenwerking (minder Na+ en water reabsorptie)
toename in vochtbelasting van distale nefronsegmenten
meer K+ secretie
- Chronisch thiaziden gebruik: minder Ca+ excretie, hypercalcemie
o Meer Ca+ reabsorptie in PT <volumedepletie
o Meer Ca+ reabsorpie in DCT <effect van thiaziden
Verband tussen alkalose en hypokalemië
2 mechanismen:
- Ernstige K+-depletie K+ uit de cel, Na+ en H+ in de cel om elektroneutraliteit te
bewaren extracellulaire alkalose
- Contractie-alkalose
Dus 3 belangrijke effecten van thiaziden: hypokalemie, hypercalcemie en alkalose
2.2. FARMACOKINETIEK
- PO inname
- Thiaziden worden gesecreteerd door secretiemechanisme van organische zuren in renale tubulus
competitie met urinezuur ( minder secretie urinezuur hyperuricemie)
2.3. INDICATIES
- Eerstelijnsbehandeling van hypertensie (GFR > 30ml/min)
o Diuretisch en zwak vasodilaterend effect (voldoende effectief bij 2/3 van de patiënten met
matige hypertensie)
o Combinatie met zoutbeperking PO meer effect vasodilatatie en minder K+-verlies
, o Morbiditeit en mortaliteit↓ bij thiazide behandeling van hypertensie
- Onderhoudsbehandeling van congestief hartfalen
- Nefrolithiase tgv hypercaliurie
o Chronische inname van thiaziden (calciurie↓) + zoutbeperking nodig
- Nefrogene diabetes insipidus: minder polyurie en polydispie (= PARADOXAAL EFFECT)
o Reductie plasmavolume door thiaziden GFR↓ reabsorptie NaCl en H2O proximaal ↑
volume van verdunde urine ↓
2.4. BIJWERKINGEN
- Hypokaliëmische metabole alkalose
- Hyperuricemie en uitlokken jichtaanvallen
- Hyperglycemie (↓ insulinevrijzetting pancreas en ↓ perifeer gebruik van glucose)
o Lage dosis thiaziden is niet tegenaangewezen bij patiënten met DM
- Transiënte hyperlipidemie: cholesterol↑ en LDL↑
- Hyponatremie
o Hypovolemie ADH ↑
o Nier kan urine minder goed verdunnen
o Dorst ↑ grotere vochtinname
o Behandeling: vochtinname beperken, dosisreductie
- Allergische reacties
o Zeldzaam: fotosensitiviteit, hemolytische anemie, thrombocytopenie, acute necrotiserende
pancreatitis
- Moeheid, paresthesieën
- Erectiele dysfunctie
3. LISDIURETICA
Producten: furosemide, bumetanide, torasemide (afgeleiden van sulfonamiden)
3.1. WERKING
- Stijgende lis van Henle
- Meest krachtige diuretica, owv:
o groot reabsorptievermogen voor NaCl van dit segment
o diurese wordt niet beperkt door ontwikkeling van acidose (zoals bij
CA-I)
- Inhibitie Na+/K+/2Cl- in apicaal membraan
o verminderde reabsorptie van NaCl
o verminderde positieve intraluminele K+ potentiaal
(normaal: positieve luminele K+ potentiaal paracellulair transport van divalente
positieve ionen ( Mg2+, Ca2+) naar intracellulair)
Lisdiuretica vergemakkelijkte excretie van Mg2+ en Ca2+ (blijven in lumen)
hypomagnesemie (en hypocalcemie)
Hypocalcemie ontwikkelt zich niet vaak omdat Ca2+ ook nog geabsorbeerd wordt in
de distale kronkelbuisjes (lisdiuretica kunnen wel een indicatie zijn voor
hypercalcemie meer calciurie)
- Invloed op distributie van bloedflow
o Reductie systeem veneuze retour door transiënte verhoging van veneuze capaciteit
, o Furosemide kan gunstig effect hebben op longoedeem alvorens diuretisch effect
3.2. FARMACOKINETIEK
- Zeer snelle absorptie na PO inname (tenzij bij hartfalen)
o Bij acuut longoedeem: IV toediening (absorptie is vaak slecht PO < minder perfusie)
- Renale eliminatie: glomerulaire filtratie en secretie
o Bij IV toediening: snelle diuretische respons (2-3 uur)
- Furosemide werkt op apicale zijde van de tubulus
o Meer furosemide geëxcreteerd, meer diuretische respons
3.3. INDICATIES
- Hartfalen, acuut longoedeem (IV)
- Nierziekten (retentie water, NaCl en K+)
o GFR < 30ml/min: thiaziden zijn niet meer effectief, lisdiuretica wel
- Levercirrose: combinatie lisdiureticum + spironolacton
o CAVE: te veel gebruik owv encefalopathie en hepatorenaal syndroom
- Hypercalciëmie: lisdiuretica (calciurie + volumecontractie) en zoutoplossing
o Meestal IV furosemide en infuus
- Hyperkalemie
3.4. BIJWERKINGEN
Vooral tgv verstoring water- en zoutbalans
- Hypokaliëmische metabole alkalose (NaCl in verzamelbuis ↑ excretie K+, H+↑)
- Hypomagnesemie bij chronisch gebruik
o R/ orale supplementen Mg
- Dehydratatie
- Eerder zeldzame bijwerkingen:
o Hyponatriëmie
o Ototoxiciteit bij hoge dosis
Meestal reversiebel, synergetisch effect met andere ototoxische gnm
o Hyperuricemie jichtaanval
o Allergische reacties (sulfonamiden)
4. KALIUMSPARENDE DIURETICA
4.1. SPIRONOLACTONE EN EPLENERON
= Antagoniserend effect van aldosteron in verzamelbuis en laatste deel van distale tubulus. Zwakke diuretica.
Aldosteron
- Verzamelbuis: absorptie van Na+ en secretie van K+
- Meer K+ secretie < meer activiteit van Na+/K+ ATP-ase en Na+ en K+ kanalen
Na+ reabsorptie negatieve potentiaal in lumen K+ secretie neemt toe
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Paracetamol123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62555 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen