Biologie Hoofdstuk 22 Terug naar de toekomst Collin Nijboer
Hoofdstuk 22: Terug naar de toekomst
Paragraaf 1: Bouwtekening
Veel fossielen
Onderzoekers vinden zeer veel informatie over mammoeten uit slagtanden en kiezen, maar
ook uit bevroren resten van vlees, huid en haren.
Kleine oren en een dikke nek
De mammoeten lijken op de olifanten
o Met slagtanden, een slurf en ongeveer dezelfde grote en gewicht
Alleen hebben ze kleine oren, korte achterpoten en een dikke vacht
Verwantschap
In 2005 analyseerden onderzoekers cirkelvormige mitochondriaal-DNA (mtDNA) bevat
informatie voor verschillende enzymen die betrokken zijn bij de aerobe dissimilatie
Het mtDNA telt bij de wolharige mammoet 17000 basenparen en bevat 13 genen voor
eiwitten en voor verschillende tRNA’s.
Na de opwarming van de aarde bleven drie soorten over allemaal met een eigen stukje
uniek mtDNA aan het einde van de laatste ijstijd horen alle mammoeten tot dezelfde groep
Clades
Onderzoekers zetten verwantschap tussen dieren in stambomen en/of cladogrammen
Hierbij wordt gekeken naar het DNA maar ook naar morfologische kenmerken
Alle slurfdragers vormen een clade, met als uniek homoloog kenmerk de slurf
o Binnen deze clade zijn ook weer verschillende clades te onderscheiden
Bijvoorbeeld op aantal richels op de kiezen
Genoom
Genoom van wolharige mammoeten wordt geschat op 4 miljard basenparen
Het probleem is niet om het DNA te vinden maar om hier ook een zuiver monster van
te krijgen.
o Van elk dier verdwijnt het DNA snel (10 jaar)
o Zelfs in ijs blijven maar kleine fragmenten over
o Ook is het DNA vermengt met het DNA van dieren die op of in de
mammoeten leefden
o Daarom halen onderzoekers het DNA het liefst uit haren
Mammoetgenen
Mammoeten bezaten verschillende allelen voor haarkleur
Bevatten het MC1R-gen
o Bevat de code voor een membraaneiwit dat het melanocyt stimulerend
hormoon (MSH) bind
o MSH zet de huid en haarcellen aan tot het maken van het donkere pigment
eumelanine
Bezitten mensen 2 werkende allelen zwart
‘’ 1 werkend allel bruin
, Biologie Hoofdstuk 22 Terug naar de toekomst Collin Nijboer
‘’ zonder werkend allel blond
Als dit net zo werkt bij de mammoeten dan hebben er zwarte, bruine en blonde
mammoeten bestaan
Door een afwijkende MC1R-gen kunnen er zelfs roodharige mammoeten geweest zijn
Mammoeteiwitten
Door het genoom van wolharige mammoeten base voor base te vergelijken met olifanten
hopen onderzoekers de genen op te sporen.
Niet elk verschil in base leidt tot typische wolharige mammoetgenen
o Soms is er wel een andere base maar geen ander eiwit
Wiebelbase (binas tabel 71G)
Veel diersoorten hebben vrijwel gelijke eiwitten met vaak dezelfde functie, bijvoorbeeld voor
het transport in de cel de aminozuurvolgorde is nagenoeg gelijk
Toch hebben onderzoekers bij de wolharige mammoet een afwijkend aminozuur in
zo’n vast deel van het eiwit gevonden
Er is dus een typische wolharige mammoeteiwit vastgesteld, maar het verschil in
aminozuur is nog niet verklaard.
Paragraaf 2: Mammoetfysiologie
Gebit mammoet
Vooral het gebit levert belangrijke gegevens
De slagtanden groeien elk jaar tussen de 2,5 en 15 cm
o Dat gebeurt aan de basis van de tand in de pulpaholte, de hole in de tand
waarin zenuwen en bloedvaten lopen
De pulpa voegt elke dag een dun (omgekeerd ijshoorntje) tandbeen aan
de slagtand toe hierdoor groeit de tand
o Het groeiproces gaat in de zomer stukken harder
Daardoor ontstaat er groeiringen in de tanden.
Sterke groei levert een lichte band op met veel tandbeen
Langzame groei in de winter levert donkere band
o Ook is er met een microscoop ringen te zien die per dag erbij komen
o Deze ringen geven erg veel informatie over het leven van de mammoeten
De leeftijd, maar ook honger, dorst, ziekte of een overvloed aan eten
zijn hierdoor af te leiden.
De kiezen:
Waren opgebouwd uit platen of lamellen, zo’n 2 mm boven het tandbeen
De lamellen bestonden uit tandbeen met een harde laag email (hardste product dat een
lichaam kan produceren) eromheen
De lamellen waren aan de onderkant met elkaar verbonden, ertussen zat tandcement.
Elke nieuwe kies die groeide was groter en had meer lamellen
Aanpassingen vacht, oren en poten
De wolharige mammoet ontwikkelden aanpassingen om beter bestand te zijn tegen lage
temperaturen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper collinnijboer1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.