Deze samenvatting bevat de hoofdstukken 1, 2, 3, 4, 5, 6, en 9 van het boek praktijkonderzoek in zorg en welzijn van C. van der Donk en B. van Lanen. Ook bevat dit document een samenvatting van het artikel over kwaliteitszorg.
De college's die hierin mee zijn genomen worden gegeven door Freek Kap ...
Samenvatting praktijkonderzoek in zorg en welzijn
Hoofdstuk 1 Een inleiding op praktijkonderzoek
Als je via een bepaalde systematiek antwoord probeert te krijgen op je vragen, heet dat
intentioneel leren.
Praktijkonderzoek in zorg en welzijn is onderzoek dat wordt uitgevoerd door zorg- en
dienstverleners, waarbij op systematische wijze in interactie met de omgeving antwoorden
verkregen worden op vragen die ontstaan zijn in de eigen beroepspraktijk, gericht op verbetering
van deze praktijk.
Professionals moeten de behoeften van vraagstellers, hulpzoekenden of mensen met problemen en
van mensen in hun directe omgeving kunnen doorgronden. Ze dienen deze bovendien te plaatsen
in de context van de leefsituatie en brede maatschappelijke problemen. Ze moeten in staat zijn om
zich in te leven in de leefwereld van hulpvragers of hulpbehoevenden en de verscheidenheid aan
noden en behoeften kunnen vertalen naar adequate zorg en ondersteuning.
De rol
van onderzoek in Social Work:
1.Beroepspraktijk heeft steeds meer behoefte aan kenniswerkers
2.Begrijpen/beoordelen van vakliteratuur en onderzoeksrapporten
3.Als werknemer ben je onderdeel van een organisatie die moet voldoen aan kwaliteitseisen.
Beïnvloedt de manier van werken
4. Onderzoekende beroepshouding
Hoofddoelen om een onderzoek uit te voeren:
- Je wilt theorieën ontwikkelen of toetsen. Het onderzoek levert kennis op die generaliseerbaar is.
- Je wilt kennis toepasbaar maken in een brede beroepscontext. Het onderzoek levert oplossingen
op voor generieke problemen.
- Je wilt op zoek gaan naar antwoorden op vragen in een specifieke beroepssituatie met als doel
deze situatie beter te begrijpen en waar nodig te verbeteren. Het onderzoek levert kennis op die in
eerste instantie alleen van toepassing is op de specifieke beroepscontext waarin het onderzoek is
uitgevoerd.
Fundamenteel onderzoek: wanneer het accent op de ontwikkeling en toetsing van theorie ligt.
Toegepast onderzoek: wanneer het accent op kennis ligt die tot de oplossing van generieke
problemen moet bijdragen.
Praktijkonderzoek: onderzoeken wat de achtergronden en oorzaken zijn van een specifiek
probleem in een bepaalde context.
Er bestaan verschillende opvattingen over wat goed onderzoek is. Deze verschillende opvattingen
noemen we onderzoeksbenadering:
- Constructivistische onderzoeksbenadering:
Volgens deze benadering bestaat er niet één juiste visie op de werkelijkheid, maar kunnen er
meerdere interpretaties van de werkelijkheid naast elkaar bestaan. Het is hierdoor onmogelijk de
beroepspraktijk van zorg en welzijn alleen in algemene wetmatigheden te beschrijven. De kennis
ontstaat in de interactie tussen mensen en de omgeving. Je zoekt dus niet zozeer naar algemene
wetmatigheden, maar naar interpretaties van gebeurtenissen die zich in een specifieke
beroepssituatie voordoen.
- Positivistische onderzoeksbenadering:
Volgens deze benadering is kennis gebaseerd op dat wat direct waarneembaar is; er is één
bestaande werkelijkheid. Hieruit volgt dat deze werkelijkheid beschreven kan worden aan de hand
van algemene wetmatigheden. Onderzoeksresultaten zijn hierdoor eenvoudiger generaliseerbaar
naar andere contexten.
Bij evidence-based practice (EBP) gaat het over de vraag hoe je in de context van je eigen
beroepspraktijk op basis van goed bewijsmateriaal beslissingen kunt nemen die afgestemd zijn op
je eigen kennis en ervaring en de waarden en voorkeuren van een cliënt.
, Practice-based evidence (PBE) gaat uit van het idee dat kennis over het handelen van een
professional ontstaat in de specifieke context van de beroepspraktijk en dat die kennis evolueert
door de interactie tussen de personen die in deze context een belangrijke rol spelen.
Het grote verschil tussen EBP en PBE is dat onderzoeksresultaten bij EBP onder wetenschappelijke
condities verkregen worden en dan vertaald worden naar de praktijk, terwijl bij PBE de
onderzoeksresultaten onder realistische condities verkregen worden en dan eventueel in een
volgende stap gegeneraliseerd kunnen worden.
Ontwerponderzoek: een praktijkonderzoek waarin een ontwerp in de betekenis van een uitgewerkt
idee, gebruik of object doelgericht wordt ingevoerd teneinde een verbetering op de werkvloer te
bewerkstelligen.
Kolb beschrijft een cyclisch proces bestaande uit vier fasen die doorlopen worden bij het
ervaringsleren. Het startpunt kan variëren, maar alle fasen moeten doorlopen worden:
1. concrete ervaringen opdoen
2. observeren van en reflecteren op opgedane ervaringen
3. ervaringen waarover is nagedacht in een theoretisch kader plaatsen en integreren, en van
daaruit conclusies trekken voor het eigen handelen
4. de conclusies actief opzetten in nieuw gedrag, en experimenteren in nieuwe situaties.
Van Strien biedt een systematische werkwijze voor het nemen van besluiten over praktische
vraagstukken. Van Strien gebruikt de term regulatief omdat er sturend wordt ingegrepen in een
praktijk met de bedoeling geen meer ideale situatie te bereiken. De regulatieve cyclus beschrijft de
volgende fasen: probleemstelling, diagnose, plan, ingreep en evaluatie.
Vakliteratuur kan je helpen meer inzicht te verwerven in je praktijkprobleem, je onderzoeksvraag
aan te scherpen, kernbegrippen te formuleren en data doelmatig te verzamelen en te analyseren.
Bij praktijkonderzoek worden belanghebbenden binnen de organisatie actief bij het onderzoek
betrokken. Het is belangrijk om draagvlak te creëren voor je onderzoek en de mogelijke
implementatie van je onderzoeksresultaten.
De vraag vanuit de beroepspraktijk vormt het startpunt voor het onderzoek. De
praktijkonderzoeker en de organisatie zijn meestal gezamenlijk eigenaar van het onderzoeksproces
en hebben belang bij de resultaten die het onderzoek oplevert.
Kernactiviteiten van praktijkonderzoek:
Oriënteren: je probeert in beeld te brengen welke praktijkproblemen en –vragen er zijn,
voor wie deze problemen en vragen belangrijk zijn, wat erover bekend is, wat het belang
van je onderzoek kan zijn voor de organisatie, etc.
Richten: je zoomt in op het probleem om dit af te bakenen en om tot een duidelijke
onderzoeksvraag te komen.
Plannen: je maakt keuzen voor de vormgeving van je onderzoeksproces. Je denkt na over
de volgorde, de duur en het tijdstip van je onderzoeksactiviteiten, de selectie van
respondenten en de facilitaire ondersteuning.
Verzamelen: je voert de geplande onderzoeksactiviteiten uit en verzamelt data die je nodig
hebt om je vraag te kunnen beantwoorden.
Analyseren en concluderen: je analyseert de verzamelde data
Ontwerpen: deze kernactiviteit, die je alleen uitvoert als je een ontwerpvraag hebt, richt
zich op een doelbewuste verandering van de dagelijkse praktijk; op innovatie.
Rapporteren en presenteren: wanneer je onderzoek leidt tot kennis en nieuwe inzichten,
verspreid je deze resultaten door te rapporteren en te presenteren.
Bij het doorlopen van een onderzoeksproces zijn er belangrijke regels waaraan je je als
onderzoeker zo goed mogelijk moet houden:
- Validiteit
Validiteit: je onderzoekt datgene wat je wilt onderzoeken; je onderzoeksresultaten bevatten zo min
mogelijk systematische verstoringen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper harmasteenhuis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
