DC2
- Uitleggen wat het demarcatievraagstuk inhoudt en waarom het een centraal
vraagstuk binnen de wetenschapsfilosofie is
o Demarcatievraagstuk: wanneer is iets wetenschap of niet-wetenschap? Waar
wordt de grens getrokken?
Wetenschapsfilosofie: “Karakteriseren van wetenschap en
onderzoeken in hoeverre aanspraken van de wetenschap
gerechtvaardigd zijn en inzicht geven in de plaats van de wetenschap
in cultuur en samenleving”
Het demarcatievraagstuk is dus het fundament van de
wetenschapsfilosofie. Wetenschapsfilosofen proberen vanuit allerlei
verschillende invalshoeken het demarcatievraagstuk te beantwoorden,
waarbij ze dus een stroming in de wetenschapsfilosofie creëren.
- Onderscheidende elementen van logisch positivisme (Wiener-Kreis) en kritisch
rationalisme (Popper) en de verschillen daartussen benoemen en er kritisch op
reflecteren
o Termen
Logisch positivisme:
Verificatie
Inductief
Antimetafysische houding
Empirische grondslag: alleen waarneming uit (goede)
experimenten geldt als geldige kennisvorm
Universele criteria voor wetenschap
Kritisch rationalisme:
Falsificatie
Deductief
(Grotendeels) antimetafysische houding
Theoriegeladen
o Methoden van wetenschap
Verificatie (LP):
Zintuigelijke waarneming enige bron van wetenschap
Vanuit waarnemingen wordt theorie opgesteld
Theorie wordt getoetst door hypotheses te toetsen
Theorie wordt verworpen, bevestigd of bijgesteld
Alleen op deze manier wordt kennis verworven alleen
gebaseerd op (zintuigelijk) waarneembare feiten
Falsificatie (KR)
Actief op zoek naar weerleggen van hypothese
Hypothese moet zo universeel, nauwkeurig en eenvoudig
mogelijk (en uiteraard falsificeerbaar) zijn
(Waarheids)uitspraken/hypothesen zijn altijd interpretaties van
een impliciete of expliciete theorie er zijn geen
waarnemingen die door absoluut geen theorie zijn
onderbouwd
, Falsificeerbare hypothese voorbeeld:
o Zwarte zwanen bestaan niet falsificeerbaar
o Zwarte zwanen bestaan niet wel falsificeerbaar
o Waarheidsopvatting
KR: corroboratiegraad
Als een uitspraak niet weerlegd kan worden d.m.v.
wetenschappelijk onderzoek is er geen sprake van absolute
waarheid maar van een hoge corroboratiegraad: hoge
waarschijnlijkheid dat de uitspraak de waarheid is
LP: door het verifiëren van theorieën komen we steeds dichter bij de
waarheid
Beide stromingen gaan uit van een stijgende lijn: met de ontwikkeling
van de wetenschap komen we steeds dichter bij een universele
waarheid
TG4
- Criteria voor goede wetenschap benoemen vanuit het logisch positivisme en het
kritisch rationalisme
o LP:
Empirische achtergrond moet correct zijn
Persoonlijke bias van onderzoeker speelt geen rol
Experiment is onberispelijk: er wordt voldaan aan de vereisten van de
gebruikte onderzoeksvorm
Bijv. bij een RCT wordt er voldaan aan de eisen om als een RCT
te gelden
Theoretische/conceptuele uitgangspunten moeten deugen (logisch,
causale verbanden)
o KR:
Zelfde als LP
Persoonlijke bias speelt deels een rol: elke uitspraak is theoriebeladen,
dus altijd invloed van onderzoeker welke theorie wordt er gebruikt?
Het kritisch rationalisme benadrukt het belang van falsifieerbaarheid
in wetenschappelijke theorieën. Een theorie kan als wetenschappelijk
worden beschouwd als het mogelijk is om deze te weerleggen of te
falsifiëren door middel van empirisch onderzoek of waarneming.
• Falsificatie van hypothesen = goede wetenschap zou niet steeds
naar nieuwe bevestigingen moeten zoeken maar moet zich
bezighouden met het falsificeren van hypothesen. Door actief naar
zwakke plekken te zoeken wordt de theorie sterker als deze de
pogingen tot falsificatie doorstaat. De corroboratiegraad wordt dan
hoger.
• Streef naar zo groot mogelijk empirische inhoud van de theorie
(aantal uitspraken afgeleid uit theorie en tot falsificatie kan leiden) –
universeler, nauwkeuriger, eenvoudiger.
• Geen waarheid: ‘corroboratiegraad’ hoger (= de mate waarin
bewijsmateriaal/observaties een theorie ondersteunen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nickboers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.