In dit bestand staan alle hoofdstukken uit het boek NOVA van 4,5 en 6VWO samengevat. Belangrijke informatie staat kort en overzichtelijk beschreven in dit document. Van hoofdstuk 11 zijn alleen de eerste twee paragrafen samengevat. Het bestand bestaat uit 49 pagina's.
Paragraaf 1.1
Protonen: +
Elektronen: -
Neutronen: /
Atomaire massaeenheid: Massa van protonen/neutronen (u)
1,66∙10-27 kg
Elementair ladingskwantum: Lading van een proton/neutron €
1,66∙10-19 coulomb
Relatieve atoommassa: Afhankelijk van de verhouding waarin de
verschillende isotopen in de natuur voorkomen.
Paragraaf 1.2
Periodiek systeem der elementen:
-Periodes (horizontaal) → Telkens wanneer een nieuwe schil wordt
aangesproken, wordt een nieuwe periode
gestart.
-Groepen (verticaal) → Alkalimetalen: groep 1
→ Aardalkalimetalen: groep 2
→ Halogenen: groep 17
→ Edegelgassen: groep 18
Elektronenconfiguratie: De manier waarop de elektronen zich verdeeld
hebben over de schillen.
Valentie-elektronen: De elektronen die zich in de buitenste schil
bevinden.
Octeregel: Stabiele deeltjes hebben over het algemeen actie
elektronen in de buitenste schil.
Paragraaf 1.3
Metalen: - Positief
- Metaalrooster: + en – trekt elkaar sterk aan = metaalbinding.
- Geleiding in s en l
- Vervormbaar
- Legering/Alliage = Mengsel van een vaste stof en een metaal.
- Onedele metalen = Reageren met water en zuurstof.
- Edele metalen = Weinig reactief.
Paragraaf 1.4
Atoombinding (covalente b) Gedeeld elektronenpaar
Niet-molecuul + niet-molecuul
Moleculen: Stabiele groepjes atomen.
Molecuulformule: Geeft aan welke atomen zich in molecuul bevinden.
Structuurformule: Maakt duidelijk hoe de atomen in molecuul
onderling zijn verbonden.
,Covalentie: Het aantal atoombindingen dat een element moet
vormen om de edelgasconfiguratie te verkrijgen.
Vanderwaalsbinding: Binding die moleculen bij elkaar houdt in s en l.
Gevolg van tijdelijk ladingsverschil in molecuul.
Moleculen zijn opgestapeld in een molecuulrooster en zitten zo gerangschikt dat het
contactoppervlak tussen de moleculen zo groot mogelijk is en de vdW-krachten
maximaal.
Op het smeltpunt bevatten de moleculen zo veel energie dat ze uit het rooster
breken, omdat ze zo erg trillen.
Pas boven het kookpunt bevatten moleculen zoveel energie dat de vdW-binding
helemaal verbroken wordt.
Dus: Hoe sterker de vdW-binding, hoe hoger het smelt- en kookpunt.
Organische moleculen: Moleculaire stoffen die gemaakt worden door
levende organismen.
Koolwaterstoffen.
Paragraaf 1.5
Ionen: Deeltjes met een lading.
Zout: - Positief ion + negatief ion.
- Ionbinding (vaak groter als de ionen een grotere lading hebben)
- Ionrooster: om en om
- Verhoudingsformule: Geeft aan welke ionen, in welke kleinst
mogelijke verhouding aanwezig zijn in zout.
- Naamgeving: Het is gebruikelijk om +ion vooraan te zetten.
Meerdere lading van een metaal, dan geef je
dat aan met Romeinse cijfers.
Een samengesteld negatief ion dat meerdere
voorkomt staat tussen haakjes.
De verhoudingsformule wordt zo simpel
mogelijk gehouden.
- Geleiden niet in de vaste fase, maar wel in de vloeibare fase.
Paragraaf 1.6
Water: - Zeer lage molecuulmassa, maar erg hoog kookpunt.
- O-atomen hebben hoge elektronegativiteit: ze trekken harder aan het
gedeelde elektronenpaar dan aan de H-atomen.
Daarom is water een dipoolmolecuul.
- Waterstofbruggen
Hydrofiel: Stoffen die oplosbaar zijn in water.
Hydrofoob: Stoffen die niet oplosbaar zijn in water.
Paragraaf 1.7
Constante van Avogradro (NA) = 6,02∙1023
Chemische hoeveelheid: Aantal mol dat van een stof aanwezig is (n)
Molmassa: Massa van een stof uitgedrukt in g/mol (M).
𝑚 =𝑛 ∙𝑀
, Scheikunde: Hoofdstuk 2 – Brandstoffen
Paragraaf 2.1
Chemische energie = Energie die vrijkomt bij chemische reactie.
Exotherme reactie = Reactie waarbij chemische energie wordt
omgezet in een andere vorm van energie.
Fotosynthese = Planten zetten de stralingsenergie van de
zon om in chemische energie, door
koolstofdioxide en water te verbinden tot
glucose.
6 CO2 + 6 H2O → C6H12O6 + 6 O2
Endotherme reactie
Koolwaterstoffen = Verbindingen die bestaan uit C, H en O
Volledige verbranding = CO2 en H2O
Onvolledige verbranding = CO, roet, C
Verbrandingswarmte = Hoeveelheid energie die vrijkomt per mol
verbrande stof.
Binas tabel 56
Energiediagram:
- Exotherme reactie = Chemische energie van reactieproducten is
lager dan de chemische energie van
beginstoffen.
Negatieve waarde
- Endotherme reactie = Chemische energie van reactieproducten is
hoger dan de chemische energie van
beginstoffen.
Positieve waarde
o Er is een blijvende toevoer van energie nodig
o Spontaan → Warmte wordt omgezet in chemische energie.
- Overgangstoestand = Er moet eerst een hoeveelheid energie
toegevoegd worden voordat de
verbrandingsreactie kan verlopen.
- Activeringsenergie = Toegevoegde energie.
o Hoe hoger de activeringsenergie, hoe moeilijker de reactie op gang is
te brengen.
o Geen activeringsenergie nodig = spontante reactie.
Vrijgekomen energie zorgt er o.a. voor dat de temperatuur zal stijgen.
Ontbrandingstemperatuur = De temperatuur waarbij de verbranding
spontaan begint.
Stookwaarden = Binas tabel 28A
Paragraaf 2.2
Koolwaterstoffen = Verbindingen die bestaan uit C en H (en O)
Organische moleculen = Koolwaterstoffen
, Alkanen:
- Onvertakt
- Enkelvoudige bindingen = verzadigd
- CnH2n+2
- Alifatisch
- Vertakte alkanen:
o Naamgeving = stamnaam + alkylgroep
Alkenen:
- Dubbele bindingen = onverzadigd
- Alifatisch
- CnH2n
Alkynen:
- Driedubbele bindingen = onverzadigd
- Alifatisch
- CnH2n-2
Cycloalkanen:
- Ringvorm
- Verzadigd
- Isomeren met alkenen
- Alifatisch
- CnH2n
Aromaten:
- Bindingen met een benzeengroep
o Benzeen = Meervoudig onverzadigd cycloalkaan.
o Dubbele bindingen hebben geen vaste plaats
o Zijketen = Fenylgroep
o Liever skeletweergave
Paragraaf 2.3
Substituent = Een H aan een C kan vervangen worden
door een ander atoom(groep).
- Zijtaken = Substituenten bestaande uit C en H
- Karakteristieke groepen = Substituenten die minimaal 1 ander
atoomsoort bevat.
Binas tabel 66D
o Karakteristieke groep met hoogste prioriteit krijgt achtervoegsel
Paragraaf 2.4
Steenkool:
- Thermolyse
- Eerste stadium: Veen/Turf
- Tweede stadium: Bruinkool
- Derde stadium: Steenkool
Steenkool:
- Algemene formule C135H90O9NS
- Macromolecuul
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DagmarAlder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.