KNO 1 Gehoor en slechthorendheid
Hoofdonderdelen van de anatomie van het gehoorsysteem
De gehoorgang ligt ingebed in het os temporalis en bestaat uit verschillende onderdelen, die samen
het perifere gehoor vormen.
Uitwendig oor
- Pinna/auricula (oorschelp) is met twee ligamenten met een hoek van
ongeveer 30 graden aan het hoofd bevestigd.
De oorschelp kan worden verdeeld in verschillende onderdelen:
o Cavum conchae
o Helix
o Antihelix
o Antitragus
o Lobulus
o Tragus
Deze structuren van de oorschelp zijn kraakbenig, behalve de lobulus, die gevuld is met vet. Zo
weet je dat wanneer het hele oor rood is, er sprake is van ontsteking van de huid (erysipelas),
maar wanneer het oor rood is behalve de lobulus er een ontsteking is in het kraakbeen
(perichondritis).
- Meatus acusticus externus (uitwendige gehoorgang)
Het begin van de uitwendige gehoorgang (eerste 40%) is kraakbenig. Hier is de huid vrij dik en
bevinden zich haren, cererumklieren (zweet en talgklieren). Naar binnen toe is de gehoorgang
(60%) is de gehoorgang benig (ligt in os temporale). De zeer dunne huid zit hier direct op het bot.
De overgang van benig naar kraakbenig bevindt zich op het smalste deel van de gehoorgang.
De gehoorgang heeft relatie met omgevende structuren: trommelvlies, mastoïd (bot achter het
oor), fossa glenoidalis (kaakgewricht), middelste schedelgroeve, fossa infratemporalis.
Middenoor
- Trommelvlies (membrana tympani)
- Trommelholte (cavum tympani)
- Gehoorbeentjes
o Malleus (hamer)
o Incus (aambeeld)
o Stapes (stijgbeugel)
- Middenoorspiertjes
o M.tensor tympani
o m.stapedius
- Tuba auditiva (buis van Eustachius)
De m.tensor tympani loopt van de buis van
eustachius naar de hamer. Bij slikken trekt deze buis
samen, waardoor het trommelvlies iets naar binnen
,getrokken wordt. De m.stapedius loopt naar de stijgbeugel en spant bij chronisch lawaai aan,
waardoor de verbindingen tussen de gehoorbeentjes stijver worden.
De buis van Eustachius staat in verbinding met de middenoorholte en de neus/keelholte. De holte
wordt normaal gesproken gesloten door kraakbeen, maar bij slikken of gapen gaat de buis van
Eustachius even open. Ook bevinden zich er trilhaartjes die stoffen naar de neus/keelholte af kunnen
voeren.
Het trommelvlies is een levend vlies, dat bestaat uit 3 lagen:
- Verhoornend plaveiselepitheel (hoort bij het uitwendig oor)
- Fibreuze middenlaag
- Middenoormucosa (hoort bij middenoor)
Het trommelvlies kan worden verdeeld in 4
kwadranten (op basis van een lijn door de hamer en
een lijn daar loodrecht op), waarin verschillende
structuren te onderscheiden zijn:
- Annulus fibrosis: ringvormige bindweefsellaag die
overgaat in de huid van de gehoorgang.
- Processus brevis
- Umbo: navel; het diepste deel. Vanaf hier
reflecteert licht waarmee het oor bekeken wordt:
de lichtreflex.
- Gehoorgangsvoorwand
Het trommelvlies kan verdeeld worden in twee
gedeelten:
- Pars tensa
- Pars flaccida: membraan van Shrapnell: de middellaag van het trommelvlies is hier warrig
opgebouwd.
Functies van het middenoor:
- Beluchting: via de buis van Eustachius wordt steeds lucht in
het oor gelaten. Om via het trommelvlies signalen door te
kunnen geven moet er namelijk lucht in het middenoor
zitten, om zo de gehoorbeentjes vrij te kunnen laten
bewegen.
- Drainage en afweer
- Transformatie: doorgeven van het geluid.
Binnenoor
(labyrint)
, - Cochlea (slakkenhuis)
Het slakkenhuis bestaat uit 3 holtes, gescheiden door het basilair membraan en het membraan
van Reissner
- Scala tympani, Scala media, Scala vestibuli
De cochlea is gevuld met vloeistoffen
- Perilymfe: filtraat van liquor dat via het cohcleaire aquaduct in de gehoorgang komt. Bevat veel
Na+ en weinig K+. Zit in de scala vestibuli en tympani.
- Endolymfe: bevat laag gehalte Na+ en hoog gehalte K+ (net als intracellulaire vloeistof). Deze
potentiaal wordt gehandhaafd door de Na/K-pomp. Om de potentiaal te handhaven is er veel
zuurstof nodig. Cochlea sterft daardoor snel af door zuurstofgebrek. Zit in de scala media.
Endocochleaire potentiaal: het potentiaalverschil tussen de scala media enerzijds en de scala
tympani en scala vestibuli anderzijds.
Op de overgang tussen het midden- en binnenoor bevindt zich het ovale venster. Geluidsgolven
worden dan via de gehoorbeentjes overgedragen aan het ovale venster en vervolgens de cochlea.
Op het einde van de cochlea bevindt zich het ronde venster.
In de cochlea bevindt zich het orgaan van Corti. Dit is het deel van de oor waar zich de haarcellen op
bevinden die het de trillingen door kunnen geven aan de hersenen via de gehoorszenuw. Het strekt
zich uit over de hele lengte van de cochlea. In het orgaan van Corti bevinden zich 1 rij binnenste
haarcellen en 3 lagen buitenste haarcellen. De binnenste haarcellen zijn recht en kunnen zich vrij
bewegen. De buitenste haarcellen zitten vast en zijn V of W vormig.
- Binnenste haarcellen: zijn elk verbonden met meerdere zenuwvezels. De bovenkant van de
haarcellen bevindt zich in de perilymfe, terwijl het cellichaam zich in de endolymfe bevindt.
- Buitenste haarcellen: één zenuwvezel innerveert meerdere haarcellen. De haarcellen zijn
verbonden met het tectoriaal membraan. Depolarisatie bij beweging van naar laterale wand.
In de holle as van de cohlea loopt de gehoorszenuw.
Evenwichtsorgaan is een ander onderdeel van het binnenoor: zorgt voor het waarnemen van
draaiende bewegingen en positie tov de horizontaal.
Kenmerken van de cochlea:
- Groot frequentiebereik
- Groot dynamisch bereik: lage drempelwaarde, niet zomaar schade, doordat harde geluiden
minder worden versterkt dan zachte geluiden door het basilair membraan.
- Grote frequentieselectiviteit: frequenties die maar 10/20% van elkaar verschillen worden al
tegelijkertijd waar genomen: kritieke bandbreedte. Het just noticeable difference is nog veel
kleiner.
Gehoorzenuw: n.acousticus. Deze komt samen met de n.vestibularis als de 8 e hersenzenuw: de
n.vestibulocochlearis. Deze treedt het zenuwstelsel binnen, net onder het niveau van de pons.
Op weg naar de hersenen zijn er verschillende kernen waarin informatieverwerking plaats vindt. Via
de pons gaat het naar de olijfcomplexen, colliculus inferior. In de hersenstam lopen de vezels door de
nucleus cochlearis ventralis en dorsalis. De auditieve cortex ligt in de gyrus temporalis superior.
Principes van de basale fysica en de waarneming van geluid
Geluid bestaat uit hoorbare geluidstrillingen met een frequentie van 20 Hz tot 20 kHz. Het geluid
plant zich voort als een longitudinale golf, met de voortplantingssnelheid in lucht: 340 m/s. De golf
ontstaat door het doorgeven van de energie tussen de deeltjes, waarbij er sprake is van verdikkingen
en verdunningen. Elk deeltje blijft trillen op zijn plaats met kleine heen en weer bewegingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper f3005. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.