100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting BVJ 4VWO H5 Ecologie €3,86   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting BVJ 4VWO H5 Ecologie

 6 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting BVJ 4VWO H5 Ecologie.

Voorbeeld 2 van de 10  pagina's

  • Nee
  • H5
  • 6 mei 2024
  • 10
  • 2023/2024
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
Alle documenten voor dit vak (5540)
avatar-seller
sannesteenbergen1
Samenvatting BVJ

Hoofdstuk 4 Evolutie.

H4.1 Ontwikkeling van het leven.

Chemische evolutie: vorming van de stoffen waaruit de eerste eencelligen kon
ontstaan.

Dit gebeurde voordat er leven op aarde bestond. De atmosfeer was zonder
zuurstof. De gassen die er wel waren gingen door elektrische ladingen ioniseren.
Daaruit ontstonden deeltjes van zuurstof, waterstof, stikstof en koolstof. Die
reageren op elkaar. Zo ontstonden uit anorganische stoffen organische stoffen.
Organische stoffen: relatief grote moleculen die uit 2 of meer c atomen bestaan
Dit is afkomstig van organismen.
Anorganische stoffen: relatief kleine moleculen die uit 0 of max 1 c-atoom
bestaan
Dit is afkomstig uit levend en levenloze natuur.

Dit ontstaan is ook nagebootst in een experiment -> Miller-Urey-experiment
Ze stelden een mengsel van gassen bloot aan elektrische lading. Daaruit
ontstonden onder andere de bouwstenen voor DNA.


De eerste organische stoffen kwamen terecht in de zee waar ze zich ophoopten.
Oersoep: mengsel van organische stoffen in de zee.
Hierin rangschikten moleculen zich in druppeltjes (protobionten) waaruit de
eerste cellen ontstonden.

Onder andere het vormen van cellen is een voorbeeld van;
Zelforganisatie: ontstaan van eenheden met nieuwe eigenschappen op een hoger
organisatieniveau.


Black Smokers: vulkanische schoorstenen waar onder hogedruk water uit 400C
uit de zeebodem spuit.
Ook een theorie over het ontstaan van leven op aarde is dat protobionten
ontstaan zijn bij de Black Smokers op de bodem van oceanen.

Van de allereerste levensvormen op aarde zijn geen fossielen gevonden. De
eencelligen hadden namelijk geen harde delen.
De fossielen die we wel hebben van 1.4 miljard jaar geleden zijn allemaal
prokaryoten.
Prokaryoot: eencellige organisme zonder celkern of andere zichtbare organellen
(bacteriën)

Hun erfelijke materiaal ligt los in het cytoplasma, en bestaat uit 1 cirkelvormig
DNA
Cirkelvormig chromosoom: cirkelvormig DNA-molecuul

De eerste prokaryoten waren:
Anaeroob: levend in een milieu zonder zuurstof.
Heterotroof: niet in staat zelf organische stoffen te maken, neemt organische
stoffen op als voedsel.

, Ze overleefden door de organische stoffen uit de oersoep. (schimmels, dieren)

2.8 miljard jaar kwamen er ook andere organismen.
Bacteriën: eencelligen zonder kern of interne membranen.
Zij konden aan fotosynthese doen.

Blauwalgen kunnen aan fotosynthese doen, zij waren de eerste autotrofe
organismen.
Autotroof: in staat om organische stoffen te vormen uit anorganische stoffen en
energie.
De anorganische stoffen die ze nodig hadden haalde ze uit de lucht. Ze
produceerden organische stoffen en zuurstof.
Dit zijn bijvoorbeeld planten en bacteriën.

Zuurstof is giftig voor anaerobe levensvormen. Op een gegeven moment was er
zoveel zuurstof dat alle anaerobe organismen vergiftigd werden. Rond deze tijd
ontstonden ook aerobe heterotrofe bacteriën.
Aeroob: gebruikt zuurstof om organische stoffen af e breken (verbranding) voor
de energievoorziening.


Ongeveer 1.5 miljard jaar geleden ontstonden ook eukaryoten.
Eukaryoot: gebruikt zuurstof om organische stoffen af te breken (verbranding)
voor de energievoorziening.
Dit zijn cellen met een celkern, dubbele membranen en organellen.

Deze ontwikkeling heeft moeten plaatsgevonden door het endosymbiosetheorie.
(BINAS 94C)
Endosymbiosetheorie: eukaryoten ontstonden uit prokaryoten: door instulping
van het celmembraan rondom het DNA ontstonden een kernmembraan, de
celkern en het endoplasmatisch reticulum.

Er waren eerst relatief grote prokaryoten. Die kregen instulpingen van het
celmembraan waardoor een kernmembraan, de celkern en het endoplasmatisch
reticulum ontstond.
De eerste eukaryoten namen kleine aerobe heterotrofe bacteriën op. Die werden
niet verband maar bleven daar. Zo ontstonden de mitochondriën.
Zo zijn ook chloroplasten ontstaan.
Door hun cirkelvormig DNA-molecuul is dit 'bewijs' dat ze eerst bacteriën waren.

Mitochondriën kunnen niet zelf gemaakt worden door het organisme. Die delen
vanuit hun eigen DNA.


Door de ontwikkelingen van levensvormen is er nu veel biodiversiteit.
Biodiversiteit: verscheidenheid aan organismen.

Er is sprake van een bepaalde indeling van levensvormen:
Bacteriën
Archaea
Eukaryoten

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannesteenbergen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,86. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 60904 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€3,86
  • (0)
  Kopen