Samenvatting van het vak Multi-level Governance uit de bachelor Bestuurskunde aan de Universiteit Leiden, jaar 2018, 2019. Alle informatie uit de college's, extra uitleg en samenvatting van belangrijke literatuur.
Samenvatting Multi-Level Governance
Jaar 3 bachelor Bestuurskunde
Pagina 1 van 40
,Multi Level Governance samenvatting maart 2019
Week 1
Er zijn veel interagerende autoriteiten en structuren aan het werk in de opkomende
internationale economie. MLG verheldert de verstrikking tussen de binnenlandse en
internationale gedragsniveaus. Het gaat over veranderde verhoudingen in Europese
integratie.
De Europese Unie als een allegaartje van klassieke intergouvernementele samenwerking
tussen soevereine staten en verreikende supranationale integratie.
Basiskenmerken MLG volgens Hooghe en Marks:
1. Besluitvorming ligt niet alleen bij nationale overheden, maar ook op andere niveaus
2. Collectieve besluitvorming op Europees niveau betekent verlies van de nationale
soevereiniteit
3. Politieke systemen zijn eerder onderling met elkaar verbonden dan ingenesteld →
veel verbindingen tussen verschillende niveaus: staten nog steeds belangrijk, maar
subnationale groepen kunnen ook zónder bij de supranationale systemen komen
Wat is multi-level governance?
MLG → het nationale niveau overslaan (by-passing) en direct naar Europees niveau gaan.
Multi-level → voorbij de centrale staat/overheid als ‘gatekeeper’
Governance → ruimte voor non-governmental actors
MLG is multi-level én multi-actor: verschillende actoren verbinden verschillende
overheidslagen en vormen samen (beleids)netwerken.
Waar komt MLG vandaan?
Gary Marks (1992) miste de aandacht voor de ‘echte’ actoren in de tot dan bestaande
theorieen over de EU: het neo-functionalisme en het intergouvernmentalisme. De oorsprong
van MLG ligt dus in de kritieken op deze twee theorieen. Wat hielden deze theorieen ook
alweer in?
- Neo-functionalisme
Heeft oorsprong in de traditie van pluralisme. Overheden zijn onderdeel van een web
van afhankelijkheden. Het integratieproces wordt gevormd door supranationale
actoren en georganiseerde belangen. Overheden moéten wel samenwerken: spill-over
effect (samenwerking op één terrein zorgt voor samenwerking op andere terreinen).
- Intergouvernmentalisme
Heeft oorsprong in staat-georienteerd realisme. De staat als poortwachter: tegengaan
van ongewenste consequenties van integratie. De lidstaat functioneert als een
eenheid.
Pagina 2 van 40
,Multi Level Governance samenvatting maart 2019
Kritiek op de theorieen:
De 2 theorieen dekken niet de hele lading, er is een nieuwe theorie nodig. Beide hebben
goede kanten, maar schieten ook tekort. Er moet een nieuwe theorie komen met elementen
van beide én nieuwe inzichten.
- EU-integratie verloopt niet altijd op dezelfde manier
- de EU evenaart niet de binnenlandse polities of internationale organisatie: het is een
‘eigen soort’.
- Er is een gebrek aan aandacht voor de ‘echte actoren’: volgens het IG representeren
actoren simpelweg de voorkeuren van de institutie waarin zij ‘gevangen’ zijn, en
volgens het NF domineren economische belangen het supranationale proces.
Zwakheden van het IG:
- Supranationale instituties spelen een onafhankelijke rol in de theorie, in werkelijkheid
is dat niet zo
- Interne verschillen tussen lidstaten niet erkend
- Directe relaties tussen EU, regionale en lokale niveaus niet erkend
- Belangenvertegenwoordiging op verschillende niveaus niet erkend
- EU politiek is geen two-level maar een multi-level game! IG is erg gericht op state-
centrism: hierbij staat alleen de nationale overheid direct in contact met andere
lidstaten. In de praktijk is dat tegenwoordig anders (zie plaatje).
MLG is geen theorie, maar een benadering. Drie vragen staan centraal:
1. Wat zijn de consequenties van institutionele innovatie (=meer actoren, de EU als
nieuw onderdeel in het huis van Thorbecke) voor politieke mobilisatie (politics)?
2. Wat zijn de consequenties van institutionele innovatie voor de wijze waarop het
besluitvormingsmodel is ingericht (policy)?
Pagina 3 van 40
, Multi Level Governance samenvatting maart 2019
3. Wat zijn de consequenties van institutionele innovatie voor de bestaande
staatssystemen (polity)?
Politics: hoe worden alle actoren gemobiliseerd, wat zijn hun belangen en wat doe je met die
belangen?
Polity: hoe is de staat ingericht: wat is de taak van de overheid en wat is de rol van de
samenleving?
Polity: politieke entiteit = bestaand staatssysteem
De consequenties van EU integratie staan weergeven in deze tabel:
De ene lidstaat past zich op een andere manier aan dan de andere. In Nederland hebben
belangengroepen bijvoorbeeld een hele andere plek in het politieke systeem dan in Spanje (in
NL zitten ze direct aan tafel, in Spanje staken ze).
MLG heeft dus meer aandacht voor verschillende niveaus en verschillende actoren. MLG kijkt
naar:
- De toegevoegde waarde van het incorporeren van meerdere actoren
- De variatie tussen beleidssectoren
- De verschillende fasen in het beleidsproces
Piattoni (2009) stelt dat er ook drie verschuivingen zijn te onderscheiden als je kijkt naar de
moderne Europese staat: van het centrum naar de periferie (1), van de staat naar de
samenleving (2) en van het binnenland naar internationaal (3). Deze drie ontwikkelingen
leiden tot veranderingen in de polity, policy en politics.
Drie dimensies dus:
- Centrum → periferie
- Staat → samenleving
- Binnenland → internationaal
Pagina 4 van 40
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samanthaspek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
