Agogisch activiteitenplan
Ik verslik me
in alle woorden
die ik nog zeggen wil
De woorden
die blijven steken
in mijn keel
Miljoenen woorden
en toch blijft het stil
-Selectief Mutisme-
Naam
Klas
Docent
Thuistoets blok 2
, Inhoudsopgave
Omschrijving van de situatie 3
- Concrete en complete omschrijving doelgroep/cliënt 3
- Relevante beschrijving positie ten opzichte van de doelgroep 3
- Relevante en complete beschrijving van de situatie 4
Analyse en probleemstelling 4
- Beschrijving van het probleem/aandachtspunt van de cliënt 4
in termen van ontwikkelingsgebieden en behoeften
- Concrete omschrijving van de hulpvraag in relatie tot de 4
ontwikkelingsopgave
- Onderbouwde keuze voor aanpak van een deelprobleem 4
Doelbepaling van de muzische activiteit en keuze van een middel 5
- Een relevante agogische doelstelling (SMART) 5
- Onderbouwde keuze voor een muzisch middel en manier van 5
werken
- Logische verbinding met visie op agogisch handelen, affiniteit 6
voor het gekozen middel en relevante ervaringen
Uitwerking draaiboek 6
- Concreet draaiboek 6
- Benoeming relevante structuur- en veiligheidsaspecten 8
- Relevante keuze voor begeleidingshouding 8
Bronnen 9
Bijlage 1: Elevator pitch 10
Bijlage 2: Logboek 10
2
,Omschrijving van de situatie
Omschrijving Cliënt volgens artikel ‘Haaster’ en D. Behrend
Ik beperk me bij deze activiteit tot een persoon. Deze persoon is Tim. Tim is een jongetje van 5 jaar
en heeft een selectief mutisme. Tim heeft verschillende ontwikkelingsachterstanden, voornamelijk
op het gebied van taal en sociaal-emotionele vaardigheden. Zijn ontwikkelingsachterstanden dragen
mede bij aan zijn selectief mutisme. Hierdoor zit Tim op een medisch kinderdagverblijf en heeft dus
maar 7 kinderen in zijn klas.
Als eerst wil ik me wat meer verdiepen op selectief mutisme. Wat houdt het in, wat zijn de
kenmerken, problemen en waar moet ik rekening mee houden in mijn begeleiding voor Tim.
Selectief mutisme houdt in dat een kind in sommige situaties niet “kan” praten. In een vertrouwde
omgeving met mensen die vertrouwd zijn, zoals bijvoorbeeld familie, is dit geen probleem. Maar
bijvoorbeeld op school zeggen ze geen woord. Dit is een angststoornis die niet
veel voorkomt. In eerste instantie lijken kinderen met een selectief mutisme “Zwijgen is zilver,
gewoon extreem verlegen. Op het eerste gezicht lijken ze niet verlegen, en hun Spreken is goud”
zwijgen wordt daarom ook vaak als koppig ervaren. Dit omdat ze in bepaalde
situaties wel gewoon praten, waarom zouden ze dat dan bijvoorbeeld op school vertikken. Dit
zwijgen is geen koppigheid, maar een manier om hun angst te verbergen. Ze willen helemaal niet
dwars zijn, maar proberen zich op angstige momenten op deze manier staande te houden. Deze
kinderen willen wel spreken maar op momenten waar ze angst voelen klappen ze dicht en lijkt het
wel alsof de spraak zich gewoon blokkeert. Deze kinderen hebben een verhoogde gevoeligheid voor
drukte, geluid en aanraking. Sociale
De omgang met een kind met selectief mutisme is erg belangrijk. Vandaar wat punten waar rekening
mee gehouden moet worden in de begeleiding van Tim:
Het is voor een kind met selectief mutisme makkelijker om te reageren wanneer er niet
direct oogcontact met hen wordt gemaakt. Oogcontact kan leiden tot een gedwongen gevoel
tot antwoorden.
Stel niet te veel directe vragen, maar maak bijvoorbeeld losse opmerkingen. Losse
opmerkingen scheppen de mogelijkheid om te reageren, maar vereisen geen antwoord.
Gebruik makkelijk taalgebruik
Geef het kind niet te veel keuzes. Hierdoor kunnen ze in paniek raken. Beperk te
keuzemogelijkheden zoveel mogelijk tot een geplande activiteit. Bied in het begin duidelijke
alternatieven en geef het kind pas later, als het hieraan toe is en zich op zijn gemak voelt,
geleidelijk keuzemogelijkheden.
Mijn positie ten opzichte van Tim
De activiteit die Tim gaat uitvoeren wordt begeleid door een onbekende, namelijk door mij. Ik ben
voor Tim een vreemde, dus ik moet in de activiteit eerst een stukje van zijn vertrouwen zien te
winnen om de activiteit goed te kunnen uitvoeren. Omdat Tim weinig zelfvertrouwen heeft is het erg
belangrijk om de houding “ik ben oké- jij bent oké” aan te nemen.
3
,Ik heb voor een jongetje met selectief mutisme gekozen omdat ik er zelf in eerste instantie nog nooit
van had gehoord totdat ik er iets over las op internet. Toevallig zit er ook een jongetje, soortgelijk
aan Tim, bij mijn moeder in de klas. Ik vind selectief mutisme heel boeiend, en het leek me een
uitdaging om daar een activiteit voor te bedenken.
Feitelijke beschrijving van de situatie
Tim praat thuis enorm veel, hij baast over zijn broertje en verteld heel veel verhalen. Maar door zijn
selectief mutisme praat hij alleen maar bij mensen en in een omgeving die hij voor volle 100%
vertrouwd. Dit is dus in dit geval alleen zijn familie en een aantal mensen die hij vaak ziet. Ondanks
dat hij de afgelopen weken een beetje los begint te komen op school, praat hij daar ook nog steeds
nauwelijks en maakt hij weinig tot geen contact met zijn klasgenootjes. Tim speelt dan ook het liefst
alleen.
Analyse en probleemstelling
Beschrijving van het probleem in termen van ontwikkelingsgebied(en) en behoeften
Door een ontwikkelingsachterstand op verschillende gebieden praat Tim niet in situaties die voor
hem als niet vertrouwd of angstig ervaren worden. Doordat hij in bepaalde situaties niet praat en
geen contact maakt wordt zijn ontwikkelingsachterstand alleen maar groter.
Het deelprobleem waar ik me op wil richten is dat Tim na een halfjaar in dezelfde klas zitten, nog
steeds amper praat en weinig tot geen contact maakt met zijn klasgenootjes en lerares. Waardoor hij
niet goed meekomt op school en zijn ontwikkelingsachterstand alleen maar groter wordt. Omdat Tim
nu na 6 maanden meer begint te praten dan dat hij in de afgelopen 5 maanden heeft gedaan is het
belangrijk om deze sociale ontwikkeling te stimuleren, nu hij ook daadwerkelijk plaats vind. Dat wil ik
dan ook met deze activiteit doen.
Concrete omschrijving van de hulpvraag in relatie tot ontwikkelingsopgaven
De hulpvraag van Tim is: leer mij contact maken met de mensen in mijn klas.
Deze activiteit gaat dus een sociale ontwikkelingsopgave als vertrekpunt hebben. Met deze activiteit
wordt er geprobeerd Tim een klein stukje sociale vaardigheden bij te brengen en hem wat
vertrouwder te laten voelen in zijn klas. Zodat hij hopelijk na deze activiteit heeft ervaren hoe leuk
het is om samen te spelen en weer net wat meer praat/contact zoekt dan dat hij daarvoor deed.
Onderbouwde keuze voor aanpak van een deelprobleem
Omdat Tim geen sociale contacten opzoekt en zich niet goed kan uitten in de klas, worden zijn
ontwikkelingsachterstanden alleen maar groter. Blijkbaar zijn de personen en de omgeving voor Tim
nog niet vertrouwd genoeg, waardoor hij geen contact zoekt in de klas. Dit is het deelprobleem dat ik
in deze activiteit voor een klein stukje aan wil pakken. Dit omdat Tim dan hopelijk na een tijd beter
gaat communiceren in de klas, hij hierdoor beter mee kan komen en zijn ontwikkelingsachterstand
een stukje kleiner wordt. Ik heb specifiek voor dit deelprobleem gekozen omdat daar op dit moment
4
, al een kleine ontwikkeling in plaats vind die ik extra wil stimuleren, waarna deze ontwikkeling zich
hopelijk nog verder voortzet.
Doelbepaling van de muzische activiteit en keuze van een middel
Een relevante agogische doelstelling (SMART)
Ik wil met deze activiteit bereiken dat Tim een stukje meer sociaal vaardig wordt en beter contact
gaat zoeken met de mensen in zijn klas. Waardoor hij na een tijdje meer vertrouwen in deze mensen
krijgt en minder angst op school ervaart. Waarna hij hopelijk beter mee kan komen en zijn
ontwikkelingsachterstand minder wordt.
De invloed van mijn activiteit gaat waarschijnlijk niet aantoonbaar zijn op korte termijn, omdat het
maar een heel klein stukje is van het proces wat Tim door moet maken. Na mijn activiteit gaan de
pedagogisch medewerksters in de klas van Tim, gewoon weer verder met de behandeling van hem.
Mijn doel hangt dus samen met een langere reeks van activiteiten, waarvan een daarvan dus die van
mij is.
Daarom is mijn doel voltooid als aantoonbaar is dat Tim aan het eind van het schooljaar:
Vaker samen speelt met klasgenootjes
Vaker contact maakt met de mensen in zijn klas (door middel van praten)
Kinderen met een selectief mutisme willen wel praten, maar “kunnen” het in bepaalde situaties
gewoon niet. Dit geldt ook voor Tim. Tim wil het wel, maar op school lukt het gewoon nog niet. Hij
ervaart nog te veel angst en te weinig vertrouwen om in zodanige mate te kunnen praten waardoor
hij beter meekomt in de klas. Omdat Tim zich nu na 6 maanden begint te ontwikkelen, denk ik dat
het realiseerbaar is dat Tim door middel van extra stimulering aan het eind van het jaar, meer
contact gaat maken (op alle manieren, dus ook door middel van praten) en vaker samen gaat spelen
met klasgenootjes. Mijn activiteit is maar een klein deel van het hele proces om dit doel te bereiken.
Mijn activiteit duurt dan ook maar een middag.
Onderbouwde keuze voor een muzisch middel en manier van werken
Ik heb gekozen voor een soort van drama/improvisatie. Waarin Tim de mogelijkheid krijgt om in de
huid van iemand ander kan kruipen en dit hem hopelijk een gevoel van veiligheid geeft. Tim zit in de
kleuterfase en is in staat om te fantaseren en dingen in te beelden. Hij is in staat om een fantasiespel
en hopelijk in deze activiteit een rollenspel te spelen. Ik hoop dat Tim in dit improvisatie en eventueel
rollenspel, inziet hoe leuk het is om met anderen te spelen en contact te maken.
De activiteit is voornamelijk reproductief omdat hij kleine opdrachtjes uitvoert die hem gegeven
worden (imiteren/nadoen). Verder zit er als hij geen opdrachtjes toegewezen krijgt ook een stukje
creatief in. Op het moment dat hij alleen in de poppenhoek speelt, wordt zijn fantasie geprikkeld.
Dan in hij in zijn eentje aan het fantaseren (creatief denken). Ook op het moment dat jij of anderen
aanwezig zijn, gebeurd dat, aangezien het een vorm van drama is.
5
