Dit is een handig document, bestaande uit 4 pagina's die de uitspraken Vinter v. VK en Murray v. Nederland erg duidelijk behandelen. Deze tekst sluit aan bij de arresten die ook op Stuvia staan voor het vak Sanctierecht ()
Het EHRM over levenslange gevangenisstraf
In het EVRM staat niets over de levenslange gevangenisstraf, maar wel staat in artikel 3 van het
verdrag dat ‘niemand mag worden onderworpen aan folteringen of aan onmenselijke of
vernederende behandelingen of bestraffingen’. Deze bepaling is door het EHRM uitgelegd naar
aanleiding van een aantal klachten die aan het EHRM zijn voorgelegd door levenslanggestraften. Het
EHRM is van oordeel dat de oplegging van een levenslange gevangenisstraf niet in strijd is met het
EVRM. Als de tenuitvoerlegging echter in strijd is met het verbod van foltering, onmenselijke of
vernederende behandeling of bestraffing zoals bedoeld in artikel 3 van het EVRM, dan mag de straf
ook niet worden opgelegd. Het volgende is nodig om te voldoen aan de eisen van art. 3 EVRM opdat
de tenuitvoerlegging van een levenslange gevangenisstraf niet wordt beschouwd als ‘foltering,
onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing (zaak Vinter v. VK):
* Wanneer een levenslanggestrafte begint aan het uitzitten van zijn straf, moet voor hem duidelijk
zijn wanneer het moment komt dat zijn straf opnieuw beoordeeld zal worden. Het doel van de
nieuwe beoordeling is te onderzoeken of een (voorwaardelijke) invrijheidstelling van de
veroordeelde mogelijk is. Dit noemt het Hof ‘prospect of release’ (‘vooruitzicht op vrijlating’). Elk land
waar levenslang kan worden opgelegd, moet dus een ‘herzieningsmechanisme’ (‘review mechanism’)
hebben.
* Bij die herziening moet worden beoordeeld of de levenslanggestrafte zich zodanig heeft ontwikkeld
dat de straf niet langer nodig is. Een straf is niet meer nodig wanneer deze niet meer zorgt voor
boetedoening of bescherming van de maatschappij. Vanaf dat moment is een straf dus nutteloos en
daarmee onrechtvaardig.
* De veroordeelde hoort vanaf het begin van zijn straf niet alleen te weten dat hij weer vrij kan
komen op een bepaald moment, maar ook wat de voorwaarden hiervoor zijn. Hij moet dus vanaf het
beginpunt weten wat hij kan doen om in aanmerking te komen voor vrijlating.
* Het EHRM sluit niet uit dat een levenslange gevangenisstraf tot de dood moet worden
tenuitvoergelegd. Als een kans op herhaling blijft bestaan, mag de staf worden voortgezet. Op
zichzelf mag dus een levenslange straf worden opgelegd en mag deze ook levenslang duren, maar
dan moet de straf wel aan de bovenstaande eisen voldoen.
De uitspraak Vinter v. VK luidt samengevat: er moet vooruitzicht op invrijheidstelling worden
geboden en er moet een mechanisme bestaan, waarmee getoetst kan worden of de veroordeelde
zich voldoende heeft verbeterd en of hij nog gevaarlijk is. Deze toets moet binnen 25 jaar na
oplegging van de straf kunnen plaatsvinden. Getoetst moet worden: ‘of zich zodanige veranderingen
aan de zijde van de veroordeelde hebben voltrokken en zodanige vooruitgang is geboekt in zijn of
haar resocialisatie, dat verdere tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf niet langer is
gerechtvaardigd’ (de zogenaamde Vinter-toets).
Het EHRM vindt dat elke levenslanggestrafte uitzicht moet hebben op vrijlating om 3 redenen (Vinter
v. VK):
1. De oorspronkelijke strafdoelen kunnen op den duur in een andere verhouding tot elkaar komen te
staan (zo kan iemand gevaarlijkheid afnemen en de roep om vergelding ook).
2. Het is niet proportioneel dat een straf langer wordt naarmate de veroordeelde langer leeft, terwijl
de veroordeelde niet de kans krijgt zich te verbeteren.
3. Een onverkorte straf is in strijd met de ‘menselijke waardigheid’. Of in andere woorden: een mens
is geen ‘afval’ (human waste).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper deegee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
