10 voor biologie
Hoofdstuk 19 – Hormonale regulatie
Het hormoonstelsel / endocriene stelsel bestuurt de processen in je lichaam m.b.v. hormonen,
meestal eiwitten:
steroïden bijv. geslachts- en bijnierschorshormonen, zijn chemisch verwant aan
cholesterol. Ze zijn waterafstotend. Ze kunnen door een celmembraan heen
en hechten daar aan een receptor. Dit hormoon-receptorcomplex gaat naar
het DNA en stimuleert of remt genexpressie.
peptiden bijv. antidiuretisch hormoon (ADH), oxytocine en insuline zijn of
(poly)peptide of ‘omgebouwde’ aminozuren (adrenaline,
schildklierhormoon). Ze zijn oplosbaar in water en kunnen daarom niet door het
celmembraan heen. In plaats daarvan hecht het hormoon / first messenger zich
aan een receptor op het celmembraan. Hierdoor wordt in de cel meer of
minder cAMP (uit ATP) / second messenger aangemaakt, die invloed heeft op
eiwitten, afgifte van stoffen en permeabiliteit van het celmembraan.
Dit hele proces wordt de signaalcascade genoemd.
Hormonen hebben een doelwitorgaan, waar het hormoon aan de receptoren van die cellen kan
hechten. Hormoonregelkringen werken door positieve of negatieve terugkoppeling.
Hypothalamus
produceert antidiuretisch hormoon en oxytocine en slaat deze op in de hypofyse /
afgegeven. Hormoonafgifte door zenuwcellen heet neurosecretie.
produceert unieke releasing hormonen (RF) en inhibiting hormonen (IF), die de hypofyse
stimuleert of remt. Dit noem je het hypothalamus-hypofyse-systeem.
Hypofyse
Hypofyseachterkwab doorgeefluik voor het antidiuretisch hormoon en oxytocine.
Hypofysevoorkwab de hypofysevoorkwab produceert hormonen en geeft deze af onder
invloed van de hypothalamus. Deze hormonen zijn:
- Groeihormoon: stimuleert stofwisselingsprocessen en eiwitaanmaak
in lichaamscellen. Het stimuleert zo de groei in het hele lichaam
(dwerg/reusgroei). Het heeft geen regelkring.
- Schildklierstimulerendhormoon (TSH) zet de schildklier aan tot
vorming van het schildklierhormoon (negatieve terugkoppeling).
- Bijnierschorsstimulerend hormoon (ACTH) bevordert in de bijnieren
aanmaak van bijnierschorshormonen (corticoïden).
- Follikelstimulerend hormoon (FSH) is een geslachtshormoon en het
stimuleert ontwikkeling van ei- en zaadcellen (negatieve
terugkoppeling).
- Luteïniserend hormoon (LH) stimuleert eirijping en eisprong /
productie testosteron. Na eisprong stimuleert het verdere
ontwikkeling van het follikel naar het gele lichaam (corpus luteum),
dat progesteron en de oestrogenen gaat produceren. (neg.
terugkop.)
- Prolactine bevordert ontwikkeling van de borsten bij een zwangere
vrouw en melkproductie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cilevanmarken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.