Hierbij een samenvatting van periode 3 fysiologie, met als hoofddoel 'pijn'. Hierin staat uitgelegd wat pijn is, wat voor soorten pijn je hebt, hoe pijn ontstaat en weggaat en de verwerking daarvan.
Pijn
Fysiologie, handboek over paramedische opleidingen
Definitie
Een onplezierige sensorische en emotionele ervaring, geassocieerd met actuele of potentiële
weefselschade, of beschreven in termen van dergelijke schade
Terminologie
Pijn kan onderverdeeld worden in acute en chronische pijn:
Acute pijn
o Ontstaan van weefselschade, nociceptieve pijn.
Chronische pijn
o Wanneer pijn langer dan 3 maanden aanhoudt. (aanhoudende weefselschade)
Wanneer de oorzaak van pijn in het zenuwstelsel ligt, spreekt men van neuropathische pijn.
Primaire en secundaire pijn
Bij acute pijn ontstaan er prikkels die door vrije zenuwuiteinden omgezet worden in actiepotentialen.
Vervolgens geven twee typen zenuwvezels de informatie door aan het centrale zenuwstelsel:
Aδ-vezelsvezels
o Snelle, dikke gemyeliniseerde vezels
o Primaire pijn
o Wordt gevoeld als een scherp en duidelijk gelokaliseerd
Ontstekingsmediatoren die vrijkomen uit de kapotte cellen, zorgen voor het prikkelen van andere
vrije zenuwuiteinden.
C-vezelsvezels
o Langzame, dunne, ongemyeliniseerde vezels
o Doffe, zeurende pijn
o Secundaire pijn
Je kunt minder pijn krijgen als je er niet bewust van bent maar als je bewust van de pijn bent gaat het
steeds meer pijnlijker aanvoelen.
Perifere sensitisatie
C-vezelsvezels geven vanuit hun distale uiteinden een speciale stof aan in het weefsel: substance-vezelsP (SP).
Deze stof zorgt ervoor dat je pijn niet alleen voelt op de plek van de schade, maar ook in het gebied
eromheen.
SP stimuleert namelijk het lokale ontstekingsproces in het beschadigde weefsel. Dit gebeurt op basis
van de zogenoemde axonreflex. Deze reflex zorgt ervoor dat de prikkel niet alleen naar het
ruggenmerg wordt geleid, maar ook via aftakkingen terug het weefsel in gaat, waar nog meer SP
wordt afgegeven. Hierdoor wordt het ontstekingsgebied uitgebreid.
, Perifere sensitisatie: SP zorgt voor een verlaging van de prikkeldrempel van C-vezelsvezels en stimuleert de
eigen C-vezelsvezels om zelf actiepotentialen op te wekken.
De lage prikkeldrempel van C-vezelsvezels veroorzaakt een verhoogde gevoeligheid voor pijn: hyperalgesie.
Ook worden door de uitbreiding van het ontstekingsgebied prikkels die normaal niet pijnlijk zijn als
pijnlijk ervaren: allodynie.
Verwerking op ruggenmergniveau
Aδ-vezels en C-vezelsvezels treden via de achterwortel het ruggenmerg binnen en schakelen daar over op
interneuronen. Aδ-vezelsvezels schakelen maar één keer over, de C-vezelsvezels meerdere keren.
Poorttheorie
Interneuronen in het ruggenmerg kunnen de pijnprikkels naar de hersenen remmen
(inhiberen)
C-vezelsvezels schakelen over op de interneuronen en zorgen voor minder inhibitie. Daardoor staat
de poort voor pijnprikkels als het ware wijd open.
Andere zenuwvezels die op deze inhiberende neuronen overschakelen, zoals de dikke
tastvezels, zorgen juist voor meer inhibitie. De poort voor pijn wordt zo dicht(er) gedaan.
Wanneer tast-vezels en pijninformatie tegelijk het ruggenmerg bereiken, zal er dus minder pijn
worden gevoeld.
Wrijven over een pijnlijke plek zorgt voor pijndemping.
Wind up
Pijnprikkels in het ruggenmergniveau kunnen naast demping ook worden versterkt. Er zijn
interneuronen in het ruggenmerg die bij herhaalde prikkeling steeds gevoeliger kunnen worden.
(wind up). Dit wordt de WDR-vezelsneuronen genoemd. Deze neuronen reageren op sterke of snel achter
elkaar komende pijnprikkels via de C-vezelsvezels. Hierdoor worden WDR-vezelsneuronen gevoeliger en geven
steeds een sterker signaal af naar de hersenen. Tegelijk zorgt de activatie van de WDR-vezelsneuronen voor
het vrijkomen van SP in het ruggenmerg. Hierdoor wordt de pijnprikkel verspreid naar andere delen
van het lichaam en wordt de pijn in een groter gebied van het lichaam gevoeld.
Dit wordt centrale sensitisatie genoemd.
Ascenderende verbindingen met hogere hersencentra
Sensibele informatie uit het lichaam loopt via twee baansystemen vanuit het ruggenmerg via de
thalamus naar de hersenen:
De gnostische (fijne tast en houdings-vezels en bewegingszin) achter in het ruggenmerg, in de
achterstrengbanen.
De vitale sensibiliteit aan de voor-vezels en zijkant van het ruggenmerg, in de tractus
spinothalamicus.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yorickbusio. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
