College 1: 10-04-2017 – Inleidend college.
Waarom populaire cultuur bestuderen?
1. “Studying pop culture reveals the underlying assumptions, power structures, and
philosophical and moral constructs of the society that produces those cultural products. In
other words, it reveals “culture” in a different sense. …. what is forefront, daily, and
broadly experienced and produced reveals much more about a culture than the relatively
rare ritualistic elements formerly associated with culture”.
2. “Studying pop culture gives us an accessible vehicle through which to explore
philosophical and moral questions, as well as the functioning of society on a smaller scale
(e.g. fandom, consumption), through which we can make larger assumptions”.
Door het bestuderen van de makers en hun intentie, de inhoud, hoe mensen betekenis geven
aan die inhoud en welke gevolgen de inhoud mogelijk zou kunnen hebben – vertelt ons iets
over onze cultuur.
Theoretisch perspectief: sociaal interactionisme (Blumer, 1969).
1. Mensen handelen op basis van betekenissen die zij geven aan dingen.
“Humans act towards things on the basis of the meaning they ascribe to those things.”
2. Betekenissen bestaan niet zolang er geen sociale interactie is. Ze ontstaan namelijk door
interactie met andere mensen.
“The meaning of such things is derived from, or arises out of, the social interaction that
one has with others and the society.”
3. Betekenissen zijn altijd in onderhandeling; ze zijn nooit stabiel en gefixeerd.
“These meanings are handled in, and modified through, and interpretative process used by
the person in dealing with the things he/she encounters.”
Sociale interactie (extreem voorbeeld met directe feedback i.p.v. indirect):
Voorbeeld reclame Pepsi: Kendall Jenner werd gebruikt in een reclame voor Pepsi. Het
probleem van deze reclame is dat er al een heel lange tijd problemen zijn in Amerika tussen
Afro-Amerikanen en de politie (en sinds Trump ook met vrouwen en andere subculturen).
Deze mensen hadden problemen met de reclame, omdat de reclame de illusie geeft dat Pepsi
het probleem van politiegeweld ‘oplost’. Het is dus belangrijk te kijken wat de sociaal-
culturele context is van een reclame, om te snappen hoe bepaalde conflicten hierover kunnen
ontstaan.
,Sociaal-culturele/maatschappijwetenschappelijke traditie:
Oog voor de sociale context(en) waarin media functioneren.
Oog voor de bindende kracht: de samenleving drukt zich uit via media.
Visie op de media: (re)produceren van kennis, oriëntatie op de wereld en bron van
herinneringen/cultureel archief.
Deze visie op communicatie wordt ook wel cohesieve of rituele communicatie genoemd.
o Rituele communicatie = media zijn verbonden met ons leven en dagelijks
handelen (gewoontevorming, routine én bijzondere gebeurtenissen).
o Cohesieve communicatie = binding is een onzichtbaar gevolg van communicatie
(bv. communiceert het ‘wij gevoel’).
o Beide = gedeelde betekenissen, symbolen, gedeelde en vanzelfsprekende wereld.
Transmission of ritual view (Carey, 1989):
1. Transmissional view = communicatie als brengen van een boodschap met een bepaald
doel/beoogd effect (kan bijvoorbeeld een politieke of commerciële boodschap zijn)
(gaat om het effect van informatie). Denk bijvoorbeeld aan Lawell’s model: who - says
what - in which channel - to whom - with what effect?
James Carey (1989): “The transmission view of communication is the commonest in our
culture–perhaps in all industrial cultures–and dominates contemporary dictionary entries
under the term. It is defined by terms such as “imparting," "sending," "transmitting," or
"giving information to others." It is formed from a metaphor of geography or
transportation … in the idea of transmission: communication is a process whereby
messages are transmitted and distributed in space for the control of distance and people”.
2. Ritual view = communicatie als onderhoud van de samenleving, representatie van
gedeelde kennis en opvattingen (sharing of meaning/reality). Het onderhouden van onze
cultuur, onze gemeenschappelijke normen en waarden. Geen informatie geven of effecten
bereiken, maar gedeelde waarden in stand houden.
In de rituele visie op communicatie gaat het dus om de vraag hoe communicatie bijdraagt
tot het kweken of doorbreken van saamhorigheid op verschillende niveaus (al of niet
bewust). Het gaat om het delen en in stand houden van een gezamenlijke realiteit, een
gezamenlijke cultuur. In hun rituele functie zijn de massamedia op deze manier
onontkoombare bouwstenen van de hedendaagse cultuur geworden, waarbij we cultuur in
de antropologische zin moeten opvatten als de manier waarop mensen hun dagelijkse
leven vormgeven.
James Carey (1989): “In a ritual definition, communication is linked to terms such as
"sharing," "participation," "association," "fellowship," and "the possession of a common
faith." This definition exploits the ancient identity and common roots of the terms
"commonness," "communion," "community," and "communication," A ritual view of
communication is directed not toward the extension of messages in space but toward the
maintenance of society in time; not the act of imparting information but the representation
of shared beliefs”.
, James Carey (1989): “Communication is a symbolic process whereby reality is produced,
maintained, repaired and transformed.”
Doel = maintenance of society in time.
Middels 1 = representation of shared reality.
Middels 2 = participatory ritual in which people construct reality and culture.
Bewerkstelligt = sharing of meaning
Centrale begrippen in de ritual view:
Reality = de alledaagse vanzelfsprekende leefwereld (dat wil zeggen cultuur:
gewoonten, normen, waarden).
Cultuur = gedeelde levenswijze, kennissysteem van de samenleving, groep,
organisatie alles wat mensen hebben, denken en doen is cultuur.
Communicatie = essentieel voor het voortbestaan van samenleving en cultuur.
Media ‘bemiddelen’ gedeelde kennis en informatie waardoor het leven in de
gemeenschap bestendigt.
“In de rituele visie op communicatie gaat het om de vraag hoe communicatie bijdraagt tot
het kweken of doorbreken van saamhorigheid op verschillende niveaus (al of niet
bewust)” (Van Zoonen, 1999, p.4). Het gaat om het delen en in stand houden van een
gezamenlijke realiteit, een gezamenlijke cultuur. “In hun rituele functie zijn de
massamedia op deze manier onontkoombare bouwstenen van de hedendaagse cultuur
geworden, waarbij we cultuur in de antropologische zin moeten opvatten als de manier
waarop mensen hun dagelijks leven vormgeven” (van Zoonen, 1999, p.5)
Relatie tussen cultuur en media: de media tonen, herhalen en verspreiden gedeelde kennis. Ze
maken herinneringen aan wat we waardevol vinden tastbaar, ze zorgen voor het gewoon- en
normaal maken van bepaalde gewoonten, gebruiken, idealen, etc. De media representeren wat
we – als cultuur – delen en belangrijk vinden en handhaven zo de wereld waarin we leven.
College 2: 11-04-2017 – Cultuur.
Cultuur = alles wat mensen denken, hebben en doen Er zijn ontelbaar veel definities voor
het begrip cultuur, wat aantoont hoe omvangrijk het begrip is. Iedere discipline hanteert bij
cultuur zijn eigen definitie(s). Tennekes’ (1992) termen voor cultuur:
Geheel van symbolen en handelingen Werkelijkheidsmodel.
dat de mens oriënteert op zijn/haar Levensontwerp.
omgeving. Perspectieven.
Kennissysteem/voorraad van de Waarden, normen, regels en patronen:
samenleving. programma, gedragscode.
Definitie van de situatie. Oplossing, spel.
“Sometimes culture is defined in a very narrow sense as “the arts” or some sort of
fashionable refinement. Another definition of culture is much more expansive, however.
In this broader sense, culture is a particular way of life and how that life is acted out each
