Samenvatting – week 1 & 2 – neurorevalidatie.
Medisch biologisch:
Hoe leer je? > speelt zich af in het gehele zenuwstelsel.
Leren is het veranderen van de structuur en de functies van de hersenen. Je moet dit kunnen
blijven aanpassen = plasticiteit van de hersenen.
Nieuwe dingen leren gaat makkelijker als je jonger bent.
Plasticiteit: een continue vermogen van de hersenen om zich aan te passen aan de huidige situatie.
- Op korte termijn veranderingen in efficiëntie en de kracht van neuronale verbindingen.
- Dit leidt tot structurele veranderingen > het verdwijnen van synapsen, toegenomen dikte en
snelheid van vaak gebruikte verbindingen.
- Herverdeling van (secundaire) motor en (secundaire) sensorische cortex.
- Hoog gespecialiseerde gebieden in de hersenen kan je geen andere functie geven/leren.
Het leerproces is een combinatie van:
1. Opslag van informatie.
Hippocampus en amygdala.
2. Aanpassingsvermogen van de hersenen.
3. Anticiperen/feed-forward.
Cerebellum (motorisch leren).
Ons brein is al voorgeprogrammeerd, zoals reflexen en bewegingspatronen (lopen).
Geheugen: opslaan van informatie in de hippocampus en amygdala en er toegang toe krijgen.
Korte termijn geheugen;
-Beperkte capaciteit.
-Duurt seconden tot minuten.
-Vaak vocaal onthouden.
Lange termijn geheugen;
-Functionele veranderingen in de efficiëntie van de hersenen (doeltreffend).
-Structurele veranderingen in de synaptische verbindingen.
Plasticiteit en leren kent 2 processen:
1. Habituatie (aanpassing).
Herhaalde blootstelling op lange termijn kan leiden tot structurele veranderingen in de
neuronen.
Verminderde activiteit van synaptische verbindingen en het aantal synapsen neemt af.
Als fysiotherapeut merk je snel progressie bij de patiënt, na een tijdje stagneert het
doordat de prikkel niet meer nieuw is > dus variatie in oefeningen.
Bereikt niet de grote hersenen, dus er is geen leer effect.
2. Sensitisatie (verhoging van gevoeligheid).
Overgevoeligheid voor prikkels.
Meer synapsen en meer dendrieten.
,Leren
Associatief leren:
1. Klassiek conditioneren > een neutrale prikkel koppelen aan een stimulus die leidt tot een
reflex.
2. Operant conditioneren > de relatie tussen bepaald gedrag en een beloning of straf als
consequentie van dat gedrag.
3. Declaratief leren > leren door expliciete kennis.
Betrokken bij de temporale kwab en de hippocampus (helpt bij opslag van geheugen en de
fysiologie van herinneringen).
4. Procedureel leren > een van de belangrijkste principes van motorisch leren.
Betrokken bij het cerebellum en motorisch leren (feed forward).
-Mosvezels: kinetische informatie over lopende bewegingen.
-Klimvezels: stuurt foutsignalen van de lopende bewegingen.
Het leren van een nieuwe reeks van de acties van de motorische cortex is steeds actief als
een bewijs van verbeterde prestaties. Zodra de actie meer automatisch wordt, verlaagde de
betrokkenheid van de motorische cortex en andere gebieden (basale ganglia) nemen de
coördinatie over.
Dopamine speelt een belangrijke rol als neurotransmitter bij het aanleren en automatiseren
van bewegingen.
Alternatieve trajecten voor motorisch leren:
-Basale ganglia (paleo level).
-Cerebellum.
-Limbisch systeem.
-Amygdala.
5. Perceptueel leren > vorming van zintuiglijke herinneringen (visueel geheugen). Op basis van
ervaring. Er wordt een geheugen ‘trigger’ gevormd, door;
-Cortex.
-Limbisch systeem (emoties).
-Thalamus (zintuiglijke input en opslag).
-Amygdala (coördinatie van input, zorgt voor koppeling met emoties).
-Hippocampus (toegang tot het lange declaratief termijn geheugen).
-Visuele cortex (opslag van visuele herinneringen).
Zo krijg je sensorische, emotionele en motorische herinneringen.
Niet alleen visueel, maar ook gemoedstoestand, geluiden en geuren.
Het achterste deel van de hersenen is voornamelijk sensorisch, meer aan de voorkant is motorisch.
De piramidebanen vallen onder motorische banen/delen.
De motorische zenuwen zijn betrokken bij het bewegen:
Het ruggenmerg.
Het cerebellum.
Motorische cortex.
Sensorisch = afferent > naar het CZS.
Motorisch = efferent > vanaf het CZS.
Fysiotherapie:
Onder impliciet leren valt: non-associatief, associatief en procedureel.
Bij nieuwe bewegingen leren zijn er veranderingen in het CZS, zoals nieuwe verbindingen tussen
neuronen en de dikte van deze verbindingen.
Doelen van neurologische fysiotherapie zijn: restore, adapt, maintain en prevent.
Spiertonus is de weerstand die gevoeld wordt als de extremiteit passief bewogen wordt.
,Samenvatting – week 3 – Multiple Sclerosis en
cerebellum.
Medisch Biologisch:
ALS is een langzaam degeneratief proces, met name motorisch aangetast.
Chronisch progressieve ziektes van het CZS, doelstellingen fysiotherapie:
1. Onderhoud van functies.
2. Vertragen van het proces.
3. Vermijden van provocerende situaties/activiteiten.
MS is een chronische demyeliniserende ziekte van het CZS.
- De 3e meest voorkomende neurologische ziekte in
Nederland.
- Geen verbetering van de pathologie, daling van functies in
de tijd, geen genezing.
- Komt vaak voor bij jongere personen (<40).
MS komt voor in de witte stof van het ruggenmerg en de hersenen.
Oorzaak MS; het is een auto-immuunziekte.
De myelineschede (Glia cellen en cellen van Schwann) is
aangedaan door ontstekingen.
De zenuwcel zelf beschadigd niet, maar de isolerende laag
dus wel.
Deze worden vervangen door sclerotisch bindweefsel > zo
kan het elektrisch signaal niet meer door het axon ‘reizen’.
Signaal komt niet meer aan.
- Vitamine D tekort, virale infecties en virussen hebben er
een link mee, maar is geen directe oorzaak.
Diagnose stellen voor MS;
1. Beschadiging in tenminste 2 afzonderlijke gebieden van
het CZS.
2. Schade is ontstaan in een tijdsduur van tenminste 1 maand
uit elkaar.
3. Differentiaal diagnoses uitsluiten.
McDonald criteria wordt hier voor gebruikt.
, Classificatie van MS:
1. Benigne MS = 1-2 aanvallen met volledig herstel, niet
resulterend in een eventuele handicap.
2. Relapsing-remitting MS = terugkerende aanvallen in periodes
van remissie, met gedeeltelijk of volledig herstel.
3. Secundair progressieve MS = begint bij Relapsing-remitting en
gaat verder met progressieve verslechtering, met of zonder
terugval en toenemende handicap.
4. Primaire progressieve MS = progressieve achteruitgang, zonder
echte aanvallen.
Vroege verschijnselen van MS:
- Sensorische problemen zoals pijn, dufheid, tintelingen.
- Visuele problemen zoals periodes van wazig of dubbel zien.
- Motorische problemen zoals spierzwakte, verhoogde reflexen,
problemen met plassen/ontlasting, vertraagd/verslapt lopen.
- Psychische problemen zoals misbruik van alcohol/drugs,
cognitieve stoornissen, stemmingswisselingen (depressie, angst).
- Overige problemen zoals doof gevoel, geen balans, spraakproblemen, nystagmus
(onwillekeurig bewegen van de ogen).
Vroege symptomen Late symptomen
Visuele problemen 25 % 5%
Hersenstam 15 % 35 %
Spasmes 40 % 90 %
Sensibiliteit 40 % 90 %
Cerebellum 40 % 80 %
Ontlasting 5% 60 %
Cognitief 2% 25 %
Aantonen van MS:
1. Patiënt geschiedenis > 2 aanvallen, verspreid in locatie en tijd.
2. MRI.
3. Lumbaalpunctie > IgG antistoffen.
4. Evoked Potentials > op niveau van de hersenen en het ruggenmerg wordt doormiddel van
elektroden gekeken naar het functioneren van de zenuwbanen.
Diagnose van MS:
5 % heeft geen exacerbatie 15 jaar na het ontstaan van de ziekte.
5 % binnen 5 jaar na de diagnose MS overlijdt.
Patiënten met MS hebben een gemiddelde daling van de levensverwachting met 8 – 12 jaar.
Belangrijkste doodsoorzaken bij MS zijn met name doorligplekken, longontstekingen en
urineweginfecties.
Van de patiënten met MS werkt 50-70 % nog 5 jaar na de diagnose MS (eventueel met
aanpassingen). Na 20 jaar daalt dit tot 20 %.
Clinically Isolated Syndrome (CIS) = een eerste beeld van neurologische uitval (duurt tenminste 24
uur) veroorzaakt door een ontsteking/demyelinisatie in een of meerdere plaatsen in het CZS.
Vervolgens gebeurd er niks meer.
Kans op MS hierna;
Hoog risico wanneer er op de MRI hersenletsel te zien is, vergelijkbaar met MS.
Laag risico wanneer dit niet het geval is.
