Probleem 1: Stress
Hoofdstuk Sarafino
Ervaring van stress
Twee componenten van stress:
1. Physical: lichamelijke uitdaging.
2. Psychological: hoe individuen omstandigheden in hun leven waarnemen.
Deze componenten kunnen op drie manieren worden onderzocht:
De eerste benadering focust op de omgeving.
- Stress wordt gezien als een stimulus.
- Fysiek of psychologisch uitdagende events worden stressors genoemd.
De tweede benadering focust op reacties van mensen op stressors.
- Stress wordt gezien als een response.
- Psychologische reacties zijn gedachtepatronen en emoties, terwijl fysieke reacties
snelle hartslag en ademhaling zijn.
- De fysieke of psychologische reactie op een stressor wordt strain genoemd.
De derde benadering focust op de relatie tussen persoon en omgeving.
- Stress wordt gezien als een proces.
- Het proces bevat continue interacties tussen persoon en omgeving, deze worden
transactions genoemd.
- Stress is geen stimulus of reactie, maar een proces waarin de persoon zelf invloed
heeft op de impact van een stressor.
Definitie stress = omstandigheid waarin transacties ertoe leiden dat een persoon een
discrepantie waarneemt tussen de fysieke en psychologische demands van een situatie en de
resources van zijn of haar biologische, psychologische of sociale systemen. Componenten:
Resources: middelen voor de omgang met uitdagende events.
Demands: de hoeveelheid van onze resources die de stressor lijkt te vereisen.
Discrepancy: een slechte fit tussen de demands van de situatie en de resources van
de persoon.
Transactions: beoordelen van de demands, resources en discrepantie.
De demand, resource of discrepantie kan echt bestaan of enkel een geloof zijn. Stress komt
vaak voort uit inaccurate percepties van discrepanties tussen demands en resources.
Cognitive appraisal: een mentaal proces waarin mensen twee factoren beoordelen:
1. Primary appraisal: beoordelen of een situatie bedreigend kan zijn voor het welzijn.
Stressvolle omstandigheden worden verder beoordeeld met drie implicaties:
- Harm-loss: de hoeveelheid schade die al heeft plaatsgevonden.
- Threat: de verwachting van toekomstige schade.
- Challenge: de mogelijkheid om groei of voordelen te verkrijgen door meer
resources dan normaal te gebruiken om te kunnen voldoen aan de demand.
1
, 2. Secondary appraisal: beoordelen van de aanwezige resources voor coping (omgang)
met de demands. Vooral wanneer we een situatie beoordelen als mogelijk stressvol
zijn we bewust van deze beoordelingen. De stress die we ervaren hangt meestal af
van de uitkomsten van onze schattingen:
Als we onze resources als voldoende beoordelen om aan de demands te voldoen,
zouden we weinig stress ervaren. Als we deze als onvoldoende beoordelen, ervaren
we echter meer stress.
Twee typen factoren kunnen leiden tot stressvolle beoordelingen:
Persoonlijke factoren bevatten intellectuele, motivationele en persoonlijkheidskenmerken.
o Hoog zelfvertrouwen: zien stressvolle situaties eerder als uitdaging dan als dreiging.
o Motivatie: hoe belangrijker een doel, hoe meer stress.
o Geloof systemen: irrationele geloven vergroten de kans op stress.
Situationele factoren hebben betrekking op events die hele sterke vereisten hebben en
bedreigend zijn. Deze typen events worden eerder gezien als stressvol.
o Levensovergangen: verandering in levensfases vergroten de kans op stress.
o Moeilijke timing: events die onverwachts plaatsvinden leiden tot stress.
o Ambiguïteit: onduidelijke situaties zorgen voor stress.
o Lage wenselijkheid: sommige omstandigheden zijn voor iedereen onwenselijk.
o Lage controle: hoe minder controle, hoe meer stress.
Biopsychosociale aspecten van stress
Biologische aspecten
Reactivity: de fysiologische reactie op een stressor (oftewel strain). Het lichaam reageert op
noodgevallen met een fight-or-flight response, waarbij het organisme zich voorbereidt om
aan te vallen of te vluchten. In dit geval zorgt de perceptie van gevaar ervoor dat het
sympathisch zenuwstelsel organen en klieren van het endocriene systeem stimuleert.
Bij hoge niveaus van stress ontstaat er een serie aan fysieke reacties, door Selye het general
adaptation syndrome (GAS) genoemd. Deze bestaat uit drie fases:
1. Alarm reaction: het mobiliseren van de resources van het lichaam ter verdediging
tegen de stressor, lijkt op de flight-or-fight response. Het sympathisch zenuwstelsel
stimuleert de vrijlating van epinephrine en norepinephrine. Iets daarna wordt de
hypothalamus-pituitary-adrenal axis (HPA) geactiveerd, met cortisol vrijlating.
2. Stage of resistance: als de stressor aanhoudt, probeert het lichaam aan te passen
aan de stressor. Fysieke arousal is hoger dan normaal en het lichaam vult de
vrijgelaten hormonen opnieuw aan. Er is weinig uiting van stress, maar het vermogen
om nieuwe stressors te weerstaan kan beperkt raken.
3. Stage of exhaustion: stress op lange termijn kan het immuunsysteem verzwakken en
de energiereserves van het lichaam uitputten totdat de weerstand beperkt is. Hier
begint de fase van uitputting, waardoor verdere stress tot schade en ziekte leidt.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliaslab. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.