Dit is een samenvatting van hoofdstuk 5 Regenten en Vorsten uit het boek ‘Geschiedenis Werkplaats’ met aantekeningen van andere uitleg en definities van begrippen.
Historische Overzicht
Hoofdstuk 6 - Regenten en Vorsten (1600-1700)
In 1594 kwamen negen kooplieden bij elkaar in een wijnhuis in Amsterdam om een
compagnie op te richten voor een ontdekkings- en handelsreis naar Azië. Ze maakten de
eerste reis van Nederlanders naar Oost-Azië mogelijk. Door de handel van luxeproducten
was toen het kapitalisme (personen zetten geld in een onderneming investeren om winst
te maken) ontstaan. De productiemiddelen waren privébezit. Handel was de hoofdzaak,
het heet daarom ook het handelskapitalisme.
In 1600 waren er al acht Nederlandse compagnieën voor de handel in Oost-Azië. In 1602
gingen die op in 1 groot bedrijf: de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Ze kregen
monopolie op deze handel en kregen andere rechten: ze mochten verdragen sluiten met
vorsten, oorlog voeren en gebieden besturen. De VOC kocht aandelen, met de winst
kochten ze schepen, salarissen en zilver om producten te kopen. De rest van de winst ging
terug in het bedrijf. Het bedrijf werd geleid door aparte bestuurders, in Azië stelden ze een
gouverneur-generaal aan als hoogste bestuurder.
De VOC was de eerste tijd vooral geïnteresseerd in specerijen zoals peper en kaneel.
Kruidnagels en muskaatnoten groeiden alleen op de Molukken en met geweld veroverde de
VOC hier een monopolie. De VOC roeide de bevolking uit. Ze stichtten hier
landbouwbedrijven en lieten slaafgemaakten uit India hier werken. De gouverneur-generaal
liet in 1618 een nieuwe stad bouwen op Java: Batavia (het hoofdkwartier van de VOC in
Azië). Alle schepen die uit Europa kwamen, moesten eerst hierheen. En alle schepen die
naar Europa terugkeerden, vertrokken vanuit Batavia. In Europa verdienden de VOC in de
17e eeuw het meest aan specerijen, zijde en katoen. En in de 18e eeuw werden thee en
koffie belangrijk.
De wereldwijde handelscontacten die de handelskapitalistische compagnieën aanknoopten,
vormden het begin van de wereldeconomie. Voor de handel (zilver, slaafgemaakten en
plantageproducten) op en rondom de Atlantische Oceaan werd in 1621 de West-Indische
Compagnie (WIC) opgericht. De schepen kregen de opdracht om Spaanse schepen te
kapen. De WIC had factorijen aan de kusten van West-Afrika en Amerika, zoals
Nieuw-Amsterdam. De VOC was veruit de grootste Europese onderneming in Azië. De WIC
was veel minder actief.
De Europeanen haalden specerijen en textiel uit Azië. Naar West-Afrika brachten ze
wapens, ijzer en alcohol. Daarmee kochten ze goud, ivoor en slaafgemaakte Afrikanen die
werken op de plantages om Amerika. De producten van die plantages, zoals suiker, tabak
en koffie gingen naar Europa (driehoekshandel).
-
In de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden hadden rijke burgers veel macht. Door
de Opstand tegen Spanje hadden de gewesten en steden hun zelfstandigheid behouden. De
Republiek had in staatkundig opzicht een bijzondere plaats in Europa. De Republiek had
geen staatshoofd, ze hadden een Staten-Generaal. Ze bestuurden de
generaliteitslanden: Noord-Brabant, Zeeuws-Vlaanderen en delen van Limburg. De
bestuurders werden regenten genoemd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rooszichterman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,59. Je zit daarna nergens aan vast.
