Dit boek is geschreven door een docent en heeft dit uitgebracht als reader. Alles staat hierin, je heb in principe het boek niet meer nodig!!
Er staan tekeningen, schema's en opsommingen met heldere uitleg in.
Samenvatting sociaal zekerheidsrecht
Inhoud: hoofdstuk 24 t/m 30
Boek: reader social work en recht
Schrijver: Henk van den Heuvel
Op de Haagse Hogeschool wordt dit vak samen getoetst met Schuldhulpverlening en
Sociologie van de Armoede. Als je die samenvattingen ook wil, verwijs ik je naar mijn
profiel. Het kan soms even duren voordat alle samenvattingen online staan.
Hoofdstuk 24 Het bestuursrecht
(24.1) Inleiding
• Werk, werk, werk was ooit een thema van het kabinet Kok. Ook nu is werk een
belangrijk uitgangspunt.
• niet iedereen is in staat door werk eigen inkomsten te verwerven. Daarom bestaat er
een stelsel van sociale zekerheid.
• Het socialezekerheidsrecht is een rechtsgebied waar het woord stilstand niet voorkomt.
Er worden regelmatig maatregelen getroffen om dit stelsel betaalbaar te maken en
houden.
• Het socialezekerheidsrecht is een vrij ingewikkeld rechtsgebied, het kent vele wetten
en regels. Een bijzonderheid van het socialezekerheidsrecht is dat het wordt beheerst
door de regels uit het bestuursrecht.
• Voordat er ingegaan kan worden op de regels van de sociale zekerheid, moet eerst het
bestuursrecht enige aandacht krijgen.
(24.2) Bestuursrecht
AWB: De procedures binnen het bestuursrecht zijn vastgelegd in de Algemene Wet
Bestuursrecht (AWB).
Handelingen van bestuursorganen kunnen worden onderscheiden in feitelijke
handelingen en rechtshandelingen.
• Feitelijke handelingen: Wanneer de gemeente werkzaamheden verricht aan de stoep,
is dit een puur feitelijke handeling.
• Rechtshandelingen: een juridische gevolg in het leven wordt geroepen. In het geval
van een rechtshandeling is het juist de bedoeling dat er gevolgen zijn. Het al dan niet
toekennen van een uitkering is zo’n rechtshandeling.
Bij bestuursrecht gaat het altijd om een beslissing van een overheidsorgaan. Dit orgaan
neemt beslissingen als overheidsorgaan. Er bestaan twee soorten overheidsorganen:
• 1. De bestuursorganen: die tot taak hebben te besturen en daarvoor allerlei
bevoegdheden hebben om te beslissen. Het gaat hier om een orgaan van een
rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld
o Bijvoorbeeld: de gemeente, provincie en ook het UWV
Dit zijn bestuursorganen die tot doel hebben te besturen.
deze bestuursorganen kunnen ook besluiten nemen.
Alle overheidsorganen die zich bezighouden met sociale zekerheid,
vallen onder deze categorie.
1
, • 2. Anderen: hierbij gaat het over een ander persoon of college dat met enig
openbaar gezag is bekleed→ deze personen/ college’s zijn normaal geen
bestuursorgaan, maar hebben op een klein gebied van hun werkzaamheden
bestuurlijke bevoegdheden→ bijvoorbeeld APK- keuring bij de autogarage.
Bij sociale zekerheid is het zo dat je een uitkering moet aanvragen. Je kunt het
aanvragen bij UWV, CWI en SVB.
• CWI: sociale dienst→ bijstandsuitkering
• UWV: werkloosheidswet (WW), Ziektewet (ZW) etc.
• SVB Algemene ouderdomswet (AOW), Algemene nabestaandenwet (ANW)
Besluiten
Binnen het geheel van bestuurshandelingen neemt het besluit een centrale plaats in. Onder
besluit wordt verstaan: een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende en
publiekrechtelijke rechtshandeling. Publiekrechtelijk wil zeggen dat de bevoegdheid om een
dergelijk besluit te nemen is vastgelegd in een bestuursrechtelijke wet. Alleen dat
bestuursorgaan kan een dergelijk besluit nemen. In het sociale zekerheid is dit meestal het
college van burgemeester en wethouders of het UWV.
In deze definitie van “Besluit” zijn vier elementen te onderscheiden:
• Rechtshandeling: houdt in dat er door het besluit bewust rechten en verplichtingen
in het leven worden geroepen tussen bestuursorgaan en de personen tot wie het
besluit gericht is.
• Publiekrechtelijke aard: een besluit is een publiekrechtelijke rechtshandeling. De
rechtshandeling is publiekrechtelijk, omdat alleen het bestuursorgaan bevoegd is
deze te verrichten.
• Schriftelijk: Een mondelinge mededeling is niet voldoende om het een besluit te
laten zijn. Er is echter pas sprake van een besluit als de beslissing op schrift staat.
• Afkomstig van een bestuursorgaan: is er sprake van een besluit dat niet afkomstig
is van het bevoegde bestuursorgaan, dan is er geen besluit volgens het bestuursrecht.
Besluiten worden gewoonlijk onderscheiden in besluiten van algemene strekking en
beschikkingen.
Besluiten van algemene strekking: het is gericht op een onbekend aantal personen in een
onbekend aantal gevallen. Bijvoorbeeld: de AOW wordt met 25 euro per persoon gekort,
dit geldt voor iedereen die een AOW ontvangt (vanaf 2014).
Beschikking: betreft een individuele beslissing.
Er zijn vier categorieën “besluiten van algemene strekking” te onderscheiden:
• Algemeen verbindende voorschriften: zijn algemene regels die bindend zijn voor
degenen tot wie ze zijn gericht. De algemeen verbindende voorschriften zijn
algemeen wat betreft de personen, plaats en tijd. Binnen het sociale zekerheid zijn de
socialezekerheidswetten, zoals de WW en bijstand, voor iedereen geldend die met de
WW of de bijstand te maken krijgt.
• Beleidsregels: bij het nemen van besluiten heeft het bestuur vaak een bepaalde mate
van vrijheid in hoe zij het besluit wil invullen. Deze beleidsvrijheid is niet absoluut.
Zij behoren zich te houden aan de Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur
(ABBB)
• Plannen: plannen worden als beleidsinstrument op grote schaal gehanteerd. Binnen
de sociale zekerheid wordt er echter niet met plannen gewerkt.
2
, • Overige besluiten van algemene strekking: besluiten die zijn afgeleid van
besluiten van algemene strekking worden tevens als besluiten van algemene
strekking aangemerkt.
(24.3) De beschikking: de beschikking is een beslissing van een overheidsorgaan die een
individuele gelding heeft.
- bijvoorbeeld: de aanslag van de belastinginspecteur, toewijzing/ afwijzing van een
uitkering uit de sociale zekerheid, een besluit over een subsidie van gemeente,
provincie of rijk. Ten aanzien van deze beschikking staat wel een weg naar de rechter
open. Toekennen of afwijzen van een verzoek tot uitkering zijn voorbeelden van een
beschikking.
o Bijvoorbeeld: jou WWB (wet werk en bijstandsuitkering) wordt afgewezen
omdat je niet aan de voorwaarden voldoet. Maar jou buurman voldoet
bijvoorbeeld wel aan de voorwaarden, waardoor hij wel een uitkering krijgt.
- Door de afwijzing van een aanvraag met een beschikking (een besluit) gelijk te stellen,
wordt ook de afwijzing een besluit. Hierdoor wordt voor de aanvrager de mogelijkheid
gecreëerd tegen deze afwijzing bezwaar te maken.
o Bezwaar→ nieuw besluit
Hoe ziet de rechtsbescherming eruit?
- Stap 1→ de eerste stap is altijd bezwaar indienen bij het orgaan die de beslissing heeft
genomen. In enkele gevallen kan men geen bezwaar maken, maar is er een
administratief beroep. Dit betekent dat men in beroep moet bij een ander orgaan.
o Waar bezwaar gemaakt moet worden:
Sociale zekerheid→ UWV
Wet Werk en Bijstand→ college van Burgemeester en Wethouders
- Stap 2→ een bezwaar leidt altijd tot een nieuwe beslissing. Deze nieuwe beslissing
levert lang niet altijd het gewenste resultaat op. Als het bezwaar niets oplevert, kan
men in beroep bij de arrondissementsrechtbank (afdelingsbestuursrecht), tenzij de wet
een ander college aanwijst.
- Stap 3→ ook een beroep hoeft niet de beslissing op te leveren die men wil. Dan is er
een hoger beroep mogelijk bij de Raad van State, tenzij de wet een ander college
aanwijst.
Wie kunnen er bezwaar en beroep indienen?
Binnen het bestuursrecht kunnen de volgende groepen bezwaar maken:
- Degene die een aanvraag heeft ingediend of tegen wie de beschikking rechtstreeks is
gericht.
- Anderen die rechtstreeks betrokken zijn bij het besluit
- Organisaties die een bepaalde doelstelling nastreven
Bij wie moet je een bezwaar indienen?
Bij dezelfde instantie die het besluit heeft genomen.
Beroep bij de rechter
Beroep bij de rechter is, zoals al aangegeven, alleen mogelijk als de belanghebbende ook
bezwaar heeft ingediend. De rechter oordeelt niet op doelmatigheid, wel op rechtmatigheid.
- Als je het niet eens bent, dan kun je naar de rechter. Rechter in beroep→ arr.
rechtbank.
- Hoger beroep→ Raad van Staten→ Centrale Raad van Beroep (Utrecht)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RamonaOnline. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
