Samenvatting
samenvatting cytologie 1ste bach REVAKI
- Vak
- Instelling
samenvatting boek deel cytologie CALDERS als onderdeel van het vak 'cytologie en histologie'
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
ellagoosens
Voorbeeld van de inhoud
1, Inleiding
1. Celafmetingen
Microscopische afmetingen
Soms groot: vb. ei v struisvogel (= 1 cel)
Groot afh v.
1) Verhouding oppervlakte/volume
Cel heeft uit omgeving zuurstof & voedingstoffen nodig
Cel in grootte toeneemt, stijgt volume sterker dan oppervlak
2) mate waarin kern als controlecentrum rest vd cel kan sturen
cel in grootte toeneemt meer onderdelen verder vh controlecentrum af te liggen
hoe minder actief de cel (hoe lager metabolisme), hoe groter de afmetingen
celvolume= onafhankelijk vd afmetingen vh individu
2. celvorm
wisselend/ constant
vrije cellen
- witte bloedcellen
vorm zeer veranderlijk + afhankelijk v externe factoren
om beweeglijkheid te ku realiseren
- zaadcellen
celvorm= constant
hebben flagel (staart) om beweegelijkheid te ku realiseren
vaste cellen ve meercellig organisme
vorm weinig veranderlijk + bepaald door functionele differentiatie & invloed vd omgevende
cellen
vb: epitheelcellen
3. celbouw
3 grote gebieden onderscheiden:
celmembraan
cytoplasma met verschillende celorganellen
kern
1
, celmembraan
1. structuur
merkwaardige structuur + oplossing v georiënteerde lipiden & globulaire eiwitten
1.1. lipiden
fosfolipiden; vb: fosfatidycholine & fosfatidylethanolamine
vormen dubbele laag en opgebouwd uit:
polair-hydrofiel (fosfaatgroep): richt nr waterig milieu
apolair-hydrofoob(vetzuurketens): richt nr midden vd membraan
1.2. eiwitten
volgens mozaïkpatroon verdeeld
komen voor aan oppervlak & ih inwendige vd membraan
hebben polair & apolair gedeelte
integrale eiwitten: membraan overspannen
perifiere eiwitten: komen enkel aan buiten- of binnenzijde voor
functies ih membraan:
1) structureel als bouwelement ih geheel
2) transportproteïnen: maken transport v specifieke moleculen door celmembraan mogelijk
tegen elektrochemische gradiënt
3) ionenkanalen: maken passieve transport v ionen door celmembraan mogelijk
4) pompen: maken actief transport v ionen door celmembraan mogelijk
5) receptoren: waarmee neurotransmitters, hormonen, geneesmiddelen zich verbinden
lokken intracellulaire processen uit
leidt tot fysiologisch effect op cel
6) enzymen: omzettingen katalyseren thv celmembraan
1.3. de glycocalyx
celmembraan langs buitenzijde bedekt met dunne filamenteuse laag
bestaat uit vertakte filamenten die vastzitten o pnr buiten puilende globulaire eiwitten vd
plasmamembraan
opgebouwd uit glycoproteïnen & glycolipiden
functies:
1) bescherming: tegen fysische & chemische invloeden
2) transmembranaire transport
3) celadhesie: cel bindt aan oppervlak, extracellulaire matrix of andere cel mbv
adhesiemoleculen
4) contactinhibitie: cellen wisselen info uit om onderlinge bewegingen af te remmen
5) herkenningsmechanisme: oppervlakte-antigenen in glycocalyx
2. speciale vormen vd celmembraan
2.1. aan de extracellulaire ruimte: microvilli en cilia
2.1.1. microvilli
uitstulpingen aan celoppervlak
in cellen met enorme resorptiefuncties (darm)
zorgen vergroting vh contactoppervlak
2.1.2. cilia (trilhaar) en flagella
gecoördineerde beweeglijkheid
in luchtwegen vr stofdeeltjes id richting vd keelholte te borstelen
id eilieder vr transport vd eicel nr uterus
2
, ingeplant op basaal lichaampje/ kinetosoom aan apicale pool* vd cel
*in contact met inhoud
dwars doorsnede ve trilhaar:
- 9 groepen v perfiere fibrillen
- 2 centrale fibrillen= axonema
Elke perifere fibril bestaat uit 2 aaneengekitte microtubulli (duplet)
1 vd microtubuli: 13 eenheden (subfibril A)
2demicrotubuli:10/11eenheden (subfricil B)+ deel vd wand gemeenschappelijk met subfibril A
In ieder duplet heeft subfibril A zijarmen rijken tot duplet ernaast
Centrale microtubuli: omgeven door mantel van waaruit spaken inn verbinding komen met
subfribril A v ieder dubplet
Zijarmen (=dyneïne) vd subfribrillen A bestaan uit proteïne met ATP-ase-activiteit
Hydrolyse v ATP (energie levert vr beweging v trilhaar)
Mechanisme vd ciliaire beweeglijkheid = ‘sliding filament’-hypothese
Spaken: nodig vr structurele samenhang vh axonema
Basaal lichaampje/ kinetosoom= cilinder met 9 tripletten v microtubuli als perifere wand
Structuur kinetosoom identiek aan centriool kan vorming ve trilhaar in gang zetten
2.2. Aan de intercellulaire ruimte: celjuncties, junctionele
complexen
Bij typische epitheelhecthingen onderscheidt men types celjuncties:
2.2.1. Zonula occludens (tight junction)
Als gordel rond cel & zorgt vr aflsuiting vd intercellulaire spleet tegen lumen
Dwarsdoorsnede:
Intercellulaire spleet gedicht door contacten tssn buitenbalden vd celmembraan
Thv zonula occludens zijn globulaire eiwitten tot aansluitende kammen aaneengekit
Tight junctions:
- Uit sterk ontwikkeld & dieprijkend netwerk v kammen = dichte epithelen
- Richelnetwerk schaarser & minder aansluitend gevormd is in lekke epithelen
Juncties v bepaalde epithelen kunnen zich omvormen v dichte nr lekke type
2.2.2. Zonula adhaerens (intermediate junction)
Als gordel rond cel
Dwarsdoorsnede:
Membraanzone waarbij celmembranen vd 2 naast elkaar liggende cellen// verlopen met
intercellulaire spleet
Aan cytoplasmatische zijde vh junctionele membraansegment:
Dikke laag v ineengevlochten microfilamenten (cadherine)
- Rol id intercellulaire transmissie v actieve, intern voortgebrachte spanningen tssn cellen ve weefsel
- Brengen reproduceerbare contracties & relaxaties ve samenhangend weefsel over
Spiercellen vh hartspierweefsel= aaneengehecht met vlakken (=fasciae adherens)
2.2.3. Macula adhaerens (desmosoom)
Schijfvormige membraanzone
Structuur analoog aan zonula adhaerens
2 celmembranen gescheiden
Lopen //
Intercellulaire spleet gevuld met filamenteus materiaal v glycoproteïnen=
intercellulair cement (keratine)
Vormt centrale schijf ih midden vd spleet
Tegen cytoplasmatische zijde vd junctionele membraanzone:
Sterk elektronendense plaat waar microfilamenten met haarspeldbocht doorheen lopen
Microfilamenten beantwoorden aan niet-contractiele tonofilamenten = steunfunctie.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellagoosens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77858 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen