Ageing & Concepten
Rationale Programma om betoog te schrijven.
Inhoudsopgave
College Lifestages........................................................................................................................2
College Concepts of Ageing.........................................................................................................6
College Veroudering bindweefselstructuren............................................................................11
College Filosofie........................................................................................................................19
College Veroudering hart en longen.........................................................................................25
College Levenslooppsychologie................................................................................................33
College Ethiek............................................................................................................................39
College Interculturele communicatie.......................................................................................42
Verplichte literatuur: Gastcollege Sarcopenie – Ivan Bautmans..............................................47
Verplichte literatuur: Aanvullende samenvatting op sarcopenie – Sarcopenia and functional
decline: pathophysiology, prevention and therapy..................................................................49
Verplichte literatuur: Physical Changes With Ageing...............................................................51
Verplichte literatuur: KNGF huiselijk geweld en kindermishandeling......................................53
Verplichte literatuur: Implementatiekaart KNGF, januari’13...................................................54
Verplichte literatuur: Code of Ethics for the Physical Therapist (APTA)...................................55
Verplichte literatuur: APTA Guide............................................................................................58
Verplichte literatuur: Bowling & Diepe 2005............................................................................59
Lessen Ageing en Concepten....................................................................................................61
,College Lifestages
Lifespan
- Baby/peuter – geboorte tot 2 jaar
- Kindertijd – 2 tot 10 jaar
- Adolescentie – 10 tot 20 jaar
- Vroege volwassenheid – 20 tot 40 jaar
- Middelbare leeftijd – 40 tot 65 jaar
- Oudere leeftijd – 65+
Over de ontwikkeling
De ontwikkeling van mensen wordt beïnvloed door veranderingen in verschillende gebieden (sociaal,
cognitief, fysiek, emotioneel). Als er in één van de velden problemen zijn, dan heeft dat allemaal
effect op de andere velden: op de totale ontwikkeling als mens. Je werkt altijd met al deze vier
velden. Daarom is het belangrijk dat wanneer je een patiënt in de praktijk krijgt, dat het niet gek is
om te vragen hoe het met iemand gaat. Dat beïnvloedt het fysieke gedeelte namelijk ook weer.
Algemene normale ontwikkelingsfasen
- 0 – 2 jaar: sensomotorische fase
o Jezelf ontdekken (the I, me), ontdekken van de wereld, je plek in de wereld leren
kennen
o Motorische ontwikkeling: onafhankelijk na 24 maanden. Alle kinderen kunnen
gemiddeld na 2 jaar wel lopen. Motorische ontwikkeling gaat heel snel in de eerste
twee jaar. De gemiddelde tijd waarin kinderen leren lopen is 16-18 maanden.
- 2 – 7 jaar: pre-operationele fase
o Vergroting van de wereld, kennis van namen, plaatsen (vanuit een veilige context).
Kijken hoe de wereld in elkaar zit.
o Verdere motorische ontwikkeling, specialisatie, verdere centraal neurologische
ontwikkeling. De communicatie wordt in deze periode ook ontwikkeld. Dit gaat met
name op spelende wijs.
o Ontwikkeling van het locomotor systeem/bewegingsapparaat hangt af van gedrag en
fysieke activiteiten
o Motoriek ontwikkelt zich steeds fijner, gaat top-down. Een kind krijgt eerst controle
over het hoofd, daarna handen en armen, daarna romp en benen. De motoriek van
de armen is verder dan de motoriek van de benen.
- 7 – 12 jaar: basisschoolleeftijd
o Organisatie van buitenwereld, redeneren, abstract denken. Niet alleen over dingen in
je omgeving praten, maar ook hoe je dingen ervaart, gevoelens.
o Optimaliseren van de motor control, afhankelijk van fysieke activiteiten.
- 12 – 18
2
, o Verdere ontwikkeling van abstract en theoretisch redeneren
o Fysieke groei en verfijning van motorische functies
o Groeispurt speelt hier ook een belangrijke rol
- 18 – 30 jaar
o Fysieke conditie neemt toe. Duursporten komen met name hier in beeld. Fysieke
piekprestaties, op de top van je fysieke prestatievermogen
o Mentale emotionele ontwikkeling: motivatie, lange termijn doelen
o Neurofysiologie: maturatie van de frontale cortex. Op je 25 e (bij mannen) is de
frontale cortex ongeveer klaar met ontwikkelen. Bij vrouwen is dit op het 22 e jaar.
- 30 + jaar
o Fysiologische regressie, ageing, veroudering. Hier begint de fysieke aftakeling.
o Mentaal: toenemende kennis gebaseerd op ervaringen, verminderde capaciteit om
te leren
o Tussen 30 en 40 jaar verlies je spierkracht, moeilijker om te onderhouden. Vitale
capaciteit gaat achteruit. Qua conditie ben je langzamerhand aan het verouderen.
Motorische ontwikkeling
- Pasgeborenen
o Paleo motoriek: motoriek die aangestuurd wordt vanuit onze hersenkernen. In
pathologische situatie kunnen reflexen terugkomen bij volwassenen.
o Reflecteert in functies van:
Voeding (zoek-, zuig-, slikreflexen)
Bescherming (grijpen, moro (opvangreactie), lopen, magneetplantaris,
nekreflexen)
Ontwikkeling
- 0 – 2 jaar
o Algemene ontwikkelingswetten
Het flexiepatroon verandert langzaam in het extensiepatroon
Ontwikkelingssequentie van craniaal tot caudaal
Hoofd eerst dan armen en handen gevolgd door romp
benen als laatste. Dit begint gelijk na de geboorte.
o Ontwikkeling is vaak stapsgewijs, niet continu
o Sterke ontwikkeling van één aspect vertraagt de ontwikkeling op andere gebieden.
Bijvoorbeeld: het ene kind kan na anderhalf jaar al heel veel praten, maar fysiek
minder, of andersom.
o Reflexen fungeren als een start voor de motorische ontwikkeling: zuigreflex
ontwikkelt zich tot kauwen. Ontwikkeling van gecontroleerde motoriek.
o Coördinatie en controle van motorische functies: myelinisatie van het zenuwstelsel
Verfijnde motorische functies, manipulatie van objecten, oog-
handcoördinatie
o Specialisatie van de cortex: linker en rechter hemisfeer
o Andere velden van ontwikkeling
Zintuigen. Eerst de zintuigen van dichtbij worden ontwikkeld, daarna wordt
er pas gereageerd op prikkels die van afstand komen.
Dichtbij: Sensibiliteit (gevoeligheid), reuk en smaak,
evenwichtsreflexen: in de buurt
Omgeving: Interpretatie van visie, gehoor, evenwicht. Kinderen
kunnen vaak goed reageren op wat er van de omgeving van hen
verwacht wordt.
Taal
3
, Persoonlijkheid, sociale verwachtingen komen hierin al naar voren.
Sociale ontwikkeling
- Kleuters (2 – 4 jaar)
o Fijne motorfuncties, integratie, planning, tekenen
o Grove motorfuncties: hardlopen, trappen, lopen, gooien, vangen (moeilijker dan
gooien), springen
o Gedrag: imitatie (beginnen ze al heel vroeg mee), acteren, probleem oplossen
o Communicatie: taal, non-verbaal
o Sociaal: het begin van samen spelen, bijvoorbeeld op de peuterspeelzaal
- Schoolkinderen (4 – 12 jaar)
o Wat bied je aan in de omgeving? Een mooi voorbeeld is dat er valtraining werd
gegeven aan kinderen. Motorische ervaring is heel belangrijk, het is belangrijk dat ze
dit meemaken. Veel van de motorische ervaring hangt af van wat er in de omgeving
wordt aangeboden.
o Grove motorfuncties: varieert snel, hangt af van de groeisnelheid
o Volledig bewustzijn van lichaamssystemen: sport, competitie
o Fijne motorfuncties: schrijven, tekenen, dansen, een instrument bespelen
o Zwemles kun je het best vanaf een jaar of 6 gaan doen, omdat je bewegingen moet
maken die je zelf niet kunt zien
- Puberteit (12 – 18 jaar)
o Motorische ontwikkeling
Sterk beïnvloed door hormonale, sociale, emotionele en (sub)culturele
ontwikkeling
Sommige kinderen groeien wel 1 cm per maand in de puberteit.
o Sociale ontwikkeling
Peer-groep is het belangrijkst. De klasgenoten, vrienden worden steeds
belangrijker. Er ontwikkelt zich in bepaalde groepen een bepaald soort
taalgebruik, kleding etc.
Verminderde invloed van ouders en andere broers/zussen
Oriëntatie van hun positie in de samenleving
Politieke problemen, welzijn in de wereld, kunt meer meepraten met
maatschappelijke onderwerpen.
- Volwassenen (18 – 70 jaar)
o Voldoende motoriek, afhankelijk van dagelijkse fysieke activiteiten en conditie
o Intellectuele ontwikkeling, groeiende ervaring
o Adequaat sociaal netwerk
o De meeste volwassenen kiezen een partner, beginnen een gezin. Vaak hoge
verwachtingen van een partner tegenwoordig, meer dan vroeger.
o In het midden van het leven lost het gezin zichzelf op: kinderen gaan op kamers,
studeren
o Wat overblijft zijn verwante volwassenen, hebben een bijzondere band.
- Oudere leeftijd (70+ jaar)
o Algemene gezondheid
Toenemende incidentie van degeneratieve ziekten (osteoporose,
longontsteking etc.)
Fysieke beperkingen
o Motorische functies
Langzame afname van coördinatie, spierkracht, aerobe conditie (afhankelijk
van dagelijkse fysieke activiteiten)
4
