Alle onderwijsgroepen voor het vak Successie en erfrecht van 2019. In het rood staan de les aantekeningen. Zelf zonder (online) college kun je het vak prima volgen! De eventuele herkansing zal zo ook zeker lukken.
Bijeenkomst 1 Inleiding erfrecht,
huwelijksvermogensrecht en Successiewet 1956
Taak 1 Eerlijk verdeeld?
De 48-jarige welvarende Karel is in 1998 algemene gemeenschap van goederen getrouwd met Margo. Margo (37) is al 7
maanden zwanger van haar vierde kind. Uit dit huwelijk zijn drie kinderen geboren, t.w. Carien, Janus en Paul. Echter Karel
kan het niet zo vinden met zijn oudste dochter Carien. Hij besluit om dat kind te onterven. Bovendien leeft hij ondanks de
zwangerschap al enige tijd in onmin met zijn vrouw. Zij kwam er namelijk achter dat Karel enige tijd geleden een kind heeft
verwekt bij haar beste vriendin; dat kind heeft hij overigens nog niet erkend. Hij besluit om zijn echtgenote eveneens te
onterven. Alhoewel de echtscheiding op zich laat wachten, is de ellende uiteindelijk toch niet zo groot voor Karel. Hij vindt
een leuke vriendin en gaat met haar samenwonen. Bij legaat vermaakt hij haar het woonhuis dat van Margo is en van hem.
De oudste dochter Carien gaat bij het horen van deze feiten helemaal door het lint en vermoordt Karel. Het vermogen van
Karel en Margo is op overlijdensdatum als volgt samengesteld: Margo heeft op een banktegoed op haar naam staan met
een bedrag van € 30.000. De woning is voor de koopsom van € 250.000 gekocht door het echtpaar voordat ze met elkaar in
het huwelijk zijn getreden, en is gefinancierd met een lening van € 225.000 en een bedrag van € 25.000 eigen geld van Karel.
Tijdens het huwelijk hebben Karel en Margo van een gezamenlijke rekening de inboedel aangeschaft voor een bedrag van
€20.000, en een gemeenschappelijke auto van € 20.000. Er is op een gezamenlijke rekening tijdens het huwelijk € 50.000
gespaard. Karel heeft een erfenis gekregen van € 40.000. Die staat op een rekening op zijn naam.
Leerdoel 1: Het erfrecht in hoofdlijnen.
Het erfrecht is geregeld in Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek. Erfrecht heeft plaats bij versterf of
krachtens uiterste wilsbeschikking. Erfopvolging kan alleen op grond van de wet. In de wet is de wettelijke
erfopvolging geregeld en hier kan van afgeweken worden door het opstellen van een uiterste
wilsbeschikking. De nalatenschap bestaat uit het geheel van goederen en schulden dat wordt nagelaten.
Art. 4:9 BW kent nog een bestaanseis: wie als erfgenaam wil optreden, moet bestaan op het moment dat
de nalatenschap ‘openvalt’.
Er kan sprake zijn van erfopvolging bij versterf en is geregeld in art. 4:10 lid 1 BW. Hierin zijn vier groepen
van verwanten, die achtereenvolgens tot de nalatenschap worden geroepen. Wanneer er in een groep
een erfgenaam zit, dan wordt er niet meer gekeken naar de volgende groepen. Er is wel een speciale
positie voor de langstlevende in het versterfrecht. Dit is een uitzondering op de regel. De vier groepen
bestaan uit:
De niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot van de erflater tezamen met diens kinderen
(tevens geregistreerde partner ex artikel 4:8 lid 1 BW);
De ouders van de erflater tezamen met diens broers en zussen;
De grootouders van de erflater;
De overgrootouders van de erflater.
Iedereen krijgt op grond van het erfrecht gelijke delen. Kinderen hebben een vordering op de
langstlevende echtgenoot. Voorbeeld: echtgenoot en twee kinderen. De echtgenoten hebben samen een
huis, geld en kopjes. De man gaat dood. De vrouw krijgt nu de helft van de nalatenschap op grond van het
huwelijksvermogensrecht. De andere helft wordt verdeeld tussen haar en de kinderen 1/3e deel op
grond van art. 4:10 BW. Op grond van art. 4:13 lid 2 BW verkrijgt zij alle goederen en schulden. Zij
verkrijgt deze in eigendom. De kinderen hebben een vordering op grond van art. 4:13 lid 3 BW. Deze is
voorlopig niet opeisbaar, tenzij ze failliet gaat of zelf overlijdt. De schulden van de nalatenschap moeten
ook worden overgenomen hier behoren ook de erfbelastingschulden toe. De erfbelastingschulden van
de kinderen moeten voldaan worden door de langstlevende echtgenoot.
De wettelijke verdeling is datgene wat wordt bedoeld in afdeling 1 van titel 3 art. 4:13 BW. Dat maakt
deel uit van het versterfrecht. Hier wordt verder uitgewerkt ten opzichte van de echtgenoot en de
kinderen. Dat wat in titel 2 staat is niet wettelijke verdeling.
Als er van tevoren een testament is opgesteld door de overledene, dan geldt het testamentaire erfrecht.
Indien dit niet het geval is, dan geldt het versterfrecht.
1
, Wanneer een kind wordt onterfd, heeft dit kind recht op de legitieme portie.
Er is ook de legitieme portie in het erfrecht. Kinderen hebben een onaantastbaar recht op een deel van de
waarde van de nalatenschap van beide ouders. Er moet hiervoor een bloedverband bestaan.
De legitieme portie is geregeld in art. 4:64 BW. Bij de vaststelling van de legitieme portie van een kind
wordt de helft van de legitimaire massa meegenomen. De helft wordt dan gedeeld door het aantal
kinderen plus één in het geval van een echtgenoot. De legitieme portie kent een vervaltermijn in art. 4:85
BW. Deze vervaltermijn is vijf jaar na het overlijden. De legitieme portie wordt opeisbaar zes maanden
nadat de erflater overleden is.
Voor de vaststelling van de legitieme waarde van een kind komt slechts de helft van de legitimaire massa
in aanmerking. Deze helft wordt gedeeld door het aantal kinderen vermeerderd met één, indien de
erflater ook een echtgenoot achterlaat van wie hij niet van tafel en bed is gescheiden. Ook als een kind
onterfd is, heeft deze recht op zijn deel (legitieme portie). Deze kinderen krijgen dan een vordering op
degene die niet zijn onterfd. De opeisbaarheid van deze vordering is te vinden in art. 4:81 BW. Deze
vordering bestaat alleen uit geld, dus je kunt nooit aanspraak maken op goederen. Alleen kinderen in de
rechte lijn hebben recht op de legitieme portie de afstammelingen volgens art. 4:63 lid 2 BW.
Achteraan in BB termen
Boek 4 BW
Erfrecht
Erfgenamen 4:10 BW
Stel een van ons overlijdt, versterferfrecht van toepassing, want geen testamentaire regeling
Volgorde 4:10
Geen kind of partner -- broers zussen en ouders
Na deze groep grootouders
Stel ze zijn er allemaal niet of afstammelingen (plaatsvervulling 2e orde/ parentele) – verval aan staat
Plaatsvervulling bijv. kind van zus als die zus is overleden
Erfdeel partner en kinderen
Algemene gemeenschap goederen
Partner: 50% eigen en deel partner die dood is
Kinderen: vordering op partner
4:11 voor gelijke delen
Ik dood, 2 broers Broer zelf op erfdeel ½ maar die ook dood en heeft 3 kinderen
Kind 1/3 van die ½ dus 1/6
Breukdeel broer over 3 plaatsvervangers gedeeld
4:13 wettelijke verdeling
Geen testament
Echtgenoot en minimaal 1 kind dan wettelijke verdeling
p. 23 : versterferfrecht, geen testament
wettelijke verdeling p. 24 BB echtgenoot en kinderen
binnen versterferfrecht heb je de wettelijke verdeling
4.11 algemene verdeling
4.13 verdeling echtgenoot en min 1 kind
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingen178. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
