Samenvatting Introductie Toxicologie
Tentamenstof
Leerdoelen............................................................................................................................................... 2
Deel 1....................................................................................................................................................... 3
Hoorcollege 1 ...................................................................................................................................... 3
Hoorcollege 2 ...................................................................................................................................... 6
Hoorcollege 3 .................................................................................................................................... 10
Deel 2..................................................................................................................................................... 14
Hoorcollege 4 .................................................................................................................................... 14
Deel 3..................................................................................................................................................... 19
Hoorcollege 5 .................................................................................................................................... 19
Hoorcollege 6 .................................................................................................................................... 25
Hoorcollege 7 .................................................................................................................................... 29
,Leerdoelen
- Kunnen aangeven welke soorten forensische toxicologie we onderscheiden, wat deze
inhouden en wat binnen deze soorten de betekenis en relevantie is van farmacokinetiek en
farmacodynamiek na inname van een drug door een persoon. (40%)
- De driedeling pre-analyse, analyse en interpretatie in het forensisch toxicologisch onderzoek
kunnen benoemen en beargumenteren welke keuzes in welke fase gemaakt kunnen en/of
moeten worden en waarom. (30%)
- Bloed-Alcohol-Gehalte en overige concentratieberekeningen kunnen uitvoeren ter controle
van een afgelegde verklaring. (5%)
- De algemene (structuur)eigenschappen en metabolistische routes van verscheidene
drugsklassen als stimulerende middelen en onderdrukkende middelen kunnen benoemen en
herkennen en het algemene effect ervan beschrijven met het oog op de forensisch
toxicologische relevantie. (15%)
- De complexiteit bij en beperkingen van interpretaties bij toxicologische vraagstukken kunnen
toelichten met behulp van theoretische onderbouwing. (10%)
, Deel 1
In deel 1 wordt een introductie gegeven van de toxicologie. Wat is het precies? Termen als toxische
stoffen, soorten, driedeling, farmacokinetiek en -dynamiek en zenuwstelsel komen hierin naar voren.
Hoorcollege 1
Het bovenliggende doel van het vak is het kennis maken met en bewust worden van de wonderlijke
en uiterst complexe wereld van de toxicologie. Een groot probleem binnen de toxicologie is het feit
dat de effecten van verschillende middelen op ieder persoon anders zijn. Dit draagt bij aan de
enorme complexiteit van de toxicologie en de complexiteit in het interpreteren van
onderzoeksresultaten. Toxicologie wordt ook wel de leer der vergiften genoemd. Maar er bestaan
ook verschillende uitgebreidere definities, bijvoorbeeld: de toxicologie richt zich op de bestudering
van de schadelijke effecten van (chemische) stoffen op levende organismen, met als oogmerk de
risico’s van blootstelling aan deze stoffen voor mens, dier en milieu te schatten en ongewenste
effecten te minimaliseren. Ook wordt het de interdiscipline tussen de medische, biologische en
chemische gebieden van wetenschap genoemd. Deze laatste definitie benadrukt de complexiteit van
het vakgebied. De meest correcte definitie is misschien wel: de wetenschappelijke studie van
vergiften, hun oorsprong, hoe ze werken, hoe ze te analyseren en hoe de bevindingen te
interpreteren. Deze definitie wordt gegeven door Chip Walls en geeft aan dat er ontzettend veel
vakgebieden betrokken zijn bij de toxicologie. Hierdoor wordt de toxicologie ook wel een
ervaringsvak genoemd, je hebt veel ervaring nodig om het goed te kunnen uitvoeren.
Toxicologie kan gaan over de omgeving, consument, maar heeft ook een medisch aspect. Dit
medische aspect is forensisch gezien het meest belangrijk. Bij de omgeving wordt er gekeken naar de
invloeden van toxische stoffen op lucht, water en grond. Voor de consument wordt er gekeken naar
eten, cosmetica en geneesmiddelen/drugs. Medisch wordt er klinisch naar gekeken, bijvoorbeeld
naar blootstelling en overdosissen en het forensische aspect hiervan. Er zijn miljoenen giftige stoffen.
Denk hierbij aan chemicaliën, medicijnen, drugs, schoonmaakmiddelen, planten,
bestrijdingsmiddelen en nog veel meer. Er bestaat een Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum
(NVIC) waar er onderscheid gemaakt worden tussen acute vergiftigingen en blootstelling aan een
toxische stof. Een acute vergiftiging is het resultaat van een eenmalige, kortdurende blootstelling van
mens of dier aan een giftige stof. Mensen en dieren kunnen op verschillende manieren in aanraking
komen met een verbinding of product, bijvoorbeeld via huidcontact, oogcontact, inademing of
inname via de mond. Wanneer iemand in aanraking komt met een verbinding of product, wordt dit
een blootstelling genoemd. De meeste blootstellingen komen voor bij kinderen in de leeftijd van 0-4
jaar. De meeste blootstellingen zijn aan geneesmiddelen, maar ook huishoudmiddelen, voedsel,
dranken en genotsmiddelen en cosmetica komen vaak voor. De manier van blootstelling is voor 87%
middels ingestie (inslikken). Inhalatie, oogcontact, huidcontact en overigen komen in veel mindere
mate voor. Ook is de intentie van toedracht onderzocht binnen verschillende leeftijdscategorieën.
Heel duidelijk is dat in de categorie van 0-4 jaar zo goed als alle incidenten accidenteel zijn. In de
categorieën 13-17 en 18-65 jaar zijn de verdelingen ongeveer 50/50. De helft van de gevallen is
accidenteel en de andere helft is intentioneel. Intentionele toedracht kan zowel tijdens het uitgaan
als suïcide betekenen. Wanneer er gekeken wordt naar de top tien blootstellingen, is te zien dat hier
heel veel kalmeringsmiddelen tussen staan.
