In deze uitgebreide, duidelijke samenvatting staan alle hoor- en werkcolleges met alle literatuur die je voor dit vak moet lezen. In deze samenvatting vind je o.a. een duidelijk overzicht van alle onderzoeksdesigns en is het verschil tussen sensitiviteit en specificiteit goed uitgelegd. Daarnaast i...
Inhoud EBP
Inleiding in EBP
o Werkcollege 1: verschillende soorten onderzoeksdesign
o Bakker en Van Buren (2009) H16
Inleiding onderzoek en logopedie
o Hoorcollege 1: inleiding onderzoek in de logopedie
o Bakker en Van Buren (2009) H3.1-3.3: de onderzoeksopzet
Gebruik databases wetenschappelijke literatuur
o Werkcollege 2: databanken en literatuur
o Kalf en de Beer (2011) H6: het vinden van geschikte artikelen (stap 2 EBP)
o Sanders (2012) H2, H4 en H7
H2: het vrije en diepe internet
H4: informatie toetsen op betrouwbaarheid
H7: zoekcommando’s voor het diepere internet
Gebruiken zoekstrategie
o Werkcollege 3: zoekstrategieën
o Sanders (2012) H3: de beste zoektermen en zoekstrategie
Onderzoek naar diagnostische meetinstrumenten
o Werkcollege 4: sensitiviteit en specificiteit
o Bakker en Van Buren (2009) H8: diagnostische meetinstrumenten
o Cummings et al. (2015): sensitiviteit en specificiteit
Onderzoek naar therapie-effect
o Bakker en Van Buren (2009) H3.4, 3.5 en H10.1-10.4
H3.4 betrouwbaarheid en validiteit
H3.5 maatregelen tegen vertekening
H10.1-10.4: generaliseren van gegevens
o Kalf en de Beer (2011) H4.1 therapie: beoordeling van een interventieonderzoek
o Park et al. (2016)
Inleiding in EBP
Werkcollege 1: verschillende soorten onderzoeksdesign
Onderzoeksopzet
- opzet onderzoek (studie) hangt af van wat je wilt onderzoeken
- beoordeling van onderzoeken (studies) hangt af van de opzet
Verschillende soorten onderzoeken (design)
- observationeel onderzoeksdesign (waarnemen en metingen, noteren wat je ziet en hoort en
niet mee bemoeien, geen interpretatie ervan maken)
- experimenteel onderzoeksdesign (iets doen waardoor er iets gaat gebeuren, uitproberen, verandert de
onderzoeker bewust iets in de onderzoeksgroep, je doet een interventie)
Observationeel onderzoek
- case beschrijving
- cohortonderzoek: prospectief of retrospectief
- patiënt-controle onderzoek (case control study): retrospectief
Case beschrijving
- uitgebreid beschrijving van enkele casus/patiënten
- vaak toevalsgewijs
- of bij aandoening die niet vaak voorkomt
Nadeel:
- studie vaak niet opgezet om iets aan te tonen, echt alleen beschrijven
- zijn er geen andere factoren die je effect verklaren (dit weet je niet)
Voorbeeld: iemand heeft al heel lang afasie, maar geen plek op de hersenscan, later zien ze het wel en dan is het
een afasie ten gevolge van dementie. Je beschrijft alles heel goed, omdat je niet weet wat het is
Voorbeeld: twee kinderen ontvangen een OMFT behandeling. Je merkt op dat twee van de drie kinderen na
deze behandeling meer verstaanbare grammaticale zinnen produceren. Je vraagt je af of een behandeling OMFT
ook gebruikt kan worden voor verbetering van zinsbouw en vertelvaardigheid.
Je publiceert: bij twee patiënten zagen wij na een OMFT behandeling een verbetering in de expressieve
taalproductie.
Echter: is twee veel? Zegt het wat over vertelvaardigheid? Kan je dit op een andere manier uitzoeken?
er is dus niet veel aan te tonen.
Cohort onderzoek: vaststaande groep die je voor bepaalde periode gaat volgen, je gebruikt ‘’ gezonde’’
personen. Ze worden blootgesteld aan iets (exposure) en dan kijken of er een ziekte optreedt.
- voorbeeld: gezonde kinderen
- exposure: wel of geen huisdieren
- uitkomst: ontwikkelen van stemklachten
Prospectief onderzoek: je kijkt naar de toekomst, wat gaat er gebeuren?
Retrospectief kan ook.
Alternatief cohort:
- allemaal ‘’ zieke’’ mensen
- nog geen uitkomst
- exposure (blootstelling aan iets)
,Voorbeeld:
- patiënten met stemproblemen
- Uitkomst: overlijden door longontsteking t.g.v. dysfagie
- Exposure: wel of niet volgen
- prospectief onderzoek
Nadeel:
- dit onderzoek kost heel veel tijd en veel geld
- grote aantallen nodig
- de uitkomst moet vaak voorkomen
- loss-to-follow-up: door veel aantallen ook kans op veel afvallers
Prospectief: naar voren kijken, in de toekomst, wat gaat er gebeuren? Proefpersonen volgen, longitudinaal
onderzoek
Retrospectief: in het verleden kijken, in de patiëntendossiers kijken, kijken naar mensen die zijn uitbehandeld.
Patiënt-controle onderzoek (case-control study)
- groepen samenstellen op basis van uitkomst
- bij start zowel groep met gezonde (control) als groep met zieke mensen (case)
- kijken naar exposures in verleden in deze groepen (retrospectief) voorbeeld: roken en longkanker
- altijd retrospectief
- voordeel: geen loss-to-follow-up doordat je in verleden kijkt
- nadeel: pas op: survivor bias (overleving) -- je kijkt bij mensen die al voorgeselecteerd zijn, je kunt
daardoor selectief kijken (groep zieke mensen samenstellen op mensen die steeds ziek zijn, en niet die
herstelt zijn, die worden erbuiten gehouden) → je doet al een aanname
Voorbeeld: je hebt een praktijk met veel 10-jarige kinderen met habitueel mondademen. Je bent benieuwd of
het veelvuldig liggen als baby in een maxi-cosi een voorspellende factor is, voor het ontwikkelen van habitueel
mondademen.
- je neemt vragenlijst af bij ouders van kinderen. Je vergelijkt dit met gezonde personen, van dezelfde
leeftijd/etniciteit
Nadelen:
- recall bias (herinneringen, is dat nog goed onthouden?)
, - Als je een overbeet hebt weet je misschien van je ouders dat je inderdaad als kind veel op je duim zoog,
terwijl ouders van kinderen zonder overbeet dat allang vergeten zijn.
Rekening houden met
- zijn de groepen echt wel te vergelijken (controle en case groepen)
- zijn er geen andere factoren (waar je misschien niet aan gedacht hebt) die je effect verklaren?
- confounding factoren: andere factoren die het effect verklaren (habitueel mondademen: Maxi Cose of
komt het door duimzuigen)
Dwarsdoorsnede onderzoek
- bijvoorbeeld: groep bestaat uit volwassenen met slikproblemen
- je bekijkt op 1 moment hoe het staat met de ziekte en de exposure
- veel gebruikt bij diagnostische studies
Voorbeeld:
- groep patiënten met en zonder slikproblemen Ziek Niet ziek
Totaal
- je vraagt of ze wel of niet roken
Nadeel: je kijkt naar NU wel/niet roken: geen rekening Exposure3+ 2 5
gehouden met wel/niet roken in het verleden
Exposure3- 5 8
Totaal 6 7 13
(bij streepje erdoorheen: geen effect of niks aan de hand)
Voorbeeld:
- patiënten met CVA worden verdacht van verslikken
- de dag na het CVA doe je een test met slokje water
- de dag na het CVA doe je de test met slikvideo
- als deze geheel overeenkomen, weet je dat de onderzochte test (slokje water) even goed is als de
gouden standaard (slikvideo)
Kijken naar onafhankelijke en afhankelijke variabel
voordeel: geen uitvallers omdat je op moment zelf kijkt
nadeel: niet conclusies trekken uit causaliteit (oorzaak), je kijkt meer naar een verband
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnnegreetvanMiddelkooop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
