Samenvatting
Nova natuurkunde samenvatting hoofdstuk 9 Elektromagnetische straling en materie
- Vak
- Natuurkunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Nova natuurkunde samenvatting hoofdstuk 9 Elektromagnetische straling en materie
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: nienkerooijen • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Natuurkunde samenvatting hoofdstuk 9, elektromagnetische straling en materieParagraaf 1: elektromagnetisch spectrum
Elektromagnetische straling= (Binas tabel 19) plant zich voort met lichtsnelheid c ( 3,00 x 10 8 m/s),
snelheid hangt af van het medium waardoor de golven bewegen. c = f x λ
Radiogolven= hebben golflengten van een millimeter -> microgolven, golven tussen een tiende
millimeter en een millimeter -> submillimeterstraling.
Radiogolven: dringen door tot interstellaire stofwolken
Infraroodstraling: koelere objecten observeren (bepaalde stellen en planeren). Mogelijk om door
stofwolken heen te kijken.
Submillimeterstraling= gas- en stofwolken, waaruit sterren zich vormen, te onderzoeken.
Ultraviolet, röntgen en gammastraling: alleen vanuit aarde waar de nemen. Gebruikt om hetere
gebieden waar te nemen.
De aardatmosfeer laat naast zichtbaar licht voornamelijk radiogolven door, andere golflengten
worden geabsorbeerd. Op grote hoogte of droge gebieden ook infrarood en submillimeterstraling.
Anders ruimte telescopen (telescoop in de ruimte) nodig, nadeel -> lenzen en spiegels voor
beeldvorming kleiner dan telescopen op aarde.
Door temperatuurverschillen is atmosfeer constant in beweging, waardoor licht wordt afgebogen.
Door waterdamp en stofdeeltjes in atmosfeer, minder details waarnemen met telescopen op aarde.
Radio- en microgolven worden niet gehinderd door aardatmosfeer.
Bruine dwergen sterren met lage temperatuur.
Paragraaf 2, De kleur van sterren
Gloeide spijker = infraroodstraling (warmtestraling).
Spijker langer in vuur, rood oranje en wit = elektromagnetische straling.
Alle voorwerpen zenden afhankelijk van hun temperatuur elektromagnetische straling uit.
Intensiteit van de straling: het vermogen van de straling in watt uitgezonden per vierkante meter
oppervlak.
Intensiteit- dichtheid: de intensiteit van de straling per nanometer. Bijbehorende grafiek is een
stralingskromme, histogram vorm. Stralingskrommen voor verschillende voorwerpen met eenzelfde
temperatuur gelijk ( Max Planck).
Continu spectrum: Warme voorwerpen zenden straling uit in veel verschillende golflengten. Omdat
het over uitgezonden straling gaat, ook wel emissiespectrum.
Zwarte straler= een voorwerp met een constante temperatuur dat alle elektromagnetische straling
die erop valt, volledig absorbeert. Temperatuur stijgt en gaat steeds meer straling uitzenden. Als
absorptie en emissie van straling in evenwicht zijn, bereikt het voorwerp een constante temperatuur.
Stralingskrommen voor zwarte straler ook wel planck-krommen.
echte voorwerpen vrijwel nooit zwarte straler want geen constante temperatuur. Voorwerpen niet
zelfde kleur, geeft aan dat niet alle golflengten elektromagnetische straling even goed absorberen.
, Naarmate de temperatuur stijgt gaat een voorwerp in alle golflengten meer energie uitzenden en de
piek van de stralingskromme naar kortere golflengten verschuiven. λmax x T = kw
λmax = golflente in m van de straling met hoogste intensiteit.max = golflente in m van de straling met hoogste intensiteit.
T= temperatuur voorwerp in kelvin (K)
kw = constante van Wien, in meter Kelvin (m K) ( 2,9 x 10 -3)
door bij verschillende golflengten te meten hoeveel energie een voorwerp uitzendt, kun je bepalen
welke temperatuur het voorwerp heeft.
Paragraaf 3, Helderheid en vermogen van een ster
Oppervlakte van de Planck-kromme geeft de totale intensiteit van de uitgezonden straling, wanneer
de temperatuur hoger wordt neemt de intensiteit toe.
Ibron= σ x T4 ( intensiteit van de bron in watt per vierkante meter = constante Stefan-Boltzmann x
temperatuur in Kelvin (K)
Intensiteit van 2x zo heet voorwerp is 16x zo groot.
Pbron = A x Ibron = σ x T4 x A ( P = Stralingsvermogen (lichtkracht L) van de bron in Watt, A=
opp van de bron)
Schijnbare helderheid= hoe we een ster op aarde waarnemen.
Absolute helderheid= helderheid die we op aarde zouden waarnemen wanneer de ster zich
op een bepaalde afgesproken afstand zou bevinden. Kan je sterren mee met elkaar
vergelijken.
Intensiteit van de ster neemt af met de afstand, want vermogen dat ster uitzendt wordt
verdeeld over bolvorming oppervlak.
I = Pbron / ( 4∏r2) = Kwadratenwet, geld alleen wanneer bron in alle richtingen evenveel
straling uitzendt. (I = intensiteit van de straling zoals opgevangen door de waarnemer, watt/
vierkante m, P= stralingsvermogen van de bron in Watt, r= afstand bron en waarnemer in
meter)
Zonneconstante= hoeveelheid energie die elke seconde per vierkante meter op de
atmosfeer van de aarde valt. Is niet gelijk aan energie op aardoppervlak (wolken enzo)
Stralingsvermogen dat aardoppervlak bereikt = 168 W m-2.
Paragraaf 4, De samenstelling van een ster
Fraunhoferlijnen= eerst ontdekt in spectrum van de zon. Zijn donkere lijnen in
absorptiecentrum. Zichtbaar als scherpere pieken die een lagere lichtintensiteit hebben dan
het omliggende golflengtegebied. Met behulp van deze lijnen kan de samenstelling van een
gas ( of ster) worden bepaald.
Absorptiecentrum= een recente opname van het spectrum van de zon in zichtbaar licht.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisehardeman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67479 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen