Alle hoofdstukken, leerpaden en lessen zitten hierin verwerkt!
- inleiding
- gezinsondersteuning
- het kind als held
- het voorspelbare kind
- het witte kind
- het kind als kapitaal
- het kind als burger
- het kind als risico
- het pedagogisch raamwerk
Van een student zonder herexamens ;)
Pedagogiek en
gezinsondersteuning
1 Inleiding
1.1 Pedagogiek versus pedagogische wetenschappen
Pedagogiek: wetenschappelijke studie van opvoeding, onderwijs en vorming.
(= Traditionele omschrijving)
Pedagogische wetenschappen: verwijst naar
- Meerdere sub disciplines
- Meerdere pedagogische kaders
- Meerdere onderzoeksmethoden
Pedagogiek is een kwestie op zich
1.2 Twee wetenschapsbenaderingen
1.2.1 EVIDENCE BASED PEDAGOGIEK
- ‘wat werkt?’ ‘wat kunnen we nu doen?’
- Meten is weten: handvaten
- Voorschrijvend
- Gestimuleerd door 2 tendensen
o Risico reducerend denken: valkuil is het wegnemen van de autonomie van het kind,
ouders kijken enkel naar wat kan fout lopen
o Individualisering: kijken naar het individu, ‘die moet bijgestuurd worden, die moet
een remediering ontvangen’ de focus komt te liggen op wat ze kunnen doen om
terug aan boort te geraken die moet zich aanpassen die, die moeten zich bijsturen
om mee te kunnen
Moeten we die boot niet ook in vraag stellen?
Kritiek:
- Er wordt geen rekening gehouden tussen de context, er wordt veel vergeleken met andere
landen, maar er is een groot verschil tussen die landen, context wordt dus niet in kaart
gebracht.
- Er worden ook altijd keuzes gemaakt door mensen, die ook anders hadden kunnen zijn. Ze
zijn niet neutraal
1.2.2 FUNDAMENTELE PEDAGOGIEK
- ‘wat bedoelen we nu met dat werken?’
- Focus die de fundamentele pedagogiek legt (bij bijvoorbeeld huiswerk): welke verschillende
mogelijke betekenissen kan dat huiswerk hebben, welk invloed heeft dat op de ouders, de
kinderen. Hebben ze dat eigenlijk nodig?
- Trage fundamentele vraagstukken
- Beschrijvend
- Normatief en ethisch: waarden en normen van de samenleving in vraag stellen (=
onderliggende ideologische kwesties)
Stellingen:
Pedagogiek gaat vooral over kinderen en hun (al dan niet problematische ontwikkeling? FOUT
het gaat over:
1
, kinderen en jongeren
Volwassenen die willen helpen bij de opvoeding
Onderlinge pedagogische relaties
Het belangrijkste aan opvoeding is het stimuleren van alle ontwikkelingsdomeinen of bijdragen
aan een goede hersenontwikkeling FOUT
Opvoeden gaat over veel meer: in de pedagogische relaties wordt ‘de wereld’
binnengebracht
1.3 De wereld is pedagogiek en pedagogiek is de wereld
- Opvoeden is meer dan stimuleren van hersenontwikkeling of andere
ontwikkelingsdomeinen.
- We moeten aan kinderen de wereld uitleggen en initiëren zodat ze
o de wereld verder zetten
o maar ook de wereld vernieuwen
- In die zin vindt opvoeden plaats tussen generaties.
1.4 Over kinderen, de kindertijd en kinderbeelden
1.4.1 DE ‘ONTDEKKING’ VAN HET KIND
Kind is een aparte categorie
- In de oudheid: kind krijgt aandacht
- Tot laat in de middelleeuwen: kind afgebeeld als onaf of mini-volwassene
- 18de eeuw met o.m. Rousseau: de ziel van het kind over de opvoeding van emile
- Geïndustrialiseerde samenleving: kind is kwetsbaar en moet beschermd worden
- 1960 tot vandaag: jeugdland, grootbrengen door kleinhouden (L. Dasberg)
Uit zich in verschillende contexten
- Juridisch: minderjarig versus meerderjarig
- Sociologisch: afhankelijk versus onafhankelijk
- Ontwikkelingspsychologie: jongvolwassene versus volwassene, uitgerekte kindertijd
1.4.2 DE ONTDEKKING VAN HET CONCEPT KINDERTIJD
- Niet enkel gebaseerd op biologische kenmerken.
- De kindertijd is een sociaal geconstrueerde periode.
- Is gebaseerd op de maatschappelijke context van dat moment.
1.4.3 HET DENKEN IN KINDBEELDEN
Het voorspelbare kind, het kind als burger, het witte kind, het kind als risico, het kinds als held, het
kind als kapitaal
Hoe ontstaan die kindbeelden?
- Ze zijn een weerspiegeling van de maatschappij.
- Wanneer de maatschappij verandert, veranderen ook de kindbeelden.
- De kindbeelden hebben een ideologische basis. Ze zijn een weerspiegeling van de
opvattingen in de maatschappij:
o religieuze opvattingen
o politieke opvattingen
o filosofische opvattingen
Hoe wijzigen de kindbeelden doorheen de tijd?
- De kindbeelden wijzigen niet plots maar vullen elkaar aan.
- Verschillende kindbeelden kunnen naast elkaar staan in één periode.
2
,3
, Kindbeelden hebben invloed op
- Hoe het kind naar zichzelf kijkt.
- De verwachtingen van ouders en leerkrachten.
- De relatie tussen kind en opvoeder en de manier van handelen.
- Op de manier waarop men spreekt en de verwachtingen van de maatschappij.
- Het beleid en de acties die men opzet (sociaal, economisch en cultureel).
1.5 De opbouw van dit handboek
1.5.1 HET VOORSPELBARE KIND
- Het kind is voorspelbaar in zijn ontwikkeling.
- De volwassene houdt de ontwikkeling in de hand door vroegtijdige opsporing, diagnose en
classificatie. In die zin is het kind ‘maakbaar’.
1.5.2 HET KIND ALS BURGER
- Het kind is een burger met rechten en plichten.
- De volwassene beschouwt het kind als nog-niet-burger en voedt het op tot burgerschap.
1.5.3 HET WITTE KIND
- Het kind is wit, niet meertalig en heeft christelijke tradities.
- De volwassene houdt geen rekening met diversiteit en structurele discriminatie.
1.5.4 HET KIND ALS RISICO
- Het kind loopt gevaar of is zelf een gevaar voor de maatschappij.
- De volwassene beschermt het kind tegen de gevaren van de samenleving en omgekeerd.
1.5.5 ET KIND ALS HELD
- Het kind is weerbaar, inventief, flexibel, onconventioneel en vrij.
- De volwassene waardeert het kind voor zijn potentieel in het hier en nu. Hij is vooral
toeschouwer en biedt enkel hulp waar nodig.
1.5.6 HET KIND ALS KAPITAAL
- Het kind is een investering in de toekomst. Het is menselijk kapitaal dat rendeert.
- De volwassene heeft de verantwoordelijkheid om dit kapitaal te koesteren.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mauravandewalle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,36. Je zit daarna nergens aan vast.
