Samenvatting acute complexe zorg
Samenvatting klinische vraagstukken Acute complexe zorg
Afkortingen, CRM en ABCDE
Veelgebruikte afkortingen op de SEH
MIST = Mechanism, injury, signs, treatment
SBAR = Situation, background, assessment, recommendation
- Situation:
o Gegevens van de patiënt (geslacht, leeftijd)
o Trauma: ongevalsmechanisme en letsels
o Toestand: ABCD en mogelijke afwijkingen hierin
- Backgrond:
o (S)AMPLE
- Assessment:
o Bevindingen, beoordeling en ‘behandeling’
- Recommendation:
o Wat moet er gebeuren?
RSVP = Reason, story, vital, plan
AMPLE = Allergies, medication, past illness, last meal, event/environment
MEWS/PEWS = Modified/pediatric early warning system
ALS = Advanced life support
BLS = Basic life support
AED = Automatic external defibrillation
CRM = Crew resource management
PSA (in SEH-setting) = Procedurele sedatie en analgesie
CT/CTA = Computed tomography (angiography)
RSI = Rapid sequence induction (intubation)
VAS/NRS = Visual analog scale/numric rating scale
HET/LET = Hoog energetisch trauma resp. laag energetisch trauma
AVPU = Alert, verbal, pain, unresponsive
Crew Resource Management (CRM) is binnen de acute zorg een manier van samenwerken waarbij zo
optimaal mogelijk gebruik wordt gemaakt van alle mogelijkheden van een team. Er zijn binnen CRM
zeven facetten waarvoor aandacht moet zijn:
- Situatiebewustzijn / situational awareness
- Communicatie
- Stress management
- Groepsprocessen / samenwerken
- Leiderschap / volgerschap
- Besluitvorming / decision making
- Risicomanagement
CRM is niet zomaar iets ‘dat je even doet’. Het is een cultuur waarin zaken als effectief samenwerken,
situatiebewustzijn, leiderschap en closed-loop communicatie essentieel zijn, zeker in een acute
omgeving
1
,Samenvatting acute complexe zorg
De belangrijkste afkorting is ABCDE
Look Listen Feel Normaal- Acuut bedreigd als
waarden
Airway en c-spine Iets in de mond? (corpus Stridor? Luchtstroom, palpatie Verminderd bewustzijn, hoorbare
alienum, braaksel, losse CWK bij trauma ademhaling
tanden, wonden)
Breathing Ademfrequentie, cyanose, Stridor, Tracheastand, Saturatie 95- AF < 10 of > 30, verhoogde
hulpademhalingsspieren, percussie, links- subcutaan emfyseem 100%, AF 12- inspanning, asymmetrie, SaO2 <
symmetrie thorax, wonden rechtsverschil, 16x/min 90%, cyanose
crepiteren,
rhonchi
Circulation Centraal veneuze druk, Harttonen, Pols (radialis of HF 60-80/min, HF < 50 of > 100,
urineproductie souffles carotis), bloeddruk, SBP max 140, afwezige/verminderde pulsaties,
CRT, huid MAP > 55, CRT > 2 sec, SBP < 90 of > 140,
(kleur+temp), cyanose, CRT 2 sec urineproductie < 1ml/kg/uur
acra
Disability EMV, pupillen, lateralisatie, - Nekstijfheid of E4M6V5, Dalende EVM of EVM < 8,
glucose meningeale prikkeling glucose > 4.5 decorticatie of decerebratie,
afwijkingen in PEARL, lateralisatie
Exposure Huidafwijkingen (petechiën, Temperatuur T > 36.0
purpura, spuitlaesies,
erysipelas, cellulitis, fasciitis
necroticans, leverstigmata)
,Samenvatting acute complexe zorg
Pupillen kun je beoordelen via: PEARL
- Pupillen: grootte en vorm
- Equality: gelijkheid
- AND
- Reactiviteit: reactie op
- Licht
Lateralisatie = links-rechtsverschillen
- Om dit (snel) te beoordelen vraag je de patiënt om in beide
handen te knijpen en met zijn tenen te wiebelen
- Indien beide kanten goed geen lateralisatie
Organisatie van de acute complexe zorg
Relevantie
- In NL jaarlijks
o Meer dan 4.000.000 spoedeisende handelingen op huisartsenposten
o Meer dan 2.000.000 spoedeisende handelingen op SEH's
o Meer dan 1.000.000 ambulance ritten
- Acute zorg is vaak complexe 'ketenzorg': één geheel van meerdere schakels een patiënt
wordt door heel veel mensen gezien
Acute zorg = zorg waarbij zonder acuut ingrijpen gevaar is voor overlijden of ernstige
gezondheidsschade
Let op: het begrip acute zorg hangt af van de definitie en het perspectief: afhankelijk van de definitie
valt hulpverlening bij ernstig ongemak of ongerustheid van een persoon wel of niet onder de acute
zorg
Categorieën en verdeling van acute zorg volgens het Nederlands Triage systeem: (primair gemaakt
voor huisartsen)
U0 = tenminste een vitale functie is uitgevallen (patiënt ademt niet meer)
U1 = vitale functies zijn in gevaar (bv bewusteloos)
U2 = reële kans dat de toestand van de patiënt op korte termijn verslechtert
U3 = patiënten met klachten die binnen elke uren (binnen 6 uur) moeten worden beoordeeld om
medische of emotionele redenen
U4 = de kans op schade op korte termijn is verwaarloosbaar.
U5 = er is geen kans op schade op korte termijn
Urgentiecategorieën voor transport
A1 = ambulance met sirene en zwaailicht
A2 = ambulance met spoed (zonder sirene en zwaailichten)
B2 = zorgambulance (een gele taxi, bv tussen ziekenhuizen of tussen ziekenhuis en verpleeghuis)
Definitie van complexe zorg volgens Michel Holla
- Diagnostiek en behandeling welke ingewikkeld zijn omdat:
, Samenvatting acute complexe zorg
o Er zeer veel bepalende en wisselende bijkomende factoren zijn en
o Er noodzaak is voor hooggespecialiseerde technische middelen, kennis of een
specifieke infrastructuur
Organisatie van de acute traumazorg
- Eerstelijnszorg = huisarts(enpost) rechtstreekse toegang aan hulpverlener voor alle vormen
van zorg
- Tweedelijnszorg = alleen toegang aan hulpverlener na verwijzing vanuit eerstelijn met
uitzondering van acute ernstige aandoeningen
o Traumacentrum level III
o Traumacentrum level II
- Derdelijnszorg = traumacentrum level I alleen toegang aan hulpverlener na verwijzing
vanuit tweedelijn met uitzondering van acute ernstige aandoeningen
Organisatie van de acute zorg in de eerste lijn
- Mensen bellen triage via U0 t/m U5
- In de eerste lijn meestal U3 t/m U5
- Tijdens kantooruren: via huisartspraktijken
- Buiten kantooruren: via huisartsenpost
- Eisen vanuit de overheid:
o Voor de patiënt bekend bereikbaar telefoonnummer waarbij:
Binnen 30 seconden overlegd kan worden met
Een medisch deskundig persoon en
Er de mogelijkheid is om binnen 15 minuten de patiënt te kunnen zien (anders
dienen andere hulpdiensten te worden ingeschakeld)
Organisatie van acute zorg door huisartspraktijken:
- Praktijkassistentie geschoold voor NTS-triage
- Spoedplekken voor consultatie gereserveerd bij reguliere spreekuren
- Tijd gereserveerd voor spoedvisites
- Buiten kantooruren automatische doorverwijzing naar dienstdoende huisartsenpraktijk of
huisartsenpost
Organisatie van acute zorg in de tweedelijn
Algemene criteria voor traumacentra level I t/m III beetje vergelijkbaar met de Albert Heijn