Er zijn zeven beroepsrollen die sociaal werkers in de samenleving kunnen innemen dit is
geen volledige lijst maar is een weergave van de visie op sociaal werk vanuit de opleiding
Dit is een opdeling en ten dele artificieel we gaan ervan uit dat sociaal werkers
verschillende rollen tegelijkertijd kunnen opnemen en dat er eventuele spanningen bestaan
tussen de verschillende beroepsrollen
1) Communicator
- Gaat in dialoog met de belanghebbenden en luistert actief naar zijn/ haar verhaal
- Hij/zij vraagt door en tracht in kaart te brengen welke hulpvra(a)gen en behoeftes
gesteld worden
- Trachten invloed uit te oefenen op cliënt
- De sociaal werker kan optreden als interpersoonlijke of maatschappelijke communicator
- Volgende stap na frontliniewerker
2) Medevormgever aan sociaal beleid
- Vervult de ‘politieke opdracht’ van het sociaal werk
- De sociaal werker is opmerkzaam voor situaties van onrecht(vaardigheden) en gaat
deze signaleren en politiseren op een participatieve manier om zo mee vorm te geven
aan sociaal beleid
- Dus in discussie gaan met beleid om regels aan te passen
- Politieke invloed uitoefenen
3) Tolk
- Handelt op het snijpunt van de leefwereld en de systeemwereld
o Leefwereld: informeel en menselijk
o Systeemwereld: formeel, vaak schriftelijk, abstract en complex
- De sociaal werker ‘tolkt’ en verbindt tussen de burger (leefwereld) en maatschappelijke
instanties (systeemwereld)
o Problemen op tafel leggen bij systeemwereld: dat zijn de noden aan de
doelgroep (organisaties, niet altijd politiek)
o Regels uitleggen aan de cliënt
4) Sociale innovator
- Zoekt nieuwe wegen en oplossingen om te komen tot meer sociale rechtvaardigheid
- Hij/zij handelt proactief, flexibel en dynamisch en gaat actief op zoek naar nieuwe
kansen voor de organisatie en doelgroep
- Hierbij treedt de sociaal werker buiten de eigen ‘comfortzone’ en buiten de grenzen van
de organisatie
5) Frontliniewerker
- Staat heel dicht bij de burgers, is gemakkelijk aanspreekbaar en handelt zelfstandig
- Hij/ zij biedt dienstverlening vanuit de eerste lijn en wordt vaak als eerste met
problemen van burgers geconfronteerd
,- Frontliniewerk zit in een scharnierpositie tussen het individu en het systeem en heeft
hier een discretionaire handelingsruimte
- Bv. straathoekwerker
6) Netwerkbouwer
- Bouwt mee aan persoonlijke, sociale en professionele netwerken
- Hij/ zij bevordert het persoonlijke netwerk van de belanghebbende bij het aanpakken
van een problematiek
- Hij/zij bouwt mee aan sociale netwerken (buurtwerkingen, samenlevingsopbouw, …) om
mensen uit hun isolement te halen, de sociale cohesie te versterken of op te komen
voor gemeenschappelijke belangen en rechten
- Hij/ zij versterkt het professionele netwerk in functie van actieve, warme en gerichte
doorverwijzing
- Bv. similes: naasten van mensen met psychische problemen met elkaar verbinden
7) Organisatieontwikkelaar
- Zet in op het verhogen van de kwaliteit en het welzijn van de eigen organisatie op die
niveaus
o Organisatie
o Team
o Individueel
- De sociaal werker formuleert een missie en visie van de organisatie geënt op de
fundamenten van het sociaal werk
- Bovendien creëert en faciliteert hij/zij een organisatiebeleid waarbij alle 7 de
beroepsrollen van het sociaal werk aandacht krijgen
- Organisatie laten mee evalueren met de samenleving
2
,HOOFDSTUK 2: FUNDAMENTEN VAN HET SOCIAAL WERK
1. Inleiding
2. Globale definitie van het sociaal werk
2014 goedgekeurd door
- IFWS: international federation of social workers
- IASSW: the international association of schools of social work
“Sociaal werk is een praktijk-gebaseerd beroep en een academische discipline die sociale
verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen
bevordert.
Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en
respect voor diversiteit staan centraal in sociaal werk. Onderbouwd door
sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen, menswetenschappen en inheemse en lokale
vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en structuren om levensuitdagingen en
problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen.” (IFSW, 2019)
Kanttekeningen bij definitie
- Komt tot stand in specifieke context e probeert de verschillende opvattingen die er
bestaan te omvatten is dus ook aan verandering onderhevig
o 1957: focus op helpen van individuen en groepen om zich beter aan te passen
aan de samenleving
o 1982: aandacht verschoof naar sociale verandering
o 2000: mensenrechten en sociale rechtvaardigheid
o 2014: collectieve verantwoordelijkheid en respect oor diversiteit + nog sterker
nadruk op structurele dan op individuele
- Globaal vs internationaal
3
, o Internationaal verwijst te veel naar natiestaten
SW is tegelijk een praktijkgericht beroep (botten in de modder) en een academische discipline
(ook onderzoek wat zijn de problemen en hoe kunnen we deze aanpakken?
algemene doelen worden nagestreefd:
- sociale verandering en ontwikkeling
- sociale cohesie
- empowerment
- bevrijding van mensen
Vanuit centrale waarden (dienen als kompas):
- sociale rechtvaardigheid
- mensenrechten
- collectieve verantwoordelijkheid
- respect voor diversiteiten
= essentially contested concepts: geen overeenstemming over vanwege hun politieke
karakter DUS sociaal werk is dynamisch en evolueert met tijd en context: wat menswaardig is
kan nooit een definitieve vorm kennen
Gebruikmakend van bepaalde kennis:
- theorieën uit sociaal werk
- sociale wetenschappen
- menswetenschappen
- (culturele) antropologie
einddoel van SW: faciliteren en aanspreken/betrekken van mensen en structuren om
levensuitdagingen op de (politieke en maatschappelijke) agenda te plaatsen en welzijn te
verhogen
2.1.Sociaal-agogisch handelen
= handelingen die we als sociaal werker ontwikkelen
Sociaal werk als sociaal beroep = professionele activiteit die tussenkomt in de wijze waarop
sociale problemen in de samenleving gedefinieerd worden de sociaal werker als brug
tussen individu en samenleving
Sociaal-agogisch handelen heeft 2 doelen
- 1/ Sociaal doel: realiseren van een menswaardig bestaan
o zowel feitelijk (materieel) als vanuit beleving (immaterieel)
o Zowel op individueel niveau als niveau van de groep en samenleving
- 2/ Agogisch doel: de SW’er faciliteert een veranderingsproces in de verhouding tussen
individu-samenleving.
o Professional werkt ontwikkelingsgericht en op basis van wederkerigheid
o Initieert, begeleidt en faciliteert veranderingen
Handelen van SW’er vind plaats in tal van sectoren over diverse levensdomeinen en vanuit
diverse perspectieven
Sociaal werk is geen neutrale, waarden- en machtsvrije praktijk maar heeft een sociaal,
politiek en ethisch karakter
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fle838. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,86. Je zit daarna nergens aan vast.