Creatieve economie & cultuurbeleid
Samenvatting 2017-2018
Boek: de economische manier van denken
Hoorcollege 1: wet van schaarste
Hoe verhouden wij als ons tot de creatieve sector. Wet van schaarste, vraag en
aanbod. ! De wet van schaarste gaat op als goederen niet meer vrij beschikbaar
zijn.
Twee sectoren houden zich hier niet aan:
- fundamentele wetenschap
- cultuur
Efficientie: maximaliseren van de opbrengsten, minimaliseren van de kosten.
MARKT: als coördinatiemechanisme
STAAT: als coördinatiemechanisme
Macro-economie = economisch beleid (geaggregeerd). Bij het maken van beleid
door de overheid is er sprake van een macro-economie of nieuwe subsidies.
Micro-economie = interactie (verhouding) tussen bedrijven, staat en
huishoudens. Als een gemeente opdracht geeft voor kunstwerk in het
gemeentehuis.
Bedrijfseconomie = wat moet HET BEDRIJF doen? Als een muzikant zijn
begroting maakt is dit bedrijfseconomie.
Algemene economie = wet van vraag en aanbod
Economie is een sociale wetenschap (geen markten zonder mensen)
Economie is geen exacte wetenschappen, de economische modellen zijn niet
altijd werkelijkheid.
De kern
Winst = opbrengsten – kosten
• winst: maximaliseren
• opbrengsten: nut, waarde
• kosten: geld, tijd
Optimaliseren: wat is het ‘beste’ alternatief?
! optimale keuzes vergen perfecte informatie
Meerdere mensen betrokken bij het maken van een besluit…
i. Gedeeld eigendom leidt tot suboptimale benutting en verdeling van
baten.
ii. Coördinatie leidt tot hogere opbrengsten voor iedereen
iii. Eigendom is nodig om coördinatie af te dwingen (hoe on duidelijker
het eigendom, hoe moeilijker het is om de kosten van dat eigendom op
de eigenaar te betrekken).
iv. Transacties hebben betrekking op het uitwisselen van eigendomsrechten.
,Het prisoner’s dilemma (gevangendillema)
‘’….Laten we afspreken dat, indien de politie ons pakt, wij beide onze mond houden.’’
! als je dat niet doet, ben je op korte termijn rijker, maar niet op lange termijn.
Coördinatiemechanisme: Normen, waardes, vetrouwen ! relationele contracten
Wat als we het niet eens zijn? ! wetgeving en handhaving
Door: markt, staat, overleg (team overeenkomst)
Opbrengsten: Geld & Tijd
Niet-meetbare opbrengsten (kunst)
Kosten: Vast
Variabel
Er zijn heel veel niet meetbare opbrengsten, wat is de (inverstering) opbrengst van
kunst, cultuur en creativiteit? Die opbrengsten zijn wel belangrijk.
Gemiddelde kosten: zijn alle kosten gedeeld door het aantal ‘eenheden’ (afhankelijk
van de situatie)
Marginale kosten: zijn de kosten van een extra gebruikte hoeveelheid
Marginale kosten & baten: Hoeveel kost een extra product kost en hoeveel een extra
product opbrengt. Verschil met gemiddelde kosten en baten?
! wanneer je over je relevant range gaat betekent het dat de kosten voor één extra
product in verhouding veel is.
Als bij een expositie een extra kunstwerk aangeboden wordt zijn de marginale kosten
de overheadkosten.
Kosten
(over jezelf) Interne (private) en externe (publieke) kosten.
• Subjectief > bereidheid om te betalen
• Objectief > prijs
• Maatschappij > extern
Hangt sterk samen met de verwachtingen ten aanzien van de toekomst.
Externe kosten: milieuvervuiling.
Welvaart
Bruto nationaal product: de som van alle omzetten in een jaar in een land.
Totale toegevoegde waarde. Moet gelijk zijn aan de totale vraag naar goederen
en diensten.
BNP (GDP) = comsumptie + inversteringen + overheidsuitgave + (export-import)
, Is een hoger BNI (bruto nationaal inkomen) nou goed?
• Amazone gebieden Brazilië kappen, veel bruto nationaal inkomen, maar
niet per defenitie goed.
• Zwarte economie vs. Doughnut economy
• Hapiness index: hoe gelukkig zijn we nou, de economie is wel gegroeid,
maar misschien gaat dit ten koste van ons geluk.
• Verschil tussen nominaal (kijken naar de absolute groei) en reëel (hoe
verhoudt het zich tot de rest, je houd rekening met de inflatie) BNP?
Verdeling van het inkomen? eerst veel geld door werken, nu veel geld verdienen
door inversteren (alleen als je geld hebt kan je geld maken)
Potentiele Pareto verbetering
Is iets een verbetering: potentiele pareto verbetering
Groei van het BNP? Alleen ‘pareto verbetering’ (kaldor) wanneer de winnende
partij het verlies van anderen kan compenseren.
! bedrijf maakt 10 miljoen extra winst, want kapt bomen in het amazon gebied.
Gaat ten koste van het amazon gebied, de kosten voor de gemeenschap (amazon
gebied) mogen niet hoger zijn dan 10 miljoen, als dat lager is is er een pareto
verbetering.
Wanneer ontstaat ruil?
• Verschil tussen objectieve en subjectieve waarde
• Als het steeds moeilijker wordt om te produceren: afnemende marginale
opbrengsten
Dus ! specialisatie en arbeidsverdeling bevorderen ruil en handel.
Internationale ruilrelaties: de wet van comparatieve voordelen
- Goedkoper wijn produceren in frankrijk, dan in Nederland, ligt aan de
omgeving, makkelijker wijn pro
- Nederland was vroeger goed in zeevaart, veel handel met andere landen.
- Je hebt omgevingsfactoren, maar ook technologische ontwikkelingen die
van positieve invloed kunnen zijn op de productie.
! het belang van creativiteit voor de economie
‘’Imagination is more important than knowledge’’ – Albert Einstein
Maar hoe verhouden creativiteit, economie en ondernemerschap zich tot elkaar?
