Samenvatting kennistoets 3.2: Gezondheidsbevordering & Preventie
GP les 3.1
Leerdoelen:
- Uitleggen wat de preventieve taak van de verpleegkundige is bij zorgvragers met
psychische stoornissen:
- Uitleggen welke algemene barrières er zijn ten aanzien van gezondheidsbevordering in de
GGZ:
- De essentie van signaleringsplannen verwoorden met behulp van een voorbeeld:
5.5 Intervention Mapping stap 1: analyse van het gezondheidsprobleem
Voor de meeste gezondheidsproblemen geldt dat (gezondheids)gedrag een belangrijke invloed heeft.
Meestal speelt niet slechts één gedraging een rol, maar wordt de leefstijl bepaald door een aantal
gedragingen. Gezondheidsgedragingen kunnen worden onderverdeeld in de gezondheid schadend
en gezondheidsbevorderend gedrag. De gezondheid schadend gedrag of health-impairing
behavior heeft een negatief effect op de gezondheid of heeft als gevolg dat een persoon komt bloot
te staan aan een gezondheidsprobleem. Gezondheidsbevorderend gedrag ofwel health-enhancing
behavior leidt tot gezondheidswinst en beschermt de patiënt tegen het ontstaan of het verergeren
van gezondheidsproblemen.
- Gedragsanalyse= de inventarisatie van de (gezondheids)gedragingen die het
gezondheidsprobleem veroorzaken, verergeren of in stand houden. Doel is de gedragingen in
kaart te brengen die een relatie hebben met het gezondheidsprobleem.
- Omgevingsanalyse= de inventarisatie van de omgevingsfactoren die het
gezondheidsprobleem veroorzaken, verergeren of in stand houden. Doel is de relevante
omgevingsfactoren in kaart te brengen die een relatie hebben met het
gezondheidsprobleem.
5.6 Intervention Mapping stap 1: analyse van leefstijl & gedrag
Gedragsdeterminanten of sociaal-cognitieve determinanten zijn de factoren die maken dat mensen
zich op een bepaalde manier gedragen. Het zijn de achterliggende redenen van mensen om bepaald
gedrag te vertonen.
Gezondheidsgedrag is complex:
- Het niet weten of je je risicovol gedraagt
- Meerdere leefstijlfactoren die een rol spelen bij één gezondheidsprobleem
- Bepaald gedrag kan uiteenvallen in deelgedragingen
5.6.1 Verklaren van (gezondheids)gedrag, Theory of Planned Behavior en het ASE-model
- Sociaal-cognitieve gedragsverklaringsmodellen zoals de Theory of Planned Behavior (TPB-
model) en het hiermee corresponderende ASE-model beschrijven via welke
gedragsdeterminanten de intentie en het gedrag van mensen worden beïnvloed.
1
, - Het ASE-model (Attitude, Sociale invloed, Eigeneffectiviteit) is een
waardeverwachtingsmodel.
5.6.2 Gedrag en intentie
- Theory of Planned Behavior: gedrag, gewenst gedrag, achterhalen welke redenen mensen
hebben om bepaald gedrag wel of niet uit te voeren.
- Intentie: van plan zijn om bepaald gedrag uit te voeren – het omzetten van een positieve
intentie in het gewenste gedrag is meestal niet eenvoudig.
- Volgens het TPB-model is het gedrag van mensen het best te voorspellen vanuit hun intentie.
5.6.3 Barrières
- Barrières belemmeren de overgang van intentie naar gedrag.
- Factoren die het gedrag belemmeren: tijd, externe omstandigheden en voorwaarden
gekoppeld aan het gedrag.
5.6.4 Attitudes
- Attitudes zijn het resultaat van de afweging van de voor- en nadelen die een persoon
verbonden ziet aan het gedrag. De overwegingen voor het gewenste gedrag met de
waardering of dit positief of negatief zal zijn, hebben invloed op de intentie.
- Kennis speelt een rol bij attitudes, maar is geen gedragsdeterminant.
- Attitudes hebben een affectieve kleuring.
5.6.5 Subjectieve normen of sociale invloed
- Subjectieve normen of sociale invloed betreffen de mate waarin een persoon al dan niet
instemt met de opvattingen van mensen om hem heen.
- Referentopvattingen en motivatie om te conformeren.
- Sociale steun en sociale druk.
- Behalve door de gedragsdeterminant attitudes wordt de intentie van een persoon direct
beïnvloed door de gedragsdeterminant subjectieve normen of sociale invloed.
5.6.6 Waargenomen gedragscontrole of eigeneffectiviteit
- Waargenomen gedragscontrole of eigeneffectiviteit: de verwachting die een persoon heeft
over de haalbaarheid van het gedrag. Van invloed zijn eerdere ervaringen met het gedrag,
observatie van het gedrag van anderen, overreding door anderen en fysiologische
beperkingen.
- De derde gedragsdeterminant die de intentie van een persoon beïnvloedt (naast attitudes en
subjectieve normen of sociale invloed), is de waargenomen gedragscontrole of
eigeneffectiviteit.
Signaleringsplan
1.2. Wat is een signaleringsplan
Een signaleringsplan is een methodiek die als doel heeft ervoor te zorgen dat het optreden van
een psychische crisis in de toekomst voorkomen wordt. Er bestaat geen garantie op succes, maar
de ervaring uit het tweejarige project heeft ons geleerd dat een signaleringsplan wel degelijk
zinvol is voor zowel cliënt als groepsleiding bij het voorkomen van een nieuwe crisis.
Een signaleringsplan bestaat uit twee delen:
1. een beschrijving van de vroege voortekenen van een crisis in afzonderlijke fasen;
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lot1999. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.