MSC – Accountancy Nyenrode (2024)
Mondeling examen;
- Niet direct het antwoord willen geven,
- Van grof naar fijn, vanuit de basis theorie naar de case.
COLLEGE 1. INTRODUCTIE & STRAMIEN
College 1 gaat over de structuur en inrichting van titel 9 BW2 en de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ)-richtlijnen.;
structuur en inrichting van het Conceptual Framework, Fair Value accounting en IFRS.
De externe verslaggeving kent 5 verschillende bronnen van regels:
1. Titel 9, Boek 2 BW (Burgerlijk wetboek),
2. Overige wet- en regelgeving,
3. Arresten van de Ondernemingskamer en Hoge Raad,
4. Richtlijnen voor jaarverslaggeving (Raad voor de Jaarverslaggeving)
5. International Financial Reporting Standards (IFRS)
WET- EN REGELGEVING | HFD. 1
Titel 9 – Burgerlijk Wetboek (BW) 2
Inhoud:
> Bepaling van toepassingsgebied van rechtspersonen en vennootschappen waarop de voorschriften van toepassing
zijn:
> Voorschriften inzake de inhoud van de jaarrekening, bestuursverslag en de overige gegevens (Jaarverslag).
> Voorschriften inzake de openbaarmaking van jaarrekening, bestuursverslag en de overige gegevens (Jaarverslag).
> Voorschriften inzake wettelijke verplichting accountantscontrole.
+ Besluit modellen jaarrekening; Besluit actuele waarde & Besluit fiscale waarderingsgrondslagen
+ Kapstokartikel 2:362
Toepassingsgebied:
• BV’s, NV’s, coöperaties (een bedrijfsstructuur waarin individuen of entiteiten samenkomen om
gemeenschappelijke economische, sociale of culturele behoeften te vervullen), onderlinge
waarborgmaatschappijen,
• Formeel buitenlandse vennootschappen,
• Organisaties van openbaar belang (OOB’s)
• Vennootschappen onder firma (VOF), commanditaire vennootschappen (CV) waarvan alle onbeperkt
aansprakelijke vennoten kapitaalvennootschappen naar buitenlands recht zijn,
• Commerciële stichtingen en commerciële verenigingen.
Voor micro- of kleine rechtspersonen bestaat een uitzondering om op basis van fiscale waarderingsgrondslag
(commerciële jaarrekening). Indien een jaarrekening niet voldoet aan de eisen conform titel 9 BW2 dan kan naar de
Ondernemingskamer (OK) worden gegaan.
Artikel 2:362 (kapstokartikel)
Art. 2:362 lid 1 - Doel van de jaarrekening
“De jaarrekening geeft volgens normen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar worden beschouwd als
zodanig inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent het vermogen en het resultaat, alsmede
voor zover de aard van een jaarrekening dat toelaat, omtrent de solvabiliteit en de liquiditeit van de rechtspersoon.”
Art. 2:362 lid 4 – Derogatiebepaling
Indien het inzicht dit vereist;
1: Aanvullende gegevens vermelden,
2: Afwijken van de bepalingen van Burgerlijk wetboek (BW)2 – Titel 9. De toelichting mag geen correctie zijn op de
balans en/of winst- en verliesrekening naarmate bijzondere voorschriften van BW2:T9 meer specifiek zijn, is er
minder ruimte om van de voorschriften af te wijken.
Indien het verschaffen van het in lid 1 bedoelde inzicht dit vereist, verstrekt de rechtspersoon in de jaarrekening
1
,gegevens ter aanvulling van hetgeen in de bijzondere voorschriften van krachtens deze titel wordt verlangd. Indien
dit noodzakelijk is voor het verschaffen van dat dit inzicht, wijkt de rechtspersoon van die voorschriften af; de reden
van deze afwijking wordt in de toelichting uiteengezet, voor zover nodig onder opgaaf van de invloed ervan op
vermogen en resultaat.
Richtlijnen voor de jaarverslaggeving (RJ-richtlijnen)
Inhoud en toepassing
➢ De richtlijnen geven mede invulling aan wettelijke verwijzing naar ‘normen die in het maatschappelijk verkeer
als aanvaardbaar worden beschouwd’. (Art. 2:362 lid 1). Onderscheid in de volgende twee;
o 1. Stellige uitspraken (vetgedrukt in RJ), daarvan mag worden afgeweken indien daarvoor goede gronden
zijn;
o 2. Aanbevelingen.
➢ Opgesteld door de Raad voor de jaarverslaggeving (RJ), een onafhankelijke private organisatie waaraan
vertegenwoordigers van organisaties van opstellers, controleurs, en gebruikers van de jaarrekening deelnemen.
➢ Betreft richtlijnen die worden verkregen op basis van: 1. De wet, Uitspraken van de Ondernemingskamer (OK),
de Hoge Raad en eventuele standaarden/interpretaties van de IASB (IFRS)
➢ De Controle- en Overige Standaarden (NV COS) voor de accountantscontrole, uitgebracht door de Nederlandse
Beroepsgroep Accountants (NBA) = Voor openbare accountants
International Financial Reporting Standards (IFRS)
Zijn de internationale nadere invulling van de verslaggevingstandaarden. Ontwikkelt door de International Accounting
Standards Board (IASB)
- Dient wel door de Europese Commissie (EC) goedgekeurd te zijn,
- Verplicht in de EU voor beursgenoteerde bedrijven (enkelvoudig),
- Mag toegepast voor enkelvoudige/geconsolideerde jaarrekening niet-beursgenoteerd ondernemingen.
Art. 2:362 lid 8
Rechtspersoon kan de jaarrekening opstelling volgens International Financial Reporting Standards (IFRS) toepassen
mits daarbij alle voor hem van toepassing zijnde vastgestelde en goedgekeurde standaarden toepast.
IAS 1.17 – Derogatiebepaling (IFRS)
Binnen de International Financial Reporting Standards (IFRS) bestaat ook het begrip ‘Derogatiebepaling’. Afwijken van
de standaarden slechts mogelijk wanneer het zou leiden tot misleidend verslaggeving.
Toezicht op financiële verslaggeving
De Autoriteit Financiële Markt (AFM) is toezichthouder op de externe financiële verslaggeving van beursgenoteerde
ondernemingen. Het toezicht richt zich op de jaar- en halfjaarverslaggeving van een gereglementeerde
beursgenoteerde ondernemingen.
Onderdelen jaarrekening RJ & IFRS
Other Comprehensive income (OCI): mutaties die niet zijn opgenomen in nettoresultaat (EV) of te wel winst- en
verliesrekening. Bijvoorbeeld: Ongerealiseerde winst/verlies,, beschikbaar voor verkoop effecten,
valutakoersschommelingen, of andere afgeleide instrumenten, actuele pensioenaanpassingen.
2
,FOUTHERSTEL | HFD. 28
Stelselwijziging
Een wijziging van onderdelen van het stelsel ten opzichte van het voorgaande jaar. Het cumulatieve (totaal) effect
van een stelselwijziging wordt verwerkt in het beginvermogen (retroperspectief) van het jaar dat de stelselwijziging
wordt doorgevoerd, tenzij een andere methode wordt voorgeschreven. Bijvoorbeeld: voorraadverwerking van FIFO-
naar LIFO methode.
Schattingswijziging
Is wanneer een eerdere schatting wordt herzien of de wijziging van een schattingsmethode. Schattingswijziging wordt
alleen prospectief (huidige en toekomstige perioden) verwerkt. Bijvoorbeeld: Lineaire afschrijvingsmethode,
vervolgens veranderen naar eerste 3 jaar 80% afschrijven en 2 jaar 20% afschrijven.
Foutherstel
Herstel van een zodanig onjuistheid in een (reeds vastgestelde) jaarrekening dat tekortgeschoten is in het geven van
het wettelijke vereiste inzicht (materiële fout).
- Niet materiële fout → Aanpassen in het volgend boekjaar (2024)
- Materiële fout → Aanpassen in het boekjaar (2023)
- Ernstige tekortkoming wettelijk vereiste inzicht → Aanpassen in boekjaar (2023) + melding bij KVK,
beursfondsen en AFM.
FORMELE ASPECTEN | HFD.2
Opstellen jaarrekening
- De statutaire bestuurders hebben de plicht de enkelvoudige/geconsolideerde jaarrekening op te maken.
- Het boekjaar is in beginsel een kalenderjaar, tenzij de statuten gebruik van een ander (gebroken) boekjaar
voorschrijven. Uitzondering; 1ste jaar oprichtingsdatum tot einde kalenderjaar.
- De verslaggevingsperiode omslaat de periode waarvoor de rechtspersoon voor eigen rekening en risico heeft
gehandeld.
Termijn voor opmaken van de jaarrekening
- 5 maanden na afloop boekjaar: Besloten vennootschap (BV), Naamloze vennootschap (NV) en buitenlandse
vennootschap. Uitstel door algemene vergadering voor max 5 maanden.
- 6 maanden na afloop boekjaar: Coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen, (commerciële) stichtingen of
verenigingen en personenvennootschappen (zakelijk entiteit waarbij er geen rechtspersoonlijkheid bestaat bijv.
VOF). Uitstel door algemene vergadering voor max 4 maanden.
- 4 maanden na afloop boekjaar: Beursgenoteerde vennootschappen + 6 maanden na afloopboekjaar vastgesteld
en na 5 dagen na vaststelling deponeren naar AFM.
- Geen uitstel voor personenvennootschappen of voor beursgenoteerde entiteiten.
Ondertekening van de jaarrekening
Statutaire bestuurders en commissarissen zijn verplicht de opgemaakte jaarrekening te ondertekenen. Met het
ondertekenen aanvaarden de statutaire bestuurders en commissarissen de verantwoordelijkheid voor de inhoud van
de jaarrekening waarvoor zij aansprakelijk kunnen worden gehouden (civiel- en strafrechtelijk).
Inzage jaarrekening
De jaarrekening, het bestuursverslag en de ‘Overige gegevens’ (jaarverslag) dienen in beginsel ten minste 15 dagen
tussen de oproep en de algemene vergadering en de jaarvergadering ter inzage te liggen. Voor beursgenoteerde-
naamloze vennootschappen (NV’s) tenminste 42 dagen.
Vaststellen jaarrekening en Decharge
- De jaarrekening wordt opgesteld door het bestuur en vastgesteld door de algemene vergadering
(aandeelhouders). Bij BV waar alle aandeelhouders tevens bestuurders zijn wordt jaarrekening vastgesteld door
alle bestuurders (en commissarissen).
- Kan niet worden vastgesteld zonder wettelijke controleverklaring van de accountant. Gevolg:
A. Geen uitkering van winst (dividend);
B. Geen inkoop eigen aandelen.
3
, DeCharge: Is een ontheffing die expliciet door een apart besluit door de algemene vergadering wordt vastgesteld
waardoor (groep) bestuurders vrijgesteld van aansprakelijkheid voor hun handelen van de periode waarop de
jaarrekening toeziet. Vaststellen van de jaarrekening leidt niet automatisch tot decharge, behalve bij BV waar alle
aandeelhouders ook bestuurders zijn.
Ontheffing: Er kan een ontheffing voor niet beursgenoteerde rechtspersonen worden afgegeven indien
Bewaarplicht: 7 jaar wettelijke bewaarplicht administratie.
Deponering jaarrekening
- Het deponeren van de enkelvoudige/geconsolideerde jaarrekening geschiedt (elektronisch) bij het
handelsregister (KVK). Taal: Nederlands, Engels, Duits of Frans.
- Beursgenoteerde vennootschappen geschiedt via de autoriteit financiële markt (AFM) binnen 5 dagen na
vaststelling en vervolgens na 3 dagen bij het handelsregister (KVK).
- Onderdelen van het jaarverslag, waaronder het bestuursverslag en overige gegevens kunnen onder bepaalde
omstandigheden op kantoor ter inzage worden gehouden.
- De rechtspersoon is verplicht tot openbaarmaking van de enkelvoudige/geconsolideerde jaarrekening, het
bestuursverslag en overige gegevens (Jaarverslag) binnen 8 dagen na vaststelling van de jaarrekening.
Vrijstelling:
- Rechtspersonen zonder winstoogmerk en klein regime;
- Rechtspersonen die gebruikmaken van 2:403 BW-verklaring;
- Rechtspersoon die vrijstelling heeft gekregen vanuit Minister Economische Zaken en Klimaat.
Accountantscontrole
Middelgrote & Grote rechtspersonen zijn onderworpen aan wettelijke verplichte accountantscontrole.
- De Algemene Vergadering Aandeelhouder (AVA) of Raad van Commissarissen (RVC) of bestuur indien AVA en
RVC niet bestaan, zijn bevoegd tot het verlenen van de controleopdracht.
- Bij Organisaties Openbaar Belang (OOB’s) melding bij AFM van nieuwe accountant/accountantsorganisatie.
Werkzaamheden van accountant betrekking op de jaarrekening (Art. 2:393 lid 3 BW)
1. Het vereiste inzicht geeft (Art. 2:362 lid 1);
2. Voldoet aan de wettelijke voorschriften.
Bestuursverslag en Overige gegevens
1. Dit overeenkomstig wettelijke voorschriften;
2. Verenigbaar is met de jaarrekening.
3. Sprake is van materiële onjuistheden.
INTERNATIONAL FINANCIAL REPORTING STANDARDS | HFD. 3
Algemeen
- International Financial Reporting Standards (IFRS) wordt opgesteld onder verantwoordelijkheid van de
International Accounting Standards Board (IASB).
- Doel is een mondiale verslaggevingsstandaard, nu echter nog niet het geval omdat Amerikanen niet
participeren (US GAAP).
- IFRS Small Medium entities (SME): Is IFRS voor kleine en medium entiteiten.
Werking
IFRS heeft werking ná goedkeuring van de Europese Commissie (EC) → Endorsement mechanism = wijze dat
standaard door Europese Unie kracht van wet verkrijgt, of afgekeurd wordt.
- Europese beursgenoteerde ondernemingen moeten IFRS toepassen voor de geconsolideerde
jaarrekening, met als gevolg:
A. Minder keuzevrijheid in waarderingsgrondslagen; veelal Fair Value → (voornamelijk vanuit de
aandeelhouder gericht).
B. Meer toelichting verstrekken dan bij RJ is.
C. Afwijking van IFRS is nagenoeg onmogelijk.
4
