Samenvatting
Samenvatting Stad en Ruimte 2024
- Vak
- Instelling
De samenvatting bevat lesaantekeningen bij de powerpoints
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
liesherreman
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
STAD EN RUIMTE 2024 Prof. Oosterlynck en Van WymeerschInhoudstabel
LES 1: De ruimtelijkheid van het sociale leven ........................................................................................ 4
Wat is ruimte? .................................................................................................................................... 4
Ruimte en sociologie .......................................................................................................................... 5
Spatial turn ......................................................................................................................................... 6
Sociale productie van ruimte .............................................................................................................. 6
Spatial turn ......................................................................................................................................... 8
Ruimte en sociologie vandaag ............................................................................................................ 9
Belangrijkste thema’s en concepten ................................................................................................. 10
Mogelijke examenvragen .................................................................................................................. 10
LES 2: Stad, plaats en gemeenschapsvorming ...................................................................................... 11
Definitie ‘gemeenschap’ ................................................................................................................... 11
Evolutie in gemeenschapsstudies ..................................................................................................... 11
Aanleiding..................................................................................................................................... 11
Hoogtepunt gemeenschapsstudies (1940 – 1960)........................................................................ 12
De dood van de gemeenschapsstudies? (1970 – …) ..................................................................... 14
‘Gemeenschap’ in de stad ................................................................................................................ 14
Meerwaarde gemeenschapsstudie vandaag ? .................................................................................. 15
Case leefstraten Gent ....................................................................................................................... 16
Belangrijkste thema’s en concepten ................................................................................................. 17
Mogelijke examenvragen .................................................................................................................. 17
LES 3: Dimensies van de sociale ruimte ................................................................................................ 18
Opeenvolgende ‘spatial turns’ .......................................................................................................... 18
Dimensies van de sociale ruimte: over territorium, plaats, schaal en netwerken ............................ 19
Plaats ............................................................................................................................................ 19
Territorium ................................................................................................................................... 20
(Geografische) schaal ................................................................................................................... 20
Netwerk ........................................................................................................................................ 21
Overkoepeld voorbeeld .................................................................................................................... 21
Belangrijkste thema’s en concepten ................................................................................................. 22
Mogelijke examenvragen .................................................................................................................. 22
LES 4: Het platteland, een excursie in rurale sociologie ........................................................................ 23
Belang rurale sociologie ................................................................................................................... 23
Afbakening ‘platteland’ .................................................................................................................... 23
Samenvattend............................................................................................................................... 24
1
,STAD EN RUIMTE 2024 Prof. Oosterlynck en Van Wymeersch
Platteland als sociale ruimte ............................................................................................................. 24
Schaalvergroting – landbouw ....................................................................................................... 25
Schaalvergroting – voorzieningenstructuur .................................................................................. 26
Schaalvergroting lokaal bestuur ................................................................................................... 26
Vergrijzing op het platteland ........................................................................................................ 26
Naar een ander perspectief op dorpen ............................................................................................ 27
Belangrijkste thema’s en concepten ................................................................................................. 28
Mogelijke examenvragen .................................................................................................................. 28
LES 5: Publieke, parochiale en private ruimte....................................................................................... 29
Private, parochiale en publieke ruimtes ........................................................................................... 29
Sociaal leven in publieke ruimtes ..................................................................................................... 30
Publieke ruimte en het publiek domein ........................................................................................... 32
Belangrijkste thema’s en concepten ................................................................................................. 33
Mogelijke examenvragen .................................................................................................................. 33
LES 6: Natie- en staatsvorming ............................................................................................................. 34
Staten en naties als territoriale samenlevingsverbanden ................................................................. 34
Territoriale staten als bouwblok: wereldkaart .............................................................................. 34
Staten en naties ............................................................................................................................ 34
Ontstaan van staten ......................................................................................................................... 37
Ontstaan van naties .......................................................................................................................... 38
Hedendaags nationalisme ................................................................................................................ 40
Natiestaten ....................................................................................................................................... 40
Belangrijkste thema’s en concepten ................................................................................................. 41
Mogelijke examenvragen .................................................................................................................. 41
LES 7: De staat in het wereldprobleem: de schaalproblematiek ........................................................... 42
Staat in wereldsysteem: een wereldsysteemanalyse perspectief ..................................................... 42
Sociale productie van schaal: de case van natie-staatsvorming........................................................ 45
Sociaaleconomische breuklijn ...................................................................................................... 46
Belangrijkste thema’s en concepten ................................................................................................. 49
Mogelijke examenvragen .................................................................................................................. 49
LES 8: De heropleving van de stad als politieke actor ........................................................................... 50
Beperkingen van de nationale governance van armoede (in Europa) .............................................. 50
Armoede....................................................................................................................................... 50
Diversiteit ..................................................................................................................................... 50
Veranderende relaties tussen stad en staat ...................................................................................... 52
Stedelijke sociale structuren en stedelijk bestuur (governance) – Le Galès 2002 ......................... 52
2
,STAD EN RUIMTE 2024 Prof. Oosterlynck en Van Wymeersch
Zien als een stad ............................................................................................................................... 53
Rol van de burgermaatschappij (civil society) ............................................................................... 53
Plaatsgebonden regulerende strategieën ..................................................................................... 54
Conclusie .......................................................................................................................................... 54
LES 9: Globalisering .............................................................................................................................. 55
Inleidend .......................................................................................................................................... 55
Globalisering .................................................................................................................................... 55
Kenmerken globalisering .............................................................................................................. 56
Van alle tijden ? ............................................................................................................................ 57
Kanttekeningen ............................................................................................................................. 57
Politieke en sociale gevolgen van globalisering ................................................................................ 58
Winnaars en verliezers van globalisering? .................................................................................... 58
Verzwakking van de macht van de natiestaat? ............................................................................. 60
Globalisering en de stad ................................................................................................................... 61
Globalisering en verschillen TUSSEN steden ................................................................................. 61
Globalisering en ongelijkheid IN steden ....................................................................................... 62
Belangrijke thema’s en concepten .................................................................................................... 62
Mogelijke examenvragen .................................................................................................................. 62
3
, STAD EN RUIMTE 2024 Prof. Oosterlynck en Van Wymeersch
LES 1: De ruimtelijkheid van het sociale leven
- Bestuderen hoe samenleven tussen mensen ruimtelijk georganiseerd is, met een bijzondere
focus op steden
- Verschillende geografische schalen: van pleinen en straten over wijken en steden tot
nationale staten en wereldeconomie
- Aan de hang van sociaal-ruimtelijke theorieën en concrete cases
Wat is ruimte?
Oefening
- Definitie
o Begrensd afgebakend gebied op een wereldkaart waar landen aangeduid worden
met grenzen
- Welke sociologische theorieën of concepten verwijzen naar ruimte ?
o Segregatie, verschillende klassen, groepen zijn niet toevallig geconcentreerd in
bepaalde ruimtes => vb. studentenwijken, arme er rijke buurten …
o Migratie, beweging van mensen over de ruimte heen, langdurig, geeft consequenties
o Urbanisatie => uitbreiding van steden
o Frontstage en backstage => andere soorten gedragingen en rollen, maar metaforisch
Ruimte ?
- Ruimte is datgene wat ‘gelijktijdige co-existentie’ mogelijk maakt
o Tegelijkertijd bestaan van verschillende trajecten
▪ Vb. iemand kan koffie aan het drinken zijn terwijl iemand anders les volgt
▪ Verschillende dingen kunnen gelijktijdig gebeuren zonder dat dat met elkaar
interfereert
- Traditionele visie: ruimte van fysieke wereld, voorgesteld door drie-dimensionele ‘Euclidische
ruimte’
o Scheiding ruimte (leeg) en substantie (die ruimte inneemt)
o Objecten en gebeurtenissen hebben positie en richting in drie-
dimensionele geometrische ruimte (ruimte karakteriseren)
o De traditionele visie is anders (visie in de fysica)
▪ De ruimte is drie-dimensioneel en leeg
▪ Je kan over ruimte spreken/ruimte karakteriseren zonder te
weten wat er leeft/afspeelt
- Sociologische visie: ruimte en substantie (alles wat gebeurd in de ruimte) niet scheiden;
zonder substantie heeft ruimte geen belichaming en effect (geen betekenis)
o Ruimte als product van relaties en interactie (voorbeeld: de wereld als dorp)
▪ Ruimte als een sociale verhouding, maatschappelijke verhouding
• Vb. in een aula: de aula is ontstaan doordat de studenten zijn gaan
zitten en de prof vooraan staat, moest dit omgekeerd zijn zou het een
volledig andere ruimte zijn <= op deze manier wordt de ruimte
belichaamd
• Ruimte wordt gemaakt doordat mensen weten waar hun plaats is =>
we positioneren ons ten opzichte van elkaar <= dat doen wij constant
(vb. als we in een gesprek willen gaan met iemand dan gaan
dichterbij elkaar staan en creëren een gespreksruimte)
▪ Ruimtes scheiden af en sluiten uit
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liesherreman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen