Seksologie
Hoorcollege 1-
Seksuele gezondheid = het vermogen om zich seksueel aan te passen en zichzelf te managen
in het licht van de fysieke, psychologische en sociale veranderingen in het leven.
Seksuele rechten = onvervreemdbare fundamentele rechten met betrekking tot seksualiteit,
zowel positief als negatief, zoals het recht op reproductieve zelfbeschikking en seksuele
zelfexpressie en vrijwaring van seksueel misbruik en geweld.
Biologische-psychologische-sociale model van seksualiteit
1. Evolutionaire theorie: evolutie, natuurlijke selectie en parental investment
2. Psychologische theorie: psychoanalytische Freud, leertheorie, social exchange
theorie, cognitieve theorie
3. Critical theorie: femenists theorie, gender as status en queer theorie
4. Sociologische theorie: sexual script theorie, religie
Onanie: stoornissen geproduceerd door masturbatie
Masturbatie als behandeling voor levenslange orgastische stoornissen
Freud
- 1e die seksualiteit meer ging bestuderen (gebaseerd op mensenonderzoek)
= menselijk gedrag is gemotiveerd door Libido & Thanatos
* Libido is de subjectieve ervaring van een fysieke behoefte aan seks
1. Pre-genitale fase: orale, anale, fallische en oedipale fase
2. Latente fase: 6-12 jaar -> lage libido, seksuele drive, sociale/communicatie
3. Genitale fase: 12 jaar en ouder -> seksuele drive op andere uitproberen
Seksueel genot wordt overgedragen van clitoris naar vagina
Gezonde vrouw ervaart een vaginaal orgasme
Als een vrouw alleen een clitoris orgasme heeft, is dit een teken van fixatie en
intra fysische problemen.
Marie Bonaparte
= patiënt van Freud
- Niet in staat om een vaginaal orgasme te krijgen, jarenlang bij Freud
- Vele vrouwen onderzocht naar de afstand tussen clitoris en vaginale ingang
1. Paraclitoridian: < 2.5 cm
2. Mesoclitoridian = 2.5 cm
3. Teleclitoridian: > 2.5 cm -> geen orgasme via seks
Haldan: verplaatste de clitorus naar beneden, dichter bij de vagina -> hielp niet
,Vroege 1900
- Havelock Ellis = medische en antropologische vindingen, liberale kijk op vrouwelijke
seksualiteit en afwijkingen.
- Krafft-Ebing = classificatie van perversies en afwijkingen.
- Bloch = methodes en inzichten van ‘sexualwissenschaft’ moeten corresponderen met
inzichten van natuurlijke en culturele wetenschappen.
- Hirschfield = seksuoloog, LGBT-rechten, instituut voor seksuologie en eerste
behandelingscentrum.
Thema’s in de eerste 30 jaren van 1900
Klinische methodologie gebaseerd op casestudies
Behoefte aan wetenschappelijk onderzoek
Geloven in een universeel seksueel instinct
Afwijkingen zijn het gevolg van een ziekte, en zullen moeten worden behandeld door
een arts
Na de tweede wereldoorlog -> verandering US werd leidende rol
- Alfred Kinsley: instituut voor seksueel onderzoek, biologist
Richting lag op huwelijk
Interviews over seksueel gedrag
John Money = psycholoog, studie naar de ontwikkeling van genderidentiteit in kinderen
- Nature-nurture controversie
Tweeling jongens besneden, één operatie ging mis
Deze jongen was toen gereconstrueerd als een meisje en voor een aantal jaar
opgegroeid als meisje
Bedoelt om te bewijzen dat nurture essentieel is in je genderidentiteit
Masters and Johnson
- Eerste die psychofysiologisch laboratoriumonderzoek deden
- Human sexual response cycle
- Basis voor een nieuwe gedragstherapie benadering tot seksuele problemen
Hoorcollege 2-
The name Rutgers
- 1892: spreekuur voor membranen
- Oprichter Nederlandse Seksologie
- Netwerk voor anticonceptie gestart
Rutger’s visie en missie
Visie = mensen zijn vrij om seksuele en reproductieve keuzes te maken met respect
voor de rechten van anderen, in ondersteunende verenigingen.
Missie = we empoweren mensen door educatie en verbeterde toegang tot informatie
en services. We versterken proffessionals, organisaties en verenigingen. We
verbinden onderzoek, implementatie en belangenbehartiging.
,De doelen
1. Meer jonge mensen, in en uit school, ontvangen uitgebreide seksuele educatie.
2. Meer mensen hebben toegang tot verbeterde op behoeften gebaseerde seksuele en
reproductieve gezondheidsinformatie en services.
3. Burgermaatschappij is een leidende rol in behalen van seksuele en reproductieve
gezondheid en rechten in meerdere landen.
4. Meer regeringen voorzien in een betere ondersteuning voor seksuele en
reproductieve rechten.
Wat weten we van seksuele ontwikkeling?
Participerende observaties
Interview met kinderen 5 jaar of ouder
Alles in retrospectief
Focus op seksuele gedragingen
Dubbelzinnige definities
Impact van eerder seksueel gedrag is hard te voorspellen
Ondervertegenwoordiging van verschillende sociale groepen en kinderen met
mentale of fysieke uitdagingen
Seksuele ontwikkeling
0-4 jaar = Ontdekking van je lichaam
4-6 jaar = Leren over sociale regels, eerste vriendschappen
7-9 jaar = Schaamte, fantasieën en eerste uitzinnigheid
10-15 jaar = Puberteit
16-18 jaar = Adolescentie
18+ jaar = Volwassenheid
Persoonlijke seksuele ontwikkeling gevormd door:
- Ouders en andere familieleden
- Vrienden
- School
- Religieuze omgeving
- Sport en andere sociale omgevingen
- Werkomgeving
- Etniciteit
- Fysieke en mentale gezondheid
- … en andere socio-culturele factoren
Hoe identificeren van seksueel gedrag?
= The Flag System: zes criteria bepaalt of seksueel gedrag aanvaardbaar is op een bepaalde
leeftijd -> misbruikgedrag
1. Wederzijdse toestemming
2. Vrijwillige inzet
3. Gelijkwaardigheid
4. Gepast voor leeftijd en fase van bio-psycho-socio seksuele ontwikkeling
5. Gepast in de context
6. Zelfrespect
, Seksualiteit
= meer dan alleen seksuele gemeenschap
Biologisch: lichaam, reproductie en gezondheid
Psychologisch: emoties, ervaringen, gedachten en mentale welzijn
Sociaal: geslacht, educatie, verwachtingen, cultuur, media
-> Seksuele ontwikkeling is een erg individueel en levenslang dynamisch proces
Nederlandse context & CSE cultural sensitive sex education
- Lange geschiedenis met seksuele educatie
- Introductie anticonceptiepil sinds 1962
- Legalisering van abortus 1964
- Anticonceptie onder de 21 jaar gratis
- Noodanticonceptie vrij beschikbaar
- Jeugdvriendelijke diensten
Nederlandse benadering
- Gebaseerd op rechten
- Startend op jonge leeftijd
- Participatie van de jeugd
- Uitgebreide benadering (niet alleen technische info over vruchtbaarheid en
condoomgebruik)
- Het leerproces van 4 tot 21 jaar
- Niet alleen kennis, maar ook focus op intenties, waarden en vaardigheden
10 most important topics
1. Geslacht
2. Zelfbeeld
3. Relaties
4. Respecterende grenzen
5. Communicatie
6. Seksualiteit en seksueel genot
7. Seksuele diversiteit
8. Reproductie
9. Veiligheid
10. Seksuele ontwikkeling in de toekomst
Seksuele cultuur
- Vanuit biologisch perspectief zijn er veel meer verschillende gelijkenissen, dan
verschillen in seksualiteit op de wereld.
- Toch zijn er veel verschillen in seksuele normen en waarden
Uitdagingen voor seksuele gezondheid in een multiculturele samenleving
Terughoudendheid om te praten over seksualiteit in multiculturele groepen
Tools en websites soms te expliciet en niet cultureel sensitief
Angst voor aanmoedigen seksuele activiteit
Onvervulde behoeften