Nooit meer een boek kopen? In deze samenvatting staat álles wat je voor je tentamen moet weten. Niets meer, niets minder. Belangrijke informatie, stappenplannen en een stukje aanvullende literatuur. Bovenal: geen overbodige informatie uit het voorgeschreven boek.
,Week 1
Jurisprudentie
• HR 22 mei 1987 (nr. 12, Ridder te voet)
• HR 31 mei 1991 (nr. 19, Fiets-O-Fit B.V./mr. Knook q.q.)
• HR 29 april 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC1362, NJ 1995/561, m.nt. W.M. Kleijn
(Doktersvrouw)
• HR 11 juli 2003 (nr. 33, Kelders/Fortisbank)
• HR 15 september 2006 (nr. 39, Kosten van de huishouding)
• HR 28 maart 2008 (nr. 43, Dexia)
• HR 29 juni 2012, ECLI:NL:HR:2012:BW9769
• HR 18 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3606 (Nooij/ING)
• HR 20 maart 2020 (nr. 70, Overeenkomst voorkoming faillissement)
Inleiding
Deze week gaat over een inleiding tot het relatievermogensrecht en rechten en plichten tussen
echtgenoten. Deze zijn te vinden in titel 6 van Boek 1 BW.
Allereerst komt een stuk geschiedenis aan bod. De invoering van het geregistreerd
partnerschap in 1998 wakkerde herziening van huwelijksvermogensrecht enorm aan. Andere
oorzaken waren het toenemende aantal echtscheidingen en het feit dat de wettelijke algehele
gemeenschap van goederen over de wereld een zeldzaam stelsel is: met reden. De herziening
zou het relatievermogensrecht en de realiteit op één lijn brengen en gebeurde in vijf fasen
(‘tranches’)
- Eerste tranche
Deze fase vond plaats in 2001 en omvatte onder andere de afschaffing van de
samenwoonplicht tussen echtgenoten en vereenvoudiging van de procedure voor het
aangaan, wijzigen en opheffen van huwelijkse voorwaarden staande huwelijk.
- Tweede tranche
De tweede tranche vond plaats in 2002. Daarin stond wetgeving omtrent
verrekenbedingen centraal. Dit was een uitvloeisel van de vele jurisprudentie over
deze, soms rechtsonzekere, bedingen.
- Derde tranche
In 2012 trad de derde tranche in werking. Centraal stonden de wettelijke gemeenschap
van goederen en de vergoedingsrechten uit art. 1:87 BW. Hoewel de overgang van een
algehele gemeenschap van goederen naar een beperkte gemeenschap van goederen de
eindstreep hier nog niet haalde, gebeurde dat later wel.
- Vierde tranche
Op 1 januari 2018 trad het stelsel van de beperkte gemeenschap van goederen in
werking. Dit was eigenlijk onderdeel van de derde tranche, maar kon pas later worden
aangenomen. Argumentatie voor de invoering was het volgende:
o Het huidige hoofdstelsel van de algehele gemeenschap van goederen hanteert
een verkeerd uitgangspunt door ook gemeenschappelijk te maken wat van
nature privé is;
o Er bestaat een groot draagvlak voor de voorgestelde wijzigingen;
, o Men bedenken daarbij dat het basishuwelijksgoederenregime gemaakt wordt
voor de huwelijken die in het vervolg worden gesloten, en dus met name voor
de jongere generatie;
o Het aantal echtscheidingen is onverminderd hoog en de afgelopen jaren zelfs
aan het toenemen. Het aantal huwelijken neemt daarentegen af;
o In vrijwel alle huwelijkse voorwaarden worden bij het aangaan van een
beperkte gemeenschap ten minste het voorhuwelijks vermogen, de
erfrechtelijke verkrijgingen en de giften van de boedelmenging uitgesloten;
o Bij erfrechtelijke verkrijgingen en giften kan de algehele gemeenschap van
goederen betrekkelijk willekeurig uitpakken;
o De algehele gemeenschap van goederen omvat ook schulden die voor het
huwelijk zijn ontstaan;
o Nederland neemt met het stelsel waarin voorhuwelijks vermogen,
erfrechtelijke verkrijgingen en giften van rechtswege gemeenschappelijk
worden, een uitzonderingspositie in;
o De commissie stelt onomwonden dat Nederland het uiterste van het spectrum
bekleedt door de algehele gemeenschap van goederen te hanteren;
o Ten slotte is de algehele gemeenschap van goederen niet nodig als middel om
de langstlevende echtgenoot verzorgd achter te laten.
- Vijfde tranche
In 2018 werd het wetsvoorstel ‘Wet wegnemen notatiskosten bij algehele
gemeenschap van goederen ter consultatie aangeboden. Op grond van deze wet
zouden aanstaande echtgenoten er voortaan via een verklaring aan de ambtenaar van
de burgerlijke stand voor kunnen kiezen om alsnog in een algehele gemeenschap van
goederen te trouwen.
‘Elkaar het nodige verschaffen’
Uit titel 6 van Boek 1 BW volgen verschillende rechten en plichten tussen echtgenoten. De
eerste volgt uit art. 1:81 BW. Echtgenoten zijn elkaar op grond van dit artikel getrouwheid,
hulp en bijstand verschuldigd. Zij zijn daarnaast verplicht elkaar ‘het nodige te verschaffen’.
Dit artikel benadrukt zodoende de onderlinge solidariteit tussen echtgenoten. In de praktijk
wordt nooit een beroep gedaan op dit artikel.
Verzorging en opvoeding kinderen
Uit art. 1:82 BW volgt de verplichting tot verzorging en opvoeding van de minderjarige
kinderen door beide echtgenoten. Ook dienen deze beiden in de kosten daarvoor te voorzien.
Deze verplichting geldt zowel tussen echtgenoten als jegens hun kinderen. Echtgenoten
hebben dus ook jegens elkaar de verplichting tot het opvoeden van elkaars kinderen.
Informatieplicht/recht op informatie
Uit art. 1:83 BW volgt de informatieplicht: echtgenoten dienen elkaar desgevraagd
inlichtingen te verschaffen over het bestuur en de stand van hun goederen, en over hun
schulden. Belangrijk is dat hier in huwelijkse voorwaarden niet van mag worden afgeweken.
Indien een echtgenoot deze inlichtingen weigert te verschaffen, kan dat bij de rechter worden
afgedwongen. Ook kan in een dergelijke situatie sprake zijn van wanbestuur. Zodoende kan
de rechter de verzoekende echtgenoot met het bestuur over bepaalde goederen belasten (art.
1:91 BW) of de gemeenschap opheffen (art. 1:109 BW). Bij dit laatste middel kan tevens
schadevergoeding worden gevorderd (art. 1:111 BW).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper douwejacobs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,96. Je zit daarna nergens aan vast.
