Samenvatting
Samenvatting Verdiepend staats- en bestuursrecht - aantekeningen HC7
Uitgebreide aantekeningen uitgewerkt ahv opname inclusief ingevoegde tekst en afbeeldingen uit de sheets.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Verdiepend staats- en bestuursrecht Hoorcollege 7 17 april 2019Docent: Hirsch Ballin (HC5 - HC7)
Migratie en migranten in het Europese, nationale en gemeentelijke recht en
beleid: gelaagde en met elkaar verbonden “constitutionele levenscirkels”
Intro
Hirsch Ballin denkt dat de titel alleen al zich leent voor voldoende uitleg om een aantal
kernpunten van het vakgebied te raken. Misschien heeft het ook iets te maken met een antwoord
dat Hirsch Ballin gaf over de GW en de betekenis van de GW. Heel lang heeft men de GW als
iets statisch gezien. Abstracte taal met een zekere plechtigheid verwoord. Ook na de
modernisering van de tekst van 1983 toen een heleboel formuleringen die nog 1814/15
dateerden, overboord zijn gezet. Het is veel beter/belangrijker om de aandacht te richten op de
dynamica die de GW mogelijk maakt. Het constitutionele recht (dat niet alleen de GW omvat)
maar de instituties en procedures regelt, waardoor het mogelijk is dat ontwikkelingen in een
samenleving plaatsgrijpen. Ontwikkelingen die recht doen aan mensen, die ervoor zorgen
dat er beslissingen kunnen worden genomen waarvoor het meerderheidsbeginsel van
belang is, maar niet alles bepalend. Zoals eerder door Hirsch Ballin gezegd in een van de
vorige colleges: dat zou een tamelijk huiveringwekkende gedachte zijn, dat de meerderheid alles
mag beslissen over en ten koste van de minderheid. Dus de meerderheid beslist als
besluitvormingsmechanisme in het belang van het geheel, van eenieder, en moet dus ook
de fundamentele rechten van de minderheden in stand laten en helpen realiseren omdat
het om ieders levensplannen gaan.
Art. 50 GW zegt: de SG vertegenwoordigen het hele Nederlandse volk. Dat geeft dus ook een
verwachting aan dat de SG als geheel zullen staan voor het geheel. Er staat niet in de GW: ieder
lid van de SG vertegenwoordigt een stukje van het NL. NEE, er staat: de SG vertegenwoordigen
het hele NL volk. In hoeverre dat ook doordringt tot het besef van iedereen die in de SG wordt
gekozen is een andere vraag, hoeven we hier niet te bespreken. Maar dat is de grondwettelijke
norm: de verwachting van een constitutioneel bestel dat ieders rechten en vrijheden wil
helpen realiseren. Daarin speelt migratie en migranten een belangrijke rol. Daarin speelt de
ontwikkeling tot steden een belangrijke rol. Op dit moment leeft ongeveer de helft van de
wereldbevolking in steden. NL is in hoge mate verstedelijkt gebied in de wereld. Daar zijn
verschillen in (Holland en Brabant). Dat maakt de niet-verstedelijkte gebieden niet betekenisloos,
integendeel. Juist in het verschil tussen de stedelijke en niet-stedelijke gebieden is een deel van
de maatschappelijke dynamiek en samenwerking aanwezig. Maar steden zijn wel de plaatsen
waar de mensen komen en gaan en door de eeuwen heen (dat is niet nieuw) ook de plaatsen
waar migratie zich voltrekt en integratie wordt gerealiseerd. Dat is het onderwerp voor vandaag.
Daarmee komen we op een aantal constitutionele kernpunten:
Dit college betreft constitutionele kernpunten, zoals:
De verhouding tussen staatsburgerschap en publiek gezag
Staatsburgerschap en publiek gezag heeft te maken met de constitutionele levenscirkel die we
als een soort rode draad door de colleges hebben laten lopen. Staatsburgerschap dat zich
manifesteert in publiek gezag en bij de staatsburgers terugkomt in de vorm van hun rechten en
plichten.
Differentiatie aan beide kanten als gevolg van migratie en ander
staatsgrensoverschrijdend verkeer
Differentiatie die aan beide kanten plaatsvindt. Aan de kant van de burgers, omdat niet iedereen
voor wie de rechtsnormen gelden, reeds staatsburger is. Maar ook aan de kant van het publiek
gezag, omdat het publiek gezag niet meer alleen dat is van de regering en de SG van de
Nederlandse staat, maar ook Europees en internationaal publiek gezag. Dat heeft alles te maken
met het feit dat Nederland geen planeet is.
De taak van de bestuursrechter, die niet moet worden opgevat als slechts “marginale”
toetsing, maar als beoordeling van de rechtmatigheid van het bestuurlijk handelen
,Hirsch Ballin komt hier uitgebreider op terug, grijpt terug op onderwerpen die De Poorter heeft
besproken over de ontwikkeling/verandering in taakopvatting van de bestuursrechter, waarin de
taken in de vreemdelingenrechtspraak een heel manifest voorbeeld zijn. Taak van de
bestuursrechter; niet alleen maar de marginale toetsing van weleer, maar een beoordeling van de
rechtmatigheid van het bestuurlijk handelen tot in de diepte.
IJkpunten voor goede bestuursrechtspraak waaronder de bewijsvoering
De ijkpunten die er zijn voor goede bestuursrechtspraak.
Perspectieven van de staat als referentiekader voor ‘human development’.
En de perspectieven daarmee van de staat als referentiekader voor wat we in de internationale
discussie 'human development' noemen; de ontwikkeling van samenlevingen als de ontwikkeling
van mensen die hun levensplannen kunnen realiseren.
Dat zijn de behoorlijk fundamentele constitutionele kernpunten die in dit HC aan de orde komen.
De staat: van ordening van het samenleven van een volk op een afgebakend territoir naar
kader voor menselijke ontwikkeling (human development)
De staat heeft zich ontwikkeld van een ordening, van het samenleven van een volk op een
afgebakend territoir. Dat is het beeld van de staat waarmee Hirsch Ballin zelf als student een
beetje is grootgebracht. Kwam tot uitdrukking in opvattingen van de algemene staatsleer, met als
kenmerken van de staat: publiek gezag op een afgebakend territoir over een afgebakend volk.
Als het ware omgrensd, afgebakend en in wezen statisch gedacht - naar een kader voor
menselijke ontwikkeling. Een kader waarin de wederzijdse verwachtingen op zoveel vertrouwen
zijn gebaseerd, dat mensen plannen kunnen maken voor veranderingen, voor hun opleiding voor
het vak dat ze willen beoefenen. Ook voor mogelijkheden om naar elders te gaan op een andere
manier en hun leven met andere mensen voort te zetten.
Het volk werd gezien als de totaliteit der ‘onderdanen’ van de ‘overheid’ in een staat, maar
dit hiërarchische concept is achterhaald door democratisering en migratie.
Je kunt het ook in de termen herkennen: het volk werd vroeger gezien als de totaliteit van de
onderdanen. Hirsch Ballin denkt dat het woord 'onderdanen' in de teksten die wij zijn tegenkomen
een veel minder grote rol speelt dan in de schoolboeken van weleer waarin mensen zich
manifesteerden als de onderdanen van de koning, en de koning van de 19e eeuw vooral ook de
burgers niet zozeer zag als burgers maar als zijn onderdanen in wier belang hij weldoend
rondging. En de overheid (overheid - onderdaan) die stond daarboven. Maar dat hiërarchische
concept is achterhaald gaandeweg door democratisering, maar ook door migratie.
Migratie kan tijdelijk zijn, circulair of blijvend, noodgedwongen of gewild.
Daarbij moeten we bedenken dat migratie, waar zoveel over wordt gezegd en geschreven, maar
zoveel op 1 hoop wordt geveegd als erover wordt gesproken, dat het allerlei verschijningsvormen
kan aannemen. Kan allerlei oorzaken en aanleidingen en doelstellingen hebben. Migratie kan
tijdelijk zijn, wat een groot deel van de migratie is. Discussies over migratiecijfers in
verkiezingsdebatten: de een telt uitsluitend iedereen die naar NL migreert en wil verder niet
weten van degenen wie uit NL weg-migreren. Dan worden de migratiecijfers geïdentificeerd met
de bruto immigratiecijfers, terwijl anderen er de nadruk op leggen dat deel van migratie komen en
gaan is en tijdelijk is. Omvat niet alleen vreemdelingen, maar ook NL'ers. NL'ers die naar NL
komen of soms terugkomen, maar niet altijd. Soms ook voor het eerst naar NL komen. Er zijn
NL'ers die uit NL weggaan. Dat wordt allemaal in de bruto migratiecijfers meegeteld. Er zijn
verschillende verschijningsvormen van migratie.
Staatsburgerschap kan op afstamming, geboorteplaats of een besluit teruggaan.
Vreemdelingen kunnen staatsburgers worden, mogelijk bipatride. Is naturalisatie een
gunst of erkenning van reëel burgerschap?
Staatsburgerschap dat is iets dat kan worden afgeleid uit de GW, maar ook uit de Rijkswet op het
Nederlanderschap (RWN) die op de GW is gebaseerd en waar verschillende constitutionele
, stelsels ook verschillende keuzes in hebben gemaakt. Staatsburgerschap kan teruggaan op
afstamming, op geboorteplaats. Of op een besluit.
Er zijn verschillende stelsels. Nationale stelsels hebben meestal 1 gezichtspunt dat het primaat
heeft. De andere aanknopingspunten voor staatsburgerschap zijn de toevoegingen daaraan. De
landen die immigratielanden zijn, kiezen in het algemeen voor het aanknopingspunten van het
geboorteland. Dat is bijv het geval in de VS. Daar is iedereen staatsburger die geboren wordt op
Amerikaans grondgebied. Je kunt ook door naturalisatie Amerikaans staatsburger worden, maar
het uitgangspunt is dat het staatsburgerschap aan eenieder toekomt die in de VS geboren wordt.
Dat is kenmerkend voor een land waarin de oorspronkelijke bevolking gemeten naar de bevolking
van 5 eeuwen geleden een kleine minderheid is geworden (American Indians) terwijl alle andere
Amerikanen zijn immigranten of afstammelingen van de immigranten van de afgelopen 5
eeuwen. Praktisch om de plaats van geboorte als aanknopingspunt te nemen voor het
staatsburgerschap. Dat leidt er trouwens ook toe dat soms mensen er bewust naar streven om
naar de VS te gaan op het moment dat een kind geboren wordt en dan krijgt het kind het
Amerikaanse staatsburgerschap. Er zijn ook mensen hier in NL die ook Amerikaans staatsburger
zijn, omdat hun ouders toevalligerwijs in die periode in de VS werkten en woonden. Dat is een
mogelijk aanknopingspunt.
Het dominante aanknopingspunt van het Duitse recht en tot op zekere hoogte ook van het NL
recht (maar dat is in NL in loop der jaren wat gemitigeerd) is de afstamming. Dan krijg je dus ook
het staatsburgerschap als de ouders inmiddels in een ander land wonen. Je houdt het dus ook op
basis van de afstamming.
Betekent tegelijkertijd dat er een apart besluit nodig is. Dat is de 3e manier van verwerving van
staatsburgerschap. Als je in een land bent geboren zonder afstamming en daar opgroeit.
Nederlandse recht is eigenlijk een combinatie van die verschillende aanknopingspunten voor het
staatsburgerschap. De afstamming staat voorop, maar is niet allesbepalend. De geboorteplaats
heeft er een rol in en de naturalisatie of soms de optie heeft er een plaats in. Dus vreemdelingen
kunnen staatsburger worden, mogelijk ook bipatride staatsburgerschap. Het Nederlandse recht is
daar tot op heden afhoudend in, in het aanvaarden van een dubbele nationaliteit, wat niet
wegneemt dat 1,2 mio NL'ers tevens staatsburger zijn van 1 of meer andere landen. Dat is ook
onvermijdelijk, dat is natuurlijk en moet naar inzicht van Hirsch Ballin worden geaccepteerd
omdat dat eigen is aan een wereld waarin mensen over grenzen heen gaan, waarin mensen
trouwen met mensen die nationaliteit van ander land hebben en soms in levensfasen in ene dan
wel andere land wonen.
Daarachter zit de vraag of naturalisatie moet worden gezien als een gunst of als erkenning van
reëel burgerschap. In de oude opvatting van overheid en onderdanen was het onmiskenbaar een
gunst. De goedgunstige koning die iemand die nog geen onderdaan was, als zijn onderdaan
accepteerde. In zo'n situatie zie je staatsburgerschap als een gunst en spelen de
rechten/belangen van de betrokkene daarin maar een beperkte rol. We zijn het steeds meer en
op goede gronden gaan zien als een erkenning van reëel burgerschap. Nog iets verder
doorgedacht zou je moeten zeggen dat als iemand in een bepaalde samenleving thuis is,
dat er dan een soort aanspraak ontstaat, je zou daar een nieuw mensenrecht in kunnen
zien, om ook als burger in dat land te kunnen leven, om erkend te worden als staatsburger.
De NL wetgeving heeft daarvoor de naturalisatieprocedure, 5 jaar legaal inwoner zijn van NL en
ingeburgerd zijn (inburgeringstoets). Dat zijn de regels van het NL recht voor het verwerven van
het NL burgerschap.
Europese burgers zijn niet aan één enkele staat gebonden.
Daar is bovenop geplaatst het Europese burgerschap. Dat is geregeld in het VEU, in het VWEU
en de HGEU. Het Europese burgerschap zie je ook terug op je paspoort, daar staat 'Europese
Unie' op naast de kenmerken van het Koninkrijk der Nederlanden of als je een andere Europese
nationaliteit hebt, van die andere Europese staat. Dat moet binnenkort dus worden afgeplakt op
de Britse paspoorten. Daarmee komt tot uitdrukking dat je NAAST en BOVENOP en zonder
dat het iets afdoet aan je nationale burgerschap, de rechten hebt van een Europese
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lemmiwinks. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51683 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen