Samenvatting
Samenvatting GZC III: WEEK 1
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Dit is een volledige samenvatting van week 1 van GZC 3. Alle HC, IC, WG, PR zijn hierin inbegrepen, met veel handige plaatjes!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 89 pagina's
Voorbeeld 4 van de 89 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
WEEK 1: HEMATOLOGIE I: HEMATOPOIESE EN ERYTHROPOIESE, ANEMIE EN STOLLINGSPROBLEMENI. HC 1: hematopoiese
Hematopoiese: hoe wordt het bloed gemaakt.
Als je kijkt naar de embryonale ontwikkeling, dan begint de aanmaak van het bloed eigenlijk al voordat er
bloedvaten zijn aangelegd: op de 17e dag na conceptie in de dooierzak worden bloedcellen aangemaakt.
Vervolgens verschuift de aanmaak zich naar de lever vd embryo, daarna richting de arteriele clusters (27 e dag). Op
de 30e dag is de aanmaak weer bij de lever en uiteindelijk aan het einde vd zwangerschap zie je dat er al
beenmerg is waar het bloed
aangemaakt wordt. Bij kinderen zie
je dat de bloedaanmaak in bijna alle
botten in het beenmerg wordt
gedaan. Bij volwassenen vnl in het
bekken, de ribben, het sternum, het
wervelkolom en het bovenste deel
vd humerus en klein beetje vd
schedel.
Wanneer er iets mis is met je
beenmerg; bijvoorbeeld bij ernstige
fibrose van je beenmerg dan zie je
dat de bloedaanmaak weer
teruggaat naar je lever. (lever wordt
dan ook groter)
Hematopoiese
Hematopoietische stamcel. Zie hoe
dit gaat in deze plaatjes:
Ondertussen is er ook onderzoek dat deze strikte
gescheiden manier vanmyeloide progenitor en
lymphoide progenitor niet helemaal klopt. Het loopt
meer door elkaar dan op het plaatje laat zien.
Hoe weet een stamcel nou wat hij moet worden: je
lichaam maakt groeifactoren aan: IL-…, Epo, TPO
<<<
Wanneer je een van deze stoffen niet kan maken,
of een receptor hiervan mist; kan je voorstellen dat
dan de ontwikkeling stopt.
1
,Hematopoiese en veroudering
Wanneer je ouder wordt blijven de stamcellen nog wel delen, maar er ontstaat uiteindleijk een soort
voorkeursroute: er worden minder lymfocyten gemaakt, en myeloide tak worden meer gemaakt. Hierdoor komen
er bij ouderen meer dingen voor zoals chronische lymfatische leukemie, ze hebben meer bloedplaatjes en vaker
anemie (van ery’s wordt ook minder)
Vraag + antwoord: er worden enorme
hoeveelheden bloedcellen gemaakt, dit zijn
er 350 miljoen per minuut.
Filmpje hierbij: Bloedcellen hebben een
beperkte levensduur. Rode bloedcellen: 4
maanden. Witte bloedcellen: enkele dagen.
Bloedplaatjes: 8-10 dagen. Er moeten
voortdurend nieuwe cellen aangemaakt
worden.
Nieuwe bloedcellen worden aangemaakt in je
beenmerg. Het beenmerg (een verzameling
onrijpe en rijpende cellen) en de bloedcellen
worden gevormd in de mergholten van je
botten.
Erytropoëse
De ontwikkeling van de rode bloedcel in het
rode beenmerg, heet erytropoese. Tijdens
dit proces vormt een pro-erytroblast zich tot
een normoblast (een voorloper van de rode
bloedcel). Nadat de normoblast zijn kern
heeft afgestoten komt de cel als reticulocyt
in de bloedbaan. In de bloedbaan ontwikkelt
de reticulocyt (een onvolgroeide rode
bloedcel) zich tot een erytrocyt (een rijpe
rode bloedcel). >>>
2
,Leukopoëse
De ontwikkeling van de witte bloedcel heet
leukopoëse. Vanuit de myeloblast (dat is een
voorloper van de witte bloedcel) kunnen zich
neutrofiele, eosinofiele en basofiele
granulocyten vormen. Deze witte bloedcellen
komen in de bloedbaan terecht. Hier blijven
ze, maar ze kunnen zich ook aan de wand
van een bloedvat hechten of doordringen in
de verschillende weefsels van je lichaam.
De monoblast vormt monocyten, die in de
bloedbaan terechtkomen. Een deel hiervan
verhuist naar de milt en wordt daar
opgeslagen. Een ander deel blijft in de
bloedbaan en dringt enkele dagen later door
in je lichaamsweefsels, waarna de monocyt
zich verder ontwikkelt tot macrofaag.
Thrombopoëse
De ontwikkeling van de bloedplaatjes heet
trombopoëse. Een megakaryoblast (een voorloper
van bloedplaatjes) kan zich uiteindelijk ontwikkelen
tot een megakaryocyt. Deze kan zich verdelen in heel
veel kleine deeltjes, de bloedplaatjes, die in je
bloedbaan terecht komen.
Lymfopoese
De ontwikkeling van de lymfocyten heet
lymfopoese. De lymfoide cellen ontwikkelen zich
niet vanuit de myeloide stamcel. Deze kan zich
ontwikkelen tot lymfoblast en uiteindelijk tot B-
lymfocyt, T-lymfocyt en/of Natural Killer cel.
De B-lymfocyt komt in de bloedbaan terecht en
in het lymfestelsel. De T-lymfocyt verhuist al
vroeg vanuit het beenmerg naar de zwezerik
(ofwel thymus) om daar verder uit te rijpen.
Uiteindelijk zijn er dus heel wat stappen nodig
om al die soorten cellen te vormen. Als al deze
stappen goed verlopen ontwikkel je een normaal
bloedbeeld. Als een van deze stappen anders
verloopt kun je een afwijkend bloedbeeld
ontwikkelen en eventueel ziek worden.
3
, Trombopoiese
Megakaryocyt, de reuzevoorlopercel van trombocyten. Gekleurd
uitstrijkpreparaat van normaal beenmerg >>>
Regulatie van trombopoiese: TPO
Er zit een suikergroep op een bloedplaatje; glycocydering van cellen heet dit.
Deze suikergroep verliest een cel wanneer hij ouder wordt. Dan komt galactose
aan de oppervlakte. In de lever zit er een
receptor (Ashwell Morell R) die het galactose kan
erkennen en bind dan ook het plaatje. Dan gaat
er via JAK2 en STAT3 signalen een signaal naar
de hepatocyt dat er TPO gemaakt moet worden.
dat TPO komt in je bloedbaan, dit komt in je
beenmerg en hier zal het de aanmaak van
megakaryocyten stimuleren. → meer plaatjes.
Als je een beenmerg probleem hebt, dan zie je
over het algemeen een hele hoge TPO in het
bloed. Heb je een afbraakprobleem zie je vaak
een normaal of lage TPO (relatief veel jonge
plaatjes, waardoor relatief minder stimulatie van
de R, dus niet heel veel TPO wordt afgegeven).
>>>
Hoe verder in het rijpingsproces van de plaatjes, hoe groter
de rol van TPO speelt
<<<
Trombocytenfunctie: wanneer er beschadiging is in bleodvat komt
er snel een trombocytenprop die de bloeding snel stopt.
Moleculair gezien: bloedplaatjes hebben receptoren (waaronder GP
(glycoproteine) Ia/IIa of GP Ib/IX/V) en deze R kunnen binden aan
VWF en deze factor komt vrij op endotheel wanneer het beschadigd
is. Dus dan kan het plaatje landen; adhesie en gaat het vastzitten
aan de VWF en dan veranderd het bloedplaatje van vorm en komen
er allerlei stoffen vanuit het bloedplaatje vrij waardoor ook de
stollingscascade geactiveerd wordt en de bloedprop niet alleen
bestaat uit trombocyten, maar er ook fibrine
gevormd wordt.
Thrombocyten hebben ook een hele belangrijke
functie in de immunologie. Niet erg lang bekend,
maar de R die thrombocyten hebben kunnen ook
granulocyten activeren, differentieren van BC of
dentritische cellen en interactie met CT8-cellen (dus
cytotoxische TL) ze maken cytokynes of
micropartikels (die ook immunologische functie
hebben).
Leucocyten
Komen uit de lymfoide progenitor, als uit de
myeloide progenitor.
Lymfoide progenitor: lymfocyten en NTC
Myeloide progenitor: myeloblasten (basofiele,
neutrofielen, eosynofiele granulocyten en
macrofagen)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MvanV96. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen