Dit is een uitgeschreven tekst van de blauwe bollen die vernoemd zijn tijdens de les, hierbij is alles uitgewerkt wat daartoe behoort. De parasieten die een blauwe bol hebben zijn geel gekleurd. Tijdens de les werd gezegd dat er lijstjes bijgehouden moesten worden over verschillende opdelingen van ...
[Meer zien]
Laatste update van het document: 6 maanden geleden
Parasitologie UA_1070FBDDIE_2324
Academiejaar 2023-2024 te universiteit Antwerpen (diergeneeskunde)
Gegeven door professor Louis Maes en Sarah van Looy
Dit is een uitgeschreven tekst van de blauwe bollen die vernoemd zijn tijdens de les,
hierbij is alles uitgewerkt wat daartoe behoort. De parasieten die een blauwe bol
hebben zijn geel gekleurd. Tijdens de les werd benoemt dat er lijstjes bijgehouden
moesten worden over verschillende opdelingen van parasieten (bijvoorbeeld
kolieklijstje), dit staat achter de desbetreffende parasiet. Daarnaast worden ook
éénwoord-examenvragen vermeld, deze zijn blauw gekleurd.
Fasciola hepatica (familie Fasciolidae) == leverbot
Gastheer = schaap / rund / paard / zoönose op mens // lokalisatie in de galgangen
- Tussengastheer: eerste = poelslak // metacercaria = op waterplanten
- Mens is accidentiele gastheer maar wel normale eindgastheer
- Van groot economisch belang bij herkauwers omdat het leverfibrose en cholangitis veroorzaakt
= nadelig voor de slacht
Wereldwijde spreiding. Biotoop = zoetwater --> kleine slakjes die zich voeden met de groene algen
op water --de pH mag niet te zuur zijn (grachten of beekjes) // dag temperatuur moet >10 graden
zijn voor ei ontwikkeling (dus in winter valt cyclus stil)
- Eitjes dus niet resistent tegen vorst -> maar ze zitten vaak in mest waardoor ze beschermd
worden --> dus je moet altijd onthouden dat er een kleine populatie is dat ze de winter zullen
overleven
o Maar ei gaat pas embryoneren als er zuurstof aanwezig is, dus dat zal het eitje eerst
vrij moeten komen uit de mest (door vogels/insecten/enzovoort) --> vrijstelling zal
gradueel zijn
o Epidemiologisch gesproken zal de infectie rond de lente gradueel stijgen
Morfologie = bladvormig met kegelachtige uiteindes // tegument met stekels // vertakte caeca en
testes // sterk ontwikkelde vitellaria // dunschalige eieren
- Niet gevoelig aan praziquantel omwille van sterk vertakte caeca, daarom behandelen met
triclabendazole, dat actief is op adulten en jonge immaturen.
Levenscyclus
- Prepatente fase = 10/12 weken
- Besmet mens/dier scheiden ongeëmbryoneerde eitjes uit via mest --> eitjes geëmbryoneerd
in zoetwater boven de 10 graden (3-4 wk) --> eitjes laten miracidia vrij en penetreert poelslak
(12 u) --> in hepatopancreas vindt vermeerdering plaats (van sporocyst -> rediae -> cercariae)
(6 wk) --> vrijzwemmende cercariae komt uit de slak --> als metacercariae op waterplanten:
dikke wand / zeer resistent / lang infectieus -->
o --> orale opname door gastheer --> excyst terecht in dunne darm door
verteringssappen van gastheer --> doorboren darmwand --> via peritoneum doorheen
diafragma --> doorboren leverkapsel en terecht in parenchym van de lever (hier enkele
weken blijven) --> migratie naar galgangen en hier omvormen tot adulten --> via ductus
cholydocus terecht in de darmen --> uitscheiding via de mest
Pathologie
- Leverfibrose, cholangitis, economisch verlies door verminderde groei dieren. Rund vertoont
chronische leverproblemen. Schapen acute leverproblemen, met vaak de dood tot gevolg.
- Random migratie vanuit de darm naar andere organen en meenemen van bacteriën vanuit de
darm het peritoneum in geeft vage symptomen
Behandelen
- Infectiedruk is hoog op de weiden van juli tot en met oktober. Tot juni nog onder 10 graden dus
geen ontwikkeling van eitjes, deze blijven dan op pauze totdat het warm genoeg is --> dan
massale miracidia hatch Midzomer = weide besmetting ganse zomer doordat de slakken actief
worden
- Schapen hebben geen immuniteit -> geeft acute vorm + geen leeftijdsgrens + herbesmetten
- Behandelen met Triclabendazole --> gaat inwerken op alle stadia dat in de gastheer aanwezig
is
- Twee keer behandelen: november/december = eerste dosis --> tussen fase --> maart/april =
tweede dosis
o Eerste dosis ná prepatente fase -> patente infectie wordt behandeld = adulten
o Tweede dosis gaat inwerken op immature en adulten stadia in de lever
o --> geeft daling eitjesuitscheiding --> geeft daling infectiedruk
- Daarnaast ook tussengastheer elimineren = slakken bestrijding: vochtige plaatsen
droogleggen // zouten gebruiken
Fascioloides magna (familie Fasciolidae)
Gastheer = hert (rund / schaap / varken) // lokalisatie = parenchym van de lever
,- Tussengastheer: eerste = poelslak // metacercaria = op waterplanten
Deze vormt soort cyste in parenchym die contact maken met galgangen waardoor ze naar het de
darmen kunnen. Enkel bij de hertachtigen kunnen deze cystes contact maken met de galgangen.
Wanneer er een abnormale gastheer is (dus bv mens) dan blijven deze cystes in de lever bestaan
zonder dat er eieren worden uitgescheiden. Mens == blinde gastheer = geen mogelijkheid is tot
verdere verspreiding omdat de cyclus tot zijn einde komt in deze gastheer
Levenscyclus
- = idem Fasciola hepatica
Menginfectie van leverbot (Fasciola hepatica) + pensbot (Paramphistomidea) -> behandel met
praziquantel
- Maar menginfectie van grote leverbot (F. hepatica) en kleine leverbot (Dicrocoelium) is niet
mogelijk
Paramphistomum cervi // Paramphistomidae microbothrium == Familie paramphistomidea
= pensbot: uitzondering want ook cyclus op landslakken
Gastheer = herkauwers // lokalisatie = rumen
- Tussengastheer: eerste = slakken // metacercaria = op waterplanten
Adulten zijn in rumen zijn absoluut niet pathogeen! (= sterk verschil met Fasciola). Het is dus
vooral de retrograad migratie die massale bloeding en ontstekingen geeft = dodelijk.
Prepatente fase = 10-15 weken
Levenscyclus Paramphistomum cervi
- Adulten leven in het rumen
- Moeten eerst volledig embryoneren, ook hier speelt de temperatuur en winterstop een grote
rol
- Niet geëmbryoneerde eieren in faeces -> miracidiumm in waterslak -> ontwikkeling in
waterslak (van sporocyst -> rediae ) -> cercariae verlaten de slak in een slijmbal -> vrij
zwemmende terecht op waterplanten -> opname van waterplant én metacercariae door
gastheer -> hatch in de dunne darm -> ingraven van immature in de darmwand (enkele weken)
-> retrograad terugklimmen ín de darmwand naar lebmaag en vervolgens naar het rumen ->
terecht in rumen
o Veroorzaakt bloeding en weefseldood
o Sijmbal bevat zeer veel cercariae
Behandeling = praziquantel
Dicrocoelium dendriticum = familie Dicrocoelidae
== kleine leverbot // = uitzondering want tussengastheer is landslakken (en niet in water dus)
Gastheer = herkauwers // lokalisatie = galgangen
- Eerst tussengastheer = landslakken / tweede tussengastheer = mier
- == volledig andere tussengastheren dan grote leverbot, dus menginfectie is niet mogelijk !
Levenscyclus
- Prepatente fase = 10-11 weken
- Adulten leven in galgangen
- Geëmbryoneerde eitjes in faeces -> miracidium in landslak -> ontwikkeling in landslak
(sporocyst -> rediae ) -> cercariae verlaten de slak in een slijmbal -> mieren nemen slijmbal
op -> In de mier is 1 cercariae niet infectieus en zal naar hersenen transporteren (terwijl de
rest wel infectieus op hun plek blijven) -> in de hersenen ontstaat gedrag verandering -> met
kou zorgt dit ervoor dat de mier op de grassprietjes blijven zitten en de kaakspieren niet
bewegen -> hierdoor kunnen ze heel makkelijk bereikt worden door schapen -> waarna de
schapen de mieren met metacercariae opnemen -> terecht in galgangen
o Sijmbal bevat zeer veel cercariae
- Hoe geraakt de parasiet na opname de lever --> via de ductus cholydocus zullen de parasieten
naar boven naar de galgangen kruipen --> hier worden ze volwassen
o Ze migreren minder dus ze zijn minder pathogeen (ook hebben ze minder stekels
waardoor ze geen fibrose veroorzaken) --> maar de parasiet is wel iets resistenter dus
therapeutisch moeilijker
, ▪ In gedachte houden dat therapie nooit 100% effectief is, dus rekening houden
dat er een kleine populatie na therapie over zal blijven ---> het gevolg hiervan
is dat er resistentie tegen de behandeling ontstaat. Maar omdat er veel
tussengastheren zijn is er een kleinere kans op resistentie
o Resistentie vergroot bij grote generatie tijd
Behandeling = praziquantel
Prostogonimus ovatus / pellucidus = familiie Prosthogonimiidae
Gastheer = kip en watervogels // lokalisatie in cloaca
- Eerste gastheer = waterslak // tussengastheer = libelle
Levenscyclus
- Eieren worden in faeces naar buiten gebracht -> opgenomen in waterslak -> cercariae verlaten
de slak -> larven van libelle leven in water en cercicae treedt via de anus binnen -> worden
pas infectieus in adulte fase van libelle = metacercariae -> vogels nemen libelle op waarna
parasiet terecht komt in de bursa van de vogels
o Kan via oviduct migreren -> in ei terecht komen // in oviduct ( = jonge en volwassen
kip) en bursa (= jonge kip) -> vooral bij leghennen
Pathologie
- Buikleg = waarbij het ovarium in verbinding staat met peritonale holte waarna ei opgevangen
wordt in infudibulum --> maar als hier ontsteking is dan zal het eitje in het peritoneum vallen
- Als je mestkuikens en hobby kippen samenzet --> legkippen worden door het voedsel wat ze
krijgen zo vet dat ook dan de oviduct opzet en ontsteekt waardoor buikleg ontstaat
Behandeling = praziquantel
Familie Schistosoma
Op wereldschaal een zeer belangrijke infectie == tweede belangrijke parasitaire infectie (1e =
malaria)
Kenmerken
- Vrouwtjes hebben ronde vorm en zitten in soort buidel ingekapseld in het mannetje ->
gescheiden geslachten
- Ze komen in het venen systeem van vogels/zoogdieren
- Eieren hebben geen operculum en wel stekels --> veroorzaken pathologie
o Pathologie van de adulten is dus minimaal // dus pathogeniteit veroorzaakt door eieren
!
- Ze bevatten een gevorkte staat -> ze worden naar het licht aangetrokken tegen de
zwaartekracht in --> dus in het water zwemmen ze naar boven (daar zijn dan ook de gastheren)
- 1. Infectie door furcocercariën == huidpenetratie (binnen 30s) --> 2. vervolgens via
systemische circulatie naar longen – 3. portale bloedvaten – 4. organen – 5. eieren – 6.
uitscheiding faeces/urine
Levenscyclus
- Eitjes in faces of urine -> onder optimale omstandigheden eieren direct geëmbryoneerd en
miracidia komen vrij = vrijzwemmend -> uren later terecht in slak -> ontwikkeling in slak
(sporocyst -> sporocyst) -> cercariae vrijgesteld = vrijzwemmend -> penetreren de huid van de
gastheer -> verliezen staart en worden schistosomulae -> terecht in circulatie en migreren naar
verschillende venen
Symptomen
- Eerste effect dat je merkt = cystosonules in huid = jeuk / oedeem = 4 dagen
- Tweede effect == acute schistosomiasis
o Tussen 0 en 2 maand = migratiefase (koorts / nausea / braken / ongemak / hoest /
lymfeklierzwelling)
o Einde prepatente fase voordat eitjes losgelaten worden = massa antigenen vrijzetten
in bloed = sterke koorts = Katayama Fever
o Patente fase = tussen 2 maanden en 1 jaar = haematuria + bloederige diarree
- Eitjes los --> massa pathogeen los = Cato ganium fever
- Chronisch effect == chronische granulomatosis
o Eitjes overal verspreid = orgaan falen -> medicatie helpt hier niet tegen omdat het werkt
tegen adulten en niet eitjes --> sterke fibrotische reactie omdat alle eitjes overal zitten
en niet goed uitgescheiden worden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mereltramper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,56. Je zit daarna nergens aan vast.
