THEMA ASE MODEL (LES 1 EN 2)
DE DIO KAN:
1. het model van Lalonde uitleggen en een koppeling maken met het ASE-model.
2. uitleggen wat het doel is van het ASE- model.
3. het begrip intentie in een casuïstiek context toepassen.
4. uitleggen wat het begrip determinant betekent.
5. de determinanten van het ASE-model herkennen in een casus/ de praktijk.
6. het ASE- model toepassen om gedrag te verklaren
BRONNEN
Preventie en gezondheidsbevordering door paramedici
Paragraaf 1.1, 1.2, 1.3, 1.4
Hoofdstuk 6
Psychologie, een inleiding:
Paragraaf 11.1
Factsheet sociale omgeving: https://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/voedingscentrum/Documents/
Professionals/Pers/Factsheets/Factsheet%20Sociale%20omgeving_2016_copyright-Voedingscentrum.pdf
Lalonde: https://www.youtube.com/watch?v=VmFb95akuSo
ASE-model: https://video.saxion.nl/media/ASE+Model/0_evkjsz42/17135691
1.1 DETERMINANTEN
, Determinant: gedeeltelijk of geheel bepalende factor.
1.1.1 LALONDE
Laat zien dat er verschillende factoren zijn die bijdragen aan de gezondheid (determinanten van gezondheid).
Gedrag en omgeving lenen zich het beste als aangrijpingspunt voor preventie en gezondheidsbevordering.
Endogene, biologische factoren: sekse, leeftijd, erfelijke eigenschappen en etniciteit.
Omgeving:
o Fysiek: kwaliteit van water, lucht, behuizing, veiligheid in en om huis en binnenhuismilieu.
Invloed vooral door overheid en overheidsbeleid, weinig door individu.
o Sociaal: wat mensen in de directe leefomgeving en werkomgeving denken en doen. Individu
weinig invloed op.
Leefstijl: BRAV(V)O (bewegen, roken, alcohol, voeding, veilig vrijen en ontspanning). Sommigen
voegen een tweede V toe: zorgen voor veiligheid in en om huis, als onderdeel van iemands leefstijl.
Invloed door individu, maar ook zeker door factoren van buitenaf.
Zorg: beschikbaarheid, toegankelijkheid en gebruik.
Minder gymnastiek in het onderwijs en minder speelveldjes in de omgeving zijn ongunstige factoren.
Ongunstige factoren voor gewicht heten obesogene factoren/omgeving.
Het model van Lalonde laat zien dat er veel factoren zijn die bijdragen aan de gezondheid (determinanten van
gezondheid). Gedrag van mensen (leefstijl) is slechts één daarvan, overigens wel een belangrijke, waaraan nog
veel winst valt te behalen. Lalonde noemt in zijn determinantenmodel van gezondheid daarnaast endogene
(biologische) factoren, fysieke omgeving, sociale omgeving en (gezondheids)zorg. Kort samengevat wordt
gezondheid bepaald door endogene factoren, gedrag en omgeving. De laatste twee lenen zich het beste als
aangrijpingspunt voor preventie en gezondheidsbevordering.