VERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN
BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA
1.1 ACUTE SITUATIES VERSUS MEDICAT IE
Op acute psychiatrische afdeling regelmatig in contact met hoog dringende situaties waarbij een arts
niet altijd mogelijk is… noodzakelijk om de situatie goed in te schatten!
- VPK mogen geen medicatie voorschrijven; maar wel adviserende rol in het acuut opstarten,
dosiswijziging of stopzetten medicatie
In de praktijk zien we de VPK een rol spelen op vlak van medicatiewijzigingen o.a. in volgende
situaties:
Acute opwindingstoestand door psychose, manie, delier
Het optreden van katatonie
Het optreden van bijwerkingen van medicatie, intoxicatie of onthouding van middelen
1.1.1 KATATONIE
= een syndroom dat gekenmerkt wordt door motorische symptomen, inactief gedrag
(‘terugtrekgedrag’), opwinding en bizar (zich herhalend) gedrag.
Prevalentie:
- Ondergediagnosticeerd en onderbehandeld
- De geschatte prevalentie op psychiatrische opnameafdelingen is ongeveer 10%
Oorzaak:
- Blootstelling aan sommige toxische stoffen en het gebruik van bepaalde medicijnen
- Schizofrenie – depressie
- Autisme, bipolaire stoornis, PTSS – en ook bij neurologische ziekten en stofwisselingziekten
3 vormen:
I. Hypoactief motorische verschijnselen en terugtrekgedrag
II. Hyperactief opwinding en bizar gedrag
III. Mengvormen
Deze kenmerken zich vooral door onbeweeglijkheid, rigiditeit
Motorische (motorische starheid), katalepsie (verstijving van het hele
verschijnselen lichaam) en flexibilitas cerea (wasachtige buigzaamheid):
ledematen blijven in de stand staan waarin iemand anders deze
gebogen heeft.
Terugtrekgedra Terugtrekgedrag kenmerkt zich door inactiviteit, zoals mutisme
g (niet praten), negativisme (weigeren van opdrachten), staren
, David De Clercq
Bij opwinding is er juist sprake van het tegenovergestelde van
terugtrekgedrag. Er is sprake van impulsiviteit, hyperactiviteit,
Opwinding
ongerichte agressie en autonome instabiliteit (verstoorde
lichaamsfuncties zoals temperatuur, hartslag en AH.
Bizar, zich Hierbij moet men denken aan echolalie/echopraxie (het napraten
herhalend of nadoen), grimasseren (vreemde gelaatsuitdrukkingen),
gedrag stereotiep gedrag, overdreven mee- of tegenwerken.
ZE KOMEN NIET ALLEMAAL TEGELIJK VOOR BIJ 1 PATIËNT!
Behandeling:
- Hoge dosissen benzodiazepines
- Elektroconvulsietherapie (ECT)
- Herstel van vochtbalans en de voeding
- Huidverzorging
- Voorkomen van contracturen
weigeren van eten/drinken? Halfuur voor het eten parenteraal lorazepam (1-2mg) geven,
de patiënt kan dan vaak kortdurend meewerken + intrusieve methoden zoals gedwongen of IV
voeding worden voorkomen!
1.1.2 BIJW ERKINGEN VAN ANTIPSYCHOTICA
De hierna genoemde bijwerkingen kan je in de spoedeisende psychiatrie tegenkomen en vereisen
dringende interventies:
1.1.2.1 EXTRAPIRAMIDALE SYNDROMEN (EPS)
- Worden gelinkt aan blokkeren van dopaminereceptoren
- Kunnen zowel in begin als tijdens behandeling optreden
- Risicomomenten: bij opstart AP of bij dosisverhoging
Symptomen:
Onnatuurlijk aandoende bewegingen zoals spiertrekkingen in het gezicht (rollende ogen,
spiertrekkingen van de tong); extreem = acute dystonie
Krampachtige strekking van het lichaam
Spierstijfheid
Moeizaam op gang komen na stilstaan of stilzitten
Juist niet in staat zijn om langdurig stil te staan of te zitten
Trillende vingers en handen
Maskerachtige uitdrukking van het gezicht
Behandeling:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouckduerinck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,86. Je zit daarna nergens aan vast.
