een uitgebreide samenvatting van het vak 'geschiedenis' voor de examencommissie / jury die gebruikt kan worden vanaf 2024 voor de richting economie moderne talen.
Ik haalde hiermee mijn examen!
Oude Middele Nieuwe Nieuwst
Prehistorie Nabije euwen Tijd e Tijd Eigen Tijd
3500 1000 500 / 1450 1750 1945
v.C
3500 v.C —> ontwikkeling van het schrift
1000 v.C —> stichting van Rome
—> val van het West-Romeinse Rijk
1450 —> (her)ontdekking van Amerika / val van het Oost-Romeinse Rijk
1750 —> Franse revolutie
1945 —> einde WOII
HISTORISCHE PERIODES IN ANDERE SAMENLEVINGEN:
Het Midden-Oosten:
Breekpunt van hun kalender => ontstaan islam (geboorte Mohammed)
Door sterke banden tussen EU en het Midden-Oosten zijn er parallellen met de Westerse
geschiedenis
China:
Geschiedenis is opgedeeld in dynastieën vernoemd naar leiders die macht wisten te
veroveren.
Vanaf 20ste eeuw => overeenkomst met Westerse periodisering, hierdoor -> geen sprake
van Middeleuwen, wel Oudheid : is hun eerste periode, komt niet overeen met de
Westerse Oudheid
Er bestaan allerlei andere tijdrekeningen, maar die worden niet algemeen (internationaal)
gebruikt. Twee bekende voorbeelden:
• Joodse jaarrekening
referentiepunt: schepping van de aarde volgens de bijbel Joods jaar 0 = 3751 v.C.
volgens de westerse tijdrekening
• Islamitische jaarrekening
referentiepunt: vlucht van de profeet Mohammed van Mekka naar Medina Islamitisch
jaar 0 = 622 n.C. volgens de westerse tijdrekening
, Page 2
Het Ancien Régime(A.R.):
= Eu geschiedenis van ca. 1450 - 1800
= periode voor 1789, toen Frankrijk ( & andere landen van EU) bestuurd werden door
absolutistische vorsten
—> regeerde alleen: despoot is wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht
—> gedeeltelijk in macht is beperkt door soort parlement = beperkt despotisme
-> volk heeft geen inspraak in bestuur
Tweede helft van de 18ste eeuw:
Frankrijk beleefde ernstige crisisperiode
—> oorlogen = gigantische schuldenberg
—> tekortkomingen A.R. steeds duidelijker
• Adel was conservatief: verloor macht & rijkdom
• Burgerij: wordt rijk, economisch sterk door handel
• Koning & adel moest burgerij aankoppelen voor geld -> burgerij werd belangrijker
<-> burgerij wou komaf maken met vorsten en adel
1789, Franse Revolutie:
- Frankrijk werd een republiek
- begin einde A.R.
Na Fr.Rev. —> vorsten & adel hielden vast aan absolutisme
—> intrede liberale ideeën
Republiek verdwijn - belang burgerij nam toe en groeide het verzet tegen absolutisme
VERGELIJKING NIEUWSTE TIJD EN EIGEN TIJD:
19e eeuw: begin van een proces van industrialisering (A.R°, globalisering en
modernisering
De nieuwste tijd was EEN BREUK met het A.R. De nieuwste tijd was GEEN BREUK met het A.R.
19e eeuw: begin van een proces van industrialis ering (I.R), globalisering & modernisering
Het hoogte- en eindpunt van de 18e eeuw lag aan Het liberalisme en de secularisering zijn niet plots
de basis van de democratisering (veel landen nog ontstaan. Het zijn het resultaat van lange processen
revoluties / hervormingen nodig om tot uiting te die al van start gingen tijdens de Renaissance.
komen)
De vele technologische en wetenschappelijke De ontwikkeling van de wetenschappen, het
ontdekkingen, zorgen voor meer welvaart en ontstaan van sterke staten en imperialisme hebben
politieke slagkracht. Het ontstaan van sterke allemaal wortels in de Renaissance en het
natiestaten deed de spanningen op het Europese humanisme en getuigen dus van continuïteit eerder
continent oplopen. dan van verandering.
, Page 3
De nieuwste tijd was EEN BREUK met de eigen De nieuwste tijd was GEEN BREUK met d eigen
tijd tijd
WOII veroorzaakte bredere internationale WOII had een grote invloed op samenleving, maar
samenwerking in vorm van internationale naoorlogse evoluties waren al gestart.
organisaties (VN, NATO) —> democratiseringsproces
—> ontstaan welvaartsstaat —> 1e botsingen op koloniaal vlak voor WOII
—> einde periode van kolonisatie —> seculariseringsproces begon al in de Fr.Rev.
—> vergaande secularisering met scheiding kerk en staat
Einde WOII Tijdens en na WOII
- begin Koude Oorlog - sprake van (anti)communisme en opkomst
- ontstaan bipolaire wereld Sovjet-Unie
-> VS stond al decennia op voorgrond
Verband tussen oorzaak en gevolg:
oorzaak: geeft aan waarom iets gebeurt
gevolg: vertelt je wat er daarna gebeurt.
Gebeurtenis: opkomst van Napoleon:
- gevolg op korte termijn: grote delen van EU komen onder Frans gezag
- Gevolg op middellange termijn: o nataan van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
- Gevolg op lange termijn: ontstaan van België
CONTINUÏTEIT EN VERANDERING:
Continuïteit: wanneer een situatie niet verandert
Na de Napoleontische oorlogen is aan Zwitserland de ‘eeuwige neutraliteit’ opgelegd.
Een eeuw later, tijdens de Eerste Wereldoorlog, gold deze neutraliteit nog steeds. Ook
tijdens de Tweede Wereldoorlog was Zwitserland neutraal.
Verandering / discontinuïteit: wanneer een situatie wel verandert
De geschiedenis van het Britse rijk: eerst is er een periode van verandering (rijk wordt
almaar groter). Dan is er een periode van continuïteit (de grenzen liggen min of meer vast).
Dan is er weer een periode van verandering (rijk wordt heel snel kleiner tot er zo goed als
niets van overblijft).
OVERGANG VAN DE SAMENLEVINGEN:
Samenleving jagers & verzamelaars:
- Vroegste samenleving van de mens
- Kleine groep nomaden, beperkte materieel cultuur
- Technologie gericht op overleven
- Mannen & vrouwen hebben specifieke taken
- Beperkte verschil in aanzien tussen man & vrouw
- Groep heeft 1 leider
- Traditie is heel belangrijk op alle vlakken: « we doen dit zo omdat we het altijd zo
gedaan hebben »
, Page 4
Samenleving jagers-verzamelaars -> landbouwsamenleving
Overgang mogelijk door ontwikkeling landbouw (niet overal op hetzelfde moment)
Gemiddeld beginpunt is 8000 v.C.
Landbouwsamenleving:
- Mensen leven in kleine nederzettingen -> ontstaan dorpen
- Verbetering landbouwtechnieken -> voedseloverschotten -> bevolkingstoename
- -> Nieuwe jobs vb. leerlooier, smid, molenaar,…
- ontwikkeling van een materiële cultuur
- Mannen & vrouwen hebben specifieke taken
- Leven in dorpen vereist in vorm van bestuur
- Vrouwen: weinig aanzien en geen inspraak in bestuur
Landbouwsamenleving -> industriële samenleving
Deze overgang was een gevolg van de Industriële revolutie (1780-1850)
Industriële samenleving:
19e eeuw: Industriële Rev
20ste eeuw:
- Economie gedreven door industrie (secundaire sector)
- Afname sociale ongelijkheid door ontvoogding arbeiders & ontwikkeling sociale
wetgeving -> ontstaan verzorgingsstaat
- Grote verschillen in behandeling van vrouwen & mannen -> emancipatie van vrouwen
vanaf de jaren 60
- Democratisering van het onderwijs na WOII
Industriële samenleving -> postindustriële samenleving
Overgang was een gevolg van digitale revolutie
Rond 1970 -> doorbrak in fysica -> revolutie in elektronica -> computernetwerken beter
geworden -> World Wide Web ontstaat
Postindustriële samenleving:
- Economie wordt gedreven door dienstensector (tertiaire sector)
- Evolutie naar kennismaatschappij
- Veel aandacht voor technologie en R&D (research & development)
- Op alle vlakken officieel volledige gelijkheid tussen mannen & vrouwen (in praktijk niet)
- Nieuwe zinsvormen
- Nieuwe vormen van ongelijkheid naast armoede: digitale kloof
! De 4 samenlevingen kunnen elkaar opvolgen, maar ze kunnen ook naast elkaar ook
voorkomen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melanielaurent2006. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,06. Je zit daarna nergens aan vast.
