begin. Geen vrijheid is ook niet in het einde of begin. Waar je in dit verhaal vrij wordt,
ligt aan wat je bedoelt met vrij.
Eindtermen hoofdstuk 4
26. De kandidaten kunnen de opvattingen van Cliteur, Rawls, en Sandel over de
mogelijkheid van een multiculturele democratie uitleggen, vergelijken, toepassen en
evalueren. Daarbij kunnen zij betrekken:
● de verschillende uitdagingen die culturele diversiteit volgens deze auteurs aan
een democratie stelt;
● de begrippen vrijheid, gelijkheid, eenheid, verscheidenheid, diversiteit,
identiteit, pluralisme, (sub)cultuur, neutraliteit en lekenstaat.
Uitdagingen Culturele Diversiteit:
Cliteur: Een Religieus persoon kan vinden dat de ideale staat een staat is die alleen zijn
religie erkent, een atheïst zou dit eerder vinden dat de staat zo min mogelijk met religie
te maken moet hebben of religieuze uitingen in het openbaar zelfs moet verbieden. Hoe
laat je allerlei verschillende groepen in vrijheid en gelijkheid met elkaar samen leven?
Dat is de grootste uitdaging die Cliteur ziet met culturele (religieuze) diversiteit. Cliteur
stelt dat er vier staten mogelijk zijn (atheïstische staat (alleen atheïsme), staten met
staatsgodsdienst (alleen één specifieke godsdienst.), staten met religieuze pluriformiteit
(Alle religie is geaccepteerd en atheïsme ook.) en lekenstaat (religie is voor de
privéleven, niet voor de publiek), ethiek moet niet volgen volgens religieuze teksten
(Heteronoom (Ethiek van iets boven jou, bijvoorbeeld door De Tien Geboden)) maar
volgens rationaliteit (Autonoom (Ethiek vanuit jezelf, bijvoorbeeld Utilisme en
Deontologie.)) Cliteur is een grote voorstander van een neutraliteit op het gebied van
politiek.
Rawls: Er is geen probleem met verscheidenheid in aan samenleving, hij zegt namelijk
dat als je de sluier van onwetendheid zal toepassen mensen tot eenheid zullen komen.
Hij gelooft dat je best heteronome ethiek mag toepassen, zolang het binnen de grenzen
van de publieke rede uit te leggen is. Rawls zegt dat mensen verschillende opvattingen
mogen hebben, zolang ze maar accepteren dat er ook andere opvattingen zijn (redelijk
pluralisme.)
Sandel: Jouw identiteit wordt geschapen door jouw omgeving volgens Sandel. Normen
en waarden worden aangeleerd aan de hand van onze (sub)cultuur, Complete
neutraliteit is hierdoor onmogelijk dankzij onze culturen en subculturen waarmee wij
opgroeien. Voor een rechtvaardige samenleving moeten we samen nadenken over de
betekenis van een goed leven en een publieke cultuur creëren waarin we het werkelijk
over onze verschillen kunnen hebben.
, 27. De kandidaten kunnen Cliteurs opvatting over de lekenstaat als oplossing voor
de uitdaging van culturele diversiteit uitleggen en evalueren. Daarbij kunnen zij
betrekken:
● Cliteurs antwoorden op de vraag of de lekenstaat wel of niet neutraal is;
● het model van de lekenstaat als tegenovergesteld aan het multiculturele
model;
● de drie manieren waarop de lekenstaat volgens Cliteur de spanning tussen
vrijheid en gelijkheid oplost;
● Cliteurs verdediging tegen drie bezwaren bij de lekenstaat.
Cliteurs opvatting over de lekenstaat als oplossing voor de uitdaging van culturele
diversiteit.
Is de lekenstaat wel of niet neutraal volgens Cliteur?
De lekenstaat is neutraal in Cliteurs opzichte. Cliteur vindt dat de lekenstaat alles kan
verdragen behalve de opvatting dat godsdienst boven de wet staat, daarom is de staat
daarin niet neutraal. Voor de rest is de lekenstaat neutraal.
Vergelijking van Lekenstaat en het multiculturele model (derde type)
● Een Lekenstaat is/heeft:
- Er is sprake van een autonome ethiek.
- Religie is een privézaak, De overheid moet in elke gedaante neutraal zijn.
Leraren mogen dus geen voorkeur laten blijken voor een godsdienst en er
mogen geen religieuze voorwerpen in de rechtszaal zijn.
● In het Multiculturele model:
- Er is sprake van een heteronoom ethiek.
- Hierin zijn alle religieuze opvattingen toegestaan en zijn deze opvattingen voor
de wet gelijk. Tegenovergesteld van de Lekenstaat is in het multiculturele model
een religieuze school bevoordeeld door de staat. Ook kan jouw religieuze
opvatting in strijd komen met de wetten die jij moet uitvoeren. Bijvoorbeeld als jij
een christelijk ambtenaar bent en er komen bij jouw 2 mannen die gaan trouwen.
Vanuit een christelijk standpunt geldt dat alleen een man en vrouw met elkaar
mogen trouwen. Deze ambtenaar kan dan het huwelijk van deze 2 mannen
weigeren omdat dit tegen zijn religieuze opvatting gaat. Dit is niet mogelijk in een
Lekenstaat omdat religie voor een ambtenaar een privé zaak is en zijn deze
opvattingen niet voor de wet gelijk.
Drie oplossingen over de spanning tussen vrijheid en gelijkheid
1. Geen staatssteun voor godsdienst.
2. Religieuze symbolen of religieuze opvattingen mogen niet zichtbaar zijn bij
mensen in dienst van de staat.
3. Ten slotte stelt Cliteur voor om een Universele morele taal te spreken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rodydemeij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.