In dit document zitten alle 49 kenmerkende aspecten die worden toegelicht met de belangrijke woorden en de uitleg die past bij het tijdvak. Deze informatie is uit het boek MEMO Geschiedenis van Malmberg voor VWO.
Tijdvak 1
Het levenswijze van jagers-verzamelaars
De leefwijze van de Homo Sapiens :
- Nomaden
o Als hun leefomgeving niet genoeg voedsel meer had, trokken ze verder
- Grotten, hutten en tenten als woningen
- Geen hiërarchie, geen zichtbare sociale verschillen
- Taakverdeling
o Mannen = jagen (koud klimaat op rendieren, toen het wat warmer werd op
rendieren)
o Vrouwen = verzamelen voedsel
- Onderlinge handel van materialen, zoals schelpen en vuursteen
- Gespecialiseerde gereedschappen en wapens
- Mensensoort afbeeldingen in grotten
o grotschilderingen van bizons, etc.
Deze leefwijze was deel van de Prehistorie, de tijd toen ze nog geen schrift kende.
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
De ontstaan van de manier van landbouw (3 theorieën) :
- De ijstijd liep op zijn einde
begon met meer regenen
Er ontstond vruchtbaar gebied
- Het werd droog en koud
minder eetbare planten
voedseltekort
Oplossing = zelf graan produceren
- Mensen bleven op één plek
o De planten in de omgeving waren eetbaar
de natuurlijke omgeving zou uitgeput zijn
mensen gedwongen om zelf te gewassen te maken
Levenswijze:
- Gevestigde bestaan
- Mens steeds meer natuur in hun handen
- Bossen maakten plaats voor akkers
- Dorpen in het landschap
Gevolgen:
- Snelle bevolkingsgroei
- Stijging van het geboortecijfer
- Ontwikkeling van de veeteelt
- Het toenemende gebruik van metaal
, - Achteruitgang in de gezondheid
o Voedsel eenzijdiger
o dreiging van hongersnood
o risico op infectieziekten
o vee ziekte
- sociale ongelijkheid
o sommige akkers zijn succesvoller, dus verschillen in rijk, hiërarchie
Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Het ontstaan van steden begon bij vruchtbaar grond:
- Mesopotamië en Egypte
o Het klimaat was droog en heet
o Allebei de rivieren overstroomde wel tenminste 1 keer per jaar
Het grond werd vruchtbaar
Mensen begonnen met oogsten
Ze kregen een voedseloverschot
Snelle bevolkingsgroei
o Door aanleg van dijken en kanalen, maar interactie tussen plekken
Het ontstaan van stedelijke gemeenschappen
Leefwijze:
- Andere beroepen
o Priester
o Verkoopman
o pottenbakker
- Hiërarchie
o onder aan de ladder was boeren
o Doordat priesters en koopmannen veel genot kregen, kwam er verschil tussen
rijkdommen
- Machtige leiders -> koning
o Erfelijke positie
- Schrift (spijkerschrift)
,Tijdvak 2
De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over
burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat
Burgerschap en politiek:
- Volksvergadering
- Directe democratie
o niet veel burgers
- Polis
o stedelijke kern met omringende platteland
- Burgerrecht voor volwassen, vrije mannen die zelf uit Athene komen
- iedereen had gelijke rechten
- Geregeerd door:
o Tiran (één man met alle macht)
o Aristocratie (rijke belangrijke mannen aan de macht)
- Gewone burgers belangrijker
o Voetsoldaat
- Stadsbestuur van vijftig leden
o Na een maand een nieuwe stadsbestuur
- Rechtspraak via volksjury
- Wegstemmen van mensen te veel macht hebben
o = ostracisme
De klassieke vormtaal van de Grieks-Romeinse cultuur
Architectuur:
- Pilaren met Dorische, Ionische en Korintische vormen
- Triades
- Tempels
- Triomfbogen
Beeldende kunsten:
- Standbeelden
- Perfecte porporties
- Natuurgetrouw
Klassieke cultuur
De groei van het Romeins imperium waardoor de Grieks-Romeinse
cultuur zich in Europa verspreidde
Behoefte aan veiligheid en macht -> nieuwe generaties Romeinen die gebieden veroveren
door middel van diplomatie en oorlogsvoering:
- Bondgenootschappen sluiten met lokale heersers
o Bescherming in ruil voor soldaten en gehoorzaamheid
o Als geen gehoorzaamheid, dan geweld met leger
, - Harde wegen neerleggen voor connecties en makkelijk pad voor soldaten
- Soldaten kregen veroverde gebieden, waardoor de invloed groter werd
Romeinse rijk bestond uit boeren en een onverslaanbaar leger, en krijgsgevangen moesten
als slaven werken.
De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse
cultuur van Noordwest-Europa
Het westen werd eerst bewoond door eenvoudige boerenvolken, zoals Germanen ->
bewoners namen in hoog tempo allerlei dingen over:
- Grieks-Romeinse Goden, inplaats van stenen
- Het gebruik van geld en muntgeld
- Romeinse namen overnemen
Germaanse mannen in dienst van het Romeinse leger
Ze bewaakte de grens van het Rijk
De Hunnen verdreven ze weg
Ze gingen naar meerdere delen in West-Europa en ze wilden eigen stukje land
Germaanse krijgers gingen het uit het leger van Keizer Romulus Augustulus
Definitief einde van het West-Romeins Rijk
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste
monotheïstische godsdiensten
Kenmerken van jodendom:
- Monotheïsme
o Geloven in één god
o Het volk beschouwen zichzelf als het uitverkoren volk
- Het belang van heilige boeken
o Geschiedverhalen
o Heilige voorschriften
o liederen
o wijsheden
o Christen namen een deel van de heilige schriften
- Hielden zich aan religieuze voorschriften
o Regels
o Duidelijk waardoor zij joden waren
Ontwikkeling van jodendom en de losgekomen christendom:
- Grote verscheidenheid tussen ideeën over Messias
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinehoutman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
