Ook bestuursrecht regelt de verhouding tussen burgers en de staat (Awb).
Civielrecht: burgers ‘slepen’ elkaar oor de recht
Strafrecht: alleen het OM (OvJ) kan een verdachte oor een rechter brengen
Doelen van straffen:
Vergelding = oplegging van straf is vergelding door leedtoevoeging (morele genoegdoening)
Preventie = geen straf willen krijgen, dus dit proberen te voorkomen
- speciale preventie = door straf zal de dader de volgende keer wel twee keer nadenken
- generale preventie = de gestrafte is een voorbeeld voor anderen en schrikt hen af de wet te
overtreden
Materieel strafrecht = welk gedag is niet toegestaan en welke personen kunnen daarvoor worden gestraft
(wetboek van strafrecht, Sr)
Formeel strafrecht = strafprocesrecht of strafvordering – welke regels moeten worden gevolgd wanneer
een norm van het materiële strafrecht (vermoedelijk) is overtreden (wetboek van strafvordering, Sv)
Sanctierecht = voorwaarden waaronder bepaalde straffen mogen worden opgelegd en welke
voorwaarden de rechter precies mag stellen (Sr & Sv)
Commune strafrecht = strafrecht dat in de boeken is opgenomen
Bijzondere strafrecht = bijzondere strafwetten, waaronder Opiumwet, Wegenverkeerswet en Wet wapens
en munitie
APV = algemeen plaatselijke verordening – regels m.b.t. de gemeente
Wetboek van Strafvordering (Sv):
- Boek I: ‘algemene bepalingen’ – belangrijkste bevoegdheden
- Boek II: ‘Strafvordering in eersten aanleg’ – vervolgingsbeslissing OvJ en procedure van berechting
door rechtbank
- Boek III: rechtsmiddelen
In totaal 6 boeken
,Hoofdstuk 2
Meest volledige vorm van strafbepaling: delictsomschrijving, kwalificatie, aanduiding & strafbedreiging.
4 componenten (4 lagen model):
MG - menselijke gedraging
DO - wettelijke delictsomschrijving - bestanddelen
W - wederrechtelijkheid - element
V - schuld (verwijtbaarheid) - element
MG = natuurlijk persoon / rechtspersoon
Tenlastelegging beschrijft de gedragingen van de verdachte
DO = de MG moet vallen binnen deze grenzen. Burgerrecht is niet precies omschreven vanwege het brede
begrip juridisch etiket. In de wet is vastgelegd dat het delict omschreven moet zijn.
W = in strijd met het recht – bv. Het recht op verdediging (noodweer). Wanneer er géén sprake is van
wederrechtelijkheid, mag er niet worden gestraft.
V = schuldstrafrecht verwijtbaarheid. Schulduitsluitingsgronden o.a. ontoerekeningsvatbaarheid – geen
vervolging (wel mogelijkheid tot maatregel)
Legaliteitsbeginsel = strafbepalingen moeten altijd in het geschreven recht terug te vinden zijn – rechter
benoemd dit (kwalificatie)
Art. 1, lid 1. = rechtszekerheid bewerkstelligen (heldere omschrijving) niet altijd duidelijk
Interpretatiemethoden:
Wetshistorische interpretatie: totstandkoming geschiedenis van de kwestie (meestal in
kamerstukken)
Grammaticale interpretatie: taalkundige betekenis van de woorden en zinsverbanden
Systematische interpretatie: uitleg a.d.h.v. de systematiek in de wet
Teleologische interpretatie: doel van de wet(gever)
Alle bestanddelen kunnen worden geïsoleerd, de elementen staan daarentegen niet in de
wetsomschrijving. Wanneer wederrechtelijk in de delictsomschrijving voorkomt, is het echter wel een
bestanddeel. Dit betekent dat er een laag wegvalt in het 4-lagenmodel.
Misdrijven & overtredingen:
Verschil in bevoegdheid rechter (en soort rechter)
‘Poging tot’ en ‘medeplichtig’ zijn níet strafbaar bij overtredingen
Dwangmiddelen zijn alleen bij misdrijven toegestaan
Formele delicten: handeling (bv. wegnemen van goederen)
Materiële delicten: gevolg (bv. doodslag) – causaliteit is belangrijk
Commissiedelicten: actief handelen in het delict
Omissiedelicten: nalaten veroorzaakt delict
,Oneigenlijk omissiedelict: delict omschreven als commissiedelict wordt veroorzaakt door nalaten
Gekwalificeerd delict: wanneer een aantal delicten opstapelt en tot een zwaarder delict (en straf) leidt:
- eenvoudige mishandeling (gronddelict) + voorbedachte raad = art 301 Sr (gekwalificeerd delict)
Geprivilegieerd delict: een lichtere variant van het gronddelict
Oorzaak – Gevolg modellen:
‘conditio sine qua non’ = wanneer een element wordt weggelaten uit de omstandigheden en het
delict derhalve niet zou hebben plaatsgevonden, is dit derhalve aan te wijzen als oorzaak
‘causa proximaleer’ = de factor die het dichts bij het gevolg ligt, is aan te wijzen als oorzaak
(moeilijk bij langere reeksen)
Voorzienbaarheidsleer = de handeling die het gevolg heeft gebracht en dit was voorzien (rol van
toeval?)
Redelijke toerekening = casuïstische toeschrijving van oorzaak HUIDG MODEL
, Hoofdstuk 3
Culpoos = per ongeluk
Culpoos delict = strafbaar feit gepleegd door onvoorzichtigheid
Culpa = verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid
Opzet = weten en willen
Opzet met bedoeling = doel van dader is het verrichten van de strafbare handeling
Voorwaardelijke opzet = ook wel ‘mogelijkheidsbewustzijn’ en ‘kansopzet’. Opzet t.a.v. het niet
primair beoogde gevolg aannemelijke kans (beter moeten weten)
Opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn = ‘zekerheidsbewustzijn’ opzet t.a.v. het niet primair
beoogde gevolg, met de zekerheid dat dit optreed.
Opzetdelicten = delicten waarin ‘opzettelijk’ in de delictsomschrijving voorkomt of synoniemen hiervan.
Opzet mag niet verward worden met verwijtbaarheid!
Schuld als element = verwijtbaarheid
Schuld als bestanddeel = culpa:
MG
DO (W & V)
In culpa ligt wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid, waardoor deze elementen wegvallen en meegenomen
worden in de delictsomschrijving
Bewuste culpa = weten dat je onvoorzichtig handelt
Roekeloosheid lijkt op voorwaardelijke opzet, echter bij roekeloosheid ziet de dader (ten onrechte) de
kans klein dat het fout gaat.
De grens tussen bewuste culpa (A) en voorwaardelijke opzet (B) wordt bepaald door objectiveren (gedrag)
en normativeren (wat zou een normaal mens doen)
licht zwaar
Culpa Opzet
A B
onvoorzichtigheid bewustzijn
onterecht het gevaar lager inschatten ondanks de risico’s toch doorzetten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Hester1237217. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.