Dit is een samenvatting van het boek Boekhouden Geboekstaafd 3 voor het vak Jaarrekening. Deze samenvatting betreft een samenvatting per hoofdstuk die gaat over de theorie met de bijbehorende begrippen. De voorbeelden die gegeven staan in het boek, staan niet in deze samenvatting, daarvoor verwijs ...
- De boekhouding leidt tot ten minste twee financiële overzichten, de balans en de winst- en
verliesrekening (of resultatenrekening).
- De interne jaarrekening wordt opgesteld voor de leiding van een onderneming. Veel
ondernemingen willen dit interne cijfermateriaal voor het bedrijfsbeleid en de beheersing
van bedrijfsprocessen vaker dan eenmaal per jaar beschikbaar hebben (interne
verslaggeving).
- In de tweede plaats stelt een onderneming een financieel overzicht op voor externe
gebruikers. Volgens artikel 3:15i BW moet iedereen die een bedrijf of zelfstandig beroep
uitoefent, een zodanige administratie voeren dat steeds zijn rechten en verplichtingen
bekend zijn. Artikel 2:10 BW bevat voor rechtspersonen een soortgelijke bepaling,
bovendien is hierin de verplichting opgenomen om een balans en een staat van baten en
lasten op te maken en op papier te stellen.
- Met het ontstaan van de vennootschappelijke ondernemingsvorm kregen we rechtsvormen
waarbij de leiding vaak geheel of gedeeltelijk bestaat uit personen die geen eigenaar zijn. De
jaarrekening doet hier dienst als informatie- en verantwoordingsmiddel van de leiding
tegenover de externe eigenaren.
- Het bestuur van een nv of een bv moet binnen vijf maanden na afloop van het boekjaar de
jaarrekening beschikbaar stellen aan de aandeelhouders. Voor beursvennootschapen geldt
een termijn van vier maanden.
- Bij het opstellen van de jaarrekening voor deze eigenaren, de externe jaarrekening, moet
een onderneming zich houden aan de wet- en regelgeving voor de externe jaarrekening. Het
gaat hier met name om de in Titel 9 Boek 2 BW vastgelegde wetgeving en de Richtlijnen van
de Raad voor de Jaarverslaggeving.
- Ook kan een in Nederland gevestigde onderneming te maken krijgen met de International
Financial Reporting Standards (IFRS) van de International Accounting Standards Board (IASB).
- De wetgever heeft ook bepaald dat de externe jaarrekening van bijv. elke nv en bv – geheel
of gedeeltelijk – openbaar gemaakt moet worden. Dit gebeurt door deze jaarrekening voor
iedereen beschikbaar te stellen bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. De
maximale termijn waarbinnen dat volgens de wetgever moet gebeuren, is twaalf maanden.
We spreken in dit verband van de gepubliceerde jaarrekening of van de publicatiestukken.
- In plaats van externe jaarrekening kunnen we beter spreken over externe financiële
verslaggeving. Deze ruimere term is ook beter omdat de externe financiële verslaggeving
niet altijd betrekking heeft op een jaarperiode. Ook kan de externe verslaggeving betrekking
hebben op een bijzondere gebeurtenis zoals het externe verslag bij een missie van aandelen
(emissieprospecti). Ten slotte hoeft de externe verslaggeving niet altijd een financieel
verslag op te leveren. Het kan ook gaan om een sociaal verslag of een duurzaamheidsverslag.
,- De aan de Belastingdienst te verstrekken informatie moet voldoen aan speciale regels,
vastgelegd in belastingwetten. De jaarrekening die wordt opgesteld voor de Belastingdienst
is de fiscale jaarrekening.
- Met commerciële jaarrekening bedoelen we de enkelvoudige of vennootschappelijke
jaarrekening die is opgesteld volgens de wetten en regels die gelden voor de externe
jaarrekening.
- De geconsolideerde jaarrekening is een groepsjaarrekening waarin de financiële gegevens
uit de afzonderlijke jaarrekeningen van de groepsmaatschappijen en van andere in de
consolidatie meegenomen rechtspersonen en vennootschappen zodanig zijn geaggregeerd,
dat een beeld ontstaat alsof er slechts één onderneming is.
- Een integraal verslag is een weergave van de prestaties en toestand van een onderneming
op grond van een integrale benadering. De integrale benadering houdt in dat we niet alleen
naar financiële aspecten van de bedrijfsvoering kijken, maar ook naar niet-financiële
aspecten en dan ook nog eens in samenhang.
- Een onderneming informeert externe partijen in een integraal verslag over de waarde die
ze heeft toegevoegd (of vernietigd) met betrekking tot al het kapitaal dat haar daarbij ter
beschikking stond. In het bijzonder gaat het naast het financiële kapitaal om het menselijke
kapitaal (arbeid) en het maatschappelijk kapitaal (milieu). In dit verband spreken we ook wel
van maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Par. 1.2 De interne verslaggeving en het klassieke resultatenoverzicht
- Voor de winst- en verliesrekening op korte termijn kunnen we bij een industriële
onderneming gebruikmaken van het klassieke overzicht, dat we als volgt kunnen opstellen:
Winst- en verliesrekening op korte termijn
Omzet € ……..
Mutatie voorraad gereed product en product in bewerking - ……..
€ ……..
Totale werkelijke kosten:
Kosten van grond- en hulpstoffen € ………
Lonen en salarissen - ………
Sociale lasten - ………
Afschrijvingskosten - ………
Verkoopkosten - ………
Algemene beheerskosten - ………
- ……..
€ ……..
Overige resultaten - ……..
Winst (of verlies) voor belasting € ……..
, Par. 1.3 De interne verslaggeving en het analytische resultatenoverzicht
- Voor het management is de informatieve waarde van het klassieke resultatenoverzicht
beperkt.
- Met name bij een industriële onderneming is in zo’n overzicht niets terug te vinden over de
resultaten van het zogenoemde omvormingsproces. Wanneer we hierover in de
boekhouding gedetailleerde cijfers vastleggen, kunnen we aan het management veel meer
informatie over de resultaten verstrekken met behulp van het analytisch
resultatenoverzicht. Voor zo’n overzicht gebruiken we het volgende model.
- Met de analyse van het perioderesultaat naar deelresultaten kunnen we veel verder aan
dan in hier is aangegeven. Zo kunnen we het efficiencyresultaat fabricage splitsen naar de
componenten:
Verbruik grondstoffen
Directe personeelskosten
Toeslag indirecte fabricagekosten
- In een geautomatiseerde omgeving wordt voor de analyse naar deelresultaten meestal
gebruikgemaakt van ‘downdrilling’. Daarbij worden door middel van muiskliks in
onderliggende overzichten de resultaten steeds verder gedetailleerd.
- Naast de hiervoor bedoelde informatie over een bepaalde korte periode is het ook zinvol
de cumulatieve cijfers te verschaffen tot en met de betrokken periode waarover we verslag
uitbrengen.
- Een onderneming waar het boekjaar samenvalt met het kalenderjaar en die werkt met
maandelijkse resultatenoverzichten, stelt dus aan het eind van het jaar op:
- een resultatenoverzicht over december
- een resultatenoverzicht over januari tot en met december
- een balans per einde boekjaar
, - Aangezien de jaarrekening bestaat uit de winst- en verliesrekening over een bepaald
boekjaar en uit de balans per het eind van dat boekjaar, kunnen we bij de diverse
cijfervergelijkingen ook balanscijfers betrekken.
In dit verband kunnen we denken aan de berekening van ratio’s als:
- liquiditeitsratio’s
- solvabiliteitsratio’s
- rentabiliteitsratio’s
- omzetsnelheid en omzetduur van de goederenvoorraad
- gemiddelde termijn van krediet verstrekt aan debiteuren
- gemiddelde termijn van krediet ontvangen van crediteuren
- Deze ratio’s – en ook allerlei absolute cijfers als omzet per werknemer en dergelijke –
krijgen in feite pas betekenis door ze hanteren bij:
- de periodevergelijking
hierbij vergelijken we per individueel bedrijf gelijksoortige cijfers uit
verschillende perioden met elkaar. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid aan de
hand van deze cijfers een bepaalde ontwikkeling in de tijd waar te nemen.
- de budgetvergelijking
bij de budgetvergelijking vergelijken we de cijfers of ratio’s op basis van de
interne jaarrekening met de gebudgetteerde (begrote) cijfers of ratio’s.
- de bedrijfsvergelijking
bij een bedrijfsvergelijking vergelijken we zowel absolute cijfers als
verhoudingscijfers van een individueel bedrijf met de gemiddelde cijfers van
gelijksoortige bedrijven in dezelfde branche.
Par. 1.4 Functie van de externe verslaggeving
- De bekendste vorm van externe verslaggeving is de jaarrekening.
- De verantwoordingsfunctie van de externe jaarrekening werd vooral noodzakelijk door het
optreden van een scheiding tussen leiding en vermogensverschaffers.
- Naast de verantwoordingsfunctie aan de vermogensverschaffers is er een andere
belangrijke functie van de externe jaarrekening. Dit is de informatie- of allocatiefunctie.
- De informatie die we door middel van de externe jaarrekening publiceren, kan behulpzaam
zijn bij het nemen van allocatiebeslissingen. Het gaat dan om het informeren van degenen
die hun financiële middelen aan de onderneming ter beschikking willen (blijven) stellen: het
alloceren van financieringsmiddelen.
- De gebruikers van de externe jaarrekening bestaan tegenwoordig overigens niet alleen uit
vermogensverschaffers. Gebruikers van de externe jaarrekening kunnen zijn:
• (potentiële) verschaffers van risicodragend vermogen
• (potentiële) verschaffers van niet-risicodragend vermogen
• (potentiële) werknemers, vakbonden en ondernemingsraad
• beleggingsanalisten
• de Vereniging van Effectenbezitters
• leveranciers en afnemers
• overheid
• omwonenden
• belangenverenigingen, zoals milieuorganisaties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper patriciavlaar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
