3.1 SAMENVATTING
Na de Tweede Wereldoorlog werden de
verzuilde verhoudingen van voor de oorlog
hersteld. Nederland begon aan een snelle
wederopbouw, waarbij de Marshallhulp steun
bood. Ze hadden namelijk niet genoeg geld
om producten van het buitenland te kopen en
ook stonden ze aan de kant van de VS. De
Koude Oorlog en het begin van een Europese
samenwerking lieten zien dat Nederland niet
langer een neutraliteitspolitiek voerde.
Direct na de Tweede Wereldoorlog was er
sprake van een babyboom. De natuurlijke
bevolkingsgroei zette zich in de eerste
decennia na de oorlog voort. In de jaren 1950 en 1960 kende Nederland een
periode van economische groei en toenemende industrialisatie. Met geleide
loonpolitiek stimuleerden de rooms-rode regeringen de export en
werkgelegenheid. Daarnaast profiteerde Nederland van het economisch herstel
van Duitsland en de vondst van aardgas in Groningen.
Babyboom= geboortegolf.
Geleide loonpolitiek= als de regering bepaalt hoe hard lonen mogen stijgen.
Rooms-rode regeringen= Regeringen met de KVP (katholieken) en de PvdA
(socialisten)
Leidend was het idee van een maakbaar samenleving met meer economisch
gelijkheid als ideaal. Door de toenemende welvaart konden politici en sociale
partners samen bouwen aan een verzorgingsstaat. Na de invoering van de AOW
in 1957 werd sociale wetgeving verder uitgebreid.
Sociale partners= werkgevers en werknemers (bedrijven, vakbonden)
Verzorgingsstaat= staat die met sociale voorzieningen zorgt voor het welzijn van
zijn burgers.
Vanaf het begin van de jaren 1960 stegen de lonen sterk. In Nederland ontstond
een consumptiemaatschappij. In veel huishoudens deden apparaten hun intrede
en voor steeds grotere groepen werd een vakantie mogelijk, ook in het
buitenland. De groeiende welvaart ging hand in hand met verstedelijking en
groeiende mobiliteit.
Na de jaren 1950 was er sprake van ontzuiling van het sociale en politieke leven.
Nieuwe politieke partijen en omroepen, zoals D’66 en Veronica, kwamen op en er
ontstond een jongerencultuur. De jeugd kreeg de beschikking over meer vrije tijd
en geld en een deel van de jongeren volgde steeds langer onderwijs. Mede onder
invloed van popmuziek uit Engeland en de Verenigde Staten ontstonden er vanaf
het eind van de jaren 1950 jongerenbewegingen, zoals de nozems. In de jaren
, 1960 begonnen groepen jongeren, zoals de provo’s en de hippies, zich te
verzetten tegen de consumptiemaatschappij. Zij bespotten het gezag van
oudere generaties en eisten meer inspraak.
Ontzuiling= verdwijnen van de verzuiling
Nozems= stoer geklede jongere met vetkuif
Provo’s= jongere die zich uitdagend en speels afzet tegen bestaande
gezagsverhoudingen.
Hippies= jongere die zich op vredelievende en afwijkende manier afzet tegen de
consumptiemaatschappij en de heersende opvattingen
De positie van vrouwen veranderde. In 1956 kwam een einde aan de wettelijke
handelingsonbekwaamheid van getrouwde vrouwen. Later streden feministes van
de tweede golf, zoals Man Vrouw Maatschappij en Dolle mina, voor gelijke
rechten en kansen. De introductie en acceptatie van de anticonceptiepil, nieuwe
echtscheidingswetgeving en onderwijsdeelname van meisjes zorgden voor grote,
soms ook plotselinge maatschappelijke veranderingen.
Handelingsonbekwaamheid= het niet mogen afsluiten van rechtsgeldige
overeenkomsten.
Begin jaren 1950 was Nederland een emigratieland van waaruit mensen naar
landen als Australië, Nieuw-Zeeland en Canada trokken. De dekolonisatie van
Indonesië en Suriname zorgde voor de al dan niet vrijwillige komst van groepen
migranten naar ons land. Vanaf eind jaren 1960 huurden werkgevers
zogenoemde gastarbeiders in, eerst uit Zuid-Europa, later uit Turkije en Marokko,
die later ook het recht kregen op gezinshereniging.
De oliecrisis maakte in 1973 een einde aan jarenlange economische groei.
Vanwege westerse steun aan Israël verhoogde Arabische landen de prijs van hun
olie. Nederland kon de gevolgen daarvan nog enkele jaren opvangen. Rond 1980
was er sprake van een economische crisis die de samenleving en de
verzorgingsstaat onder druk zette.
Oliecrisis= tekort aan olie die leidde tot een economische crisis (1973)
Politieke Economische Sociaal-
veranderingen veranderingen maatschappelijke
veranderingen
Jare - Einde - Wederopbouw - Babyboom
n neutraliteitspo - Marshallhulp - Emigratie
50 litiek - Geleide loonpolitiek - Komst
- Rooms- rode - Economische groei migranten
coalitie
- Europese
samenwerking
- Opbouw
verzorgingssta
at
Jare - Ontzuiling - Economische groei - Ontzuiling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 02_voorbijdoses. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.