Pagina |1
Samenvatting Continent in het
Klein – Maarten Steenmeijer
Romeinen
o Eerste volk aanwezig in Spanje
o Dominant aanwezig van 200 BC. tot 400 n.Chr. (na 4 e eew viel het rijk uiteen)
o Brachten belangrijke vernieuwingen aan als infrastructuur (steden, wegen, aquaducten,
bruggen) en het bestuur en het recht. De belangrijkste vernieuwingen waren:
Het Latijn – dat de basis zou vormen van het Spaans
Het Christendom, werd rond 330 n.Chr. onder keizer Constantijn de Grote, de
officiële godsdienst van het Romeinse rijk
o Deze taalkundige en godsdienstige uniformering legde basis voor latere Spanje
Spanje
o 50 miljoen inwoners
o Castiliaans officiele taal van Spaanse staat: artikel 3 van de grondwet
o Amando de Miguel omschrijft typische Spanjaard als Sancho Panza uit Don Quichot
o Moderne Spanjaard: chauvinistisch, vluchtig, roddelzucht, corrupt, verfraaiing
o Pedro Almodóvar, Santiago Calatrava, Carlos Ruiz Zafon, Javier Marías
o PP (Partido Popular) vs PSOE (Partido Socialista Obrero Español)
o ‘Las dos Españas’
o In de jaren ’60 gingen honderdduizenden Spanjaarden uit onderontwikkelde gebieden als
Galicië en Andalusië naar NL, Dui, FR om als gastarbeider te werken
o In relatief korte tijd veranderd van emigratie- naar immigratieland. In periode 2000-2005
kwamen er drie miljoen buitenlanders in Spanje wonen
o 2005 – generaal pardon van Zapatero: 650.000 illegalen kregen woon- en
verblijfsvergunning
o 2007 – toch ruim één miljoen sin papeles
o Immigrantenbevolking divers: 40% Zuid Amerika, 20% West Europa, 15% Afrika. Helft
immigranten zit in drie provincies: Madrid, Barcelona en Alicante.
o Demografische en economische gevolgen van immigratie, voor samenleving ingrijpend
Spanjaarden vooral sterke verbondenheid met regio/streek: ‘Patria chica’.
Oorzaken:
Regionale talen zoals: Baskisch, Galicisch, Catalaans
Fueros: Middeleeuwse regionale wetsysteem van rechten , plichten en
priveleges. Betrekking op: belasting, dienstplicht, in- en uitvoerrechten.
Boekdrukkunst (1450) uitgevonden door Johannes Gutenberg
Isabella van Castilië (la Católica) trouwde met Ferdinand II van Aragón op 19 oktober 1469
Gevolg:
o Kronen van de landstreek Castilië en Aragón werden verenigd tot één kroon
o één bestuur, één taal (Castiliaans) en één katholiek geloof
o Nationalistischer gevoel (zeevaart, geletterdheid enzovoorts)
Inquisitie (1478-1834)
o rechtbank van de Katholieke Kerk, belast met de opsporing van, het onderzoek naar en
het opleggen van straffen aan ketters
o Tomás de Torquemada (inquisiteur-generaal)
Reconquista (711-1571)
, Pagina |2
o “Heilige oorlog”, herovering van Spanje op moslims door Christenen
o Paus wilde geen mosllims in Europa en stimuleerde kruistochten
o Alle Iberische moslimgebieden zijn uiteindelijk heroverd door katholieke vorsten
o Edict van Granada in 1491
o Santiago el Mayor Santiago de Compostela hoofdstad Galicië
o Cijfersysteem, telraam, symbool @, aan moslims te danken. 16 e eeuwse renaissance
ondenkbaar zonder wetenschap en cultuur die moslims naar Spanje brachten
o Unificatie ingezet door Romeinen werd niet gecontinueerd gedurende 8 eeuwen dat
moslims in Spanje waren. Ook dat zou de latere geschiedenis van Spanje bepalen
Castilië
o Tijdens reconquista werd Castilië steeds dominanter gezien centrale ligging
o Castilië verwierf meer politieke, militaire en economische macht dan de andere
Christelijke koninkrijken: Navarro, Portugal en Aragón
o Definitieve overheersing Castilië te danken aan huwelijk Isabella en Fernando in 1469
1492 (sleuteljaar)
o Isabella en Ferdinand (los reyes Catolicos) kregen sleutels van de stad Granada
o Het verdrijvingsedict van Alhambra (Joden moesten Spanje verlaten of bekeren).
160.000 Joodse families vluchtte uit Spanje
o Na voltooiing Reconquista richtte Isabella haar pijlen op overzeese expansie. Zo
sponsorde zij in 1492 reis Christoffel Columbus naar Indië. Per toeval kwam hij uit in
Amerika (genoemd naar de Italiaanse ontdekkingsreiziger Amerigo Vespucci)
o Katholiek geloof werd verspreid via Amerika
Karel V (Carlos I) betreedt de troon (1516)
o Kleinzoon van Isabela en Fernando
o Erfde van andere grootvader Oostenrijkse erflanden
o Heerser van het rijk waar de zon niet onderging
o Huis Habsburg
Lappendeken (16e eeuw)
o Militaire inspanningen om lappendeken bij elkaar te houden, kostten meer dan de
ladingen houd en zilver die vanuit Amerika werd aangevoerd richting Spanje
o Spectaculaire expansie in de 16e eeuw was een luxe die ‘t zich niet kon veroorloven
o Spanje moest astronomische bedragen lenen van Duitse en Italiaanse bankiers
Bloei en verval (16e en 17e eeuw)
o “Gouden eeuwen”: Spaanse kunst en literatuur beleefde ongekende bloei
o Verklaring: Staatshoofden hadden statussymbolen nodig om machtspositie te
rechtvaardigen en bevestigen
o Zurburan, Murillo en Velasquez grootste schilders Spaanse “Gouden eeuwen”
o Spanje leverde twee van haar belangrijkste personages: Don Quichot en de schelm
o Verval einde 17e eeuw. Land verloor zijn leiderspositie
o Carlos II (el hechizado) stierf in 1700 kinderloos
o De belangrijkste machten van Europa: Frankrijk, Engeland, Oostenrijk, bemoeide zich
met de opvolgingskwestie tijdens de zgn. successieoorlog (1701-1713), die eindigde
met de Vrede van Utrecht. Er werd bepaald dat een Bourbon op troon kwam.
o Bourbons brachten moderne ideeën van verlichting uit Frankrijk mee.
o Dit leidde tot tweedeling in Spaanse samenleving: ‘las dos Españas’, de reactionairen
tegenover de liberalen of progressieven, ook wel afrencesados (verfransten)
genoemd
Eerste Republiek (1873-1874)
Restauración (1874-1931)
