samenvatting o.b.v. lessen, slides, boek en capita economisch recht van prof. Gert Straetmans. academiejaar . Het gastcollege is ook toegevoegd op het einde van de samenvatting.
HANDELS EN ECONOMISCH RECHT
Hoofdstuk 1: Begripsbepaling handelsrecht, economisch recht en financieel recht ........................................................... 8
geschiedenis en totstandkoming.................................................................................................................................. 8
Doelstellingen van het Wetboek van Economisch recht ................................................................................................ 11
Economisch recht in ruime zin rust op twee pijlers: .................................................................................................. 13
Hoofdstuk 2: Onderneming in de zin van de Wet marktpraktijken ................................................................................... 15
Afdeling 2: Onderneming in de zin van Boek I WER ...................................................................................................... 16
definitie onderneming in artikel I.1, eerste lid WER: ................................................................................................ 16
A. Iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent:..................................................... 17
b. Iedere rechtspersoon, met uitzondering van publiekrechtelijke rechtspersonen die geen goederen of diensten
aanbieden op de markt. ......................................................................................................................................... 19
C. Iedere andere organisatie zonder RPH, tenzij die geen uitkeringsoogmerk heeft ........................................... 20
Afdeling 3: Onderneming in mededingingsrecht ........................................................................................................... 21
Mededingingsrecht in ruime zin = kartelrecht en marktpraktijken............................................................................ 21
HVJ BKK Mobil Oil p236 .......................................................................................................................................... 21
A. Taken onder overheidsgezag ............................................................................................................................. 31
B. Overheden moeten bij hun handelen mededingingsregels naleven ................................................................. 34
C. Activiteiten ter uitvoering van een wettelijke of bestuursrechtelijke opgedragen taak .................................... 35
1
, D. Taken van zuiver sociale aard ............................................................................................................................ 35
E. Werknemers ....................................................................................................................................................... 46
F. Collectieve overeenkomsten .............................................................................................................................. 46
G. Koper maar geen aanbieder op de markt .......................................................................................................... 47
Hoofdstuk 3: Onderneming in de zin van boek VI WER (boek 6) ....................................................................................... 48
Afdeling 1: VZW: Vereniging Zonder Winstoogmerk (p 109 e.v.)................................................................................... 50
1. Economische activiteit in zin van vrij verkeer ........................................................................................................ 69
2. Onderneming in de zin van de kruispuntbank voor onderneming ......................................................................... 69
3. Onderneming in zin van boek XX............................................................................................................................ 72
Aanknopingspunten bij de intellectuele eigendom: .............................................................................................. 72
Afdeling 2: Harmonisatiemethode van de richtlijn ........................................................................................................ 75
2. Harmonisatiemethode van de RL, de preambule en de rechtsbasis ...................................................................... 76
3. Reikwijdte harmonisatie – zienswijze Europese commissie ................................................................................... 76
2
, Afdeling 3: Uitsluitingen uit het toepassingsgebied ...................................................................................................... 77
De smaak- en fatsoensregels:.................................................................................... Error! Bookmark not defined.
Aanklampen van personen op straat: .................................................................................................................... 77
wat valt er nog buiten? .......................................................................................................................................... 77
Het gaat dus niet om de verhouding B2B, bijgevolg worden uitgesloten: ............................................................. 79
Afdeling 4: De systematiek van de richtlijn .................................................................................................................... 79
Afdeling 5: Draagwijdte van de richtlijn ......................................................................................................................... 80
Eigen interpretatie ..................................................................................................................................................... 80
Arrest HvJ – Trento-sviluppo: niet in rb...................................................................................................................... 84
Zijn er uitzonderingen op het begrip handelspraktijk? Ja, doch deze zijn niet uitgebreid ........................................ 87
Afdeling 6: Het Wetboek van Economisch Recht ........................................................................................................... 89
boek VI. toepassingsgebied ........................................................................................................................................ 89
2. Informatie van de markt......................................................................................................................................... 90
A. Prijsaanduiding en promoties inzake prijzen Wetgeving boek VI ..................................................................... 90
b. Uitverkoop.......................................................................................................................................................... 94
c. Solden (art. VI. 25 ev.)........................................................................................................................................ 95
D. Sperperioden ..................................................................................................................................................... 97
E. Kortingstitels....................................................................................................................................................... 97
F. Uitputting voorraad ............................................................................................................................................ 98
3. Overeenkomsten met consumenten...................................................................................................................... 99
A. Onrechtmatige bedingen ................................................................................................................................... 99
B. Varia overeenkomsten met consumenten: ...................................................................................................... 100
c. Gezamenlijk aanbod ......................................................................................................................................... 101
A. Oneerlijke handelspraktijken B2C .................................................................................................................... 104
misleiding door omissie............................................................................................................................................ 110
3
, B. Misleidende handelspraktijk onder alle omstandigheden (per sé verboden) ................................................. 116
c. Agressieve handelspraktijken ........................................................................................................................... 118
D. Agressieve HP die onder alle omstandigheden worden verboden .................................................................. 118
E. Oneerlijke handelspraktijken jegens andere personen dan consumenten ..................................................... 121
F. Verkoop met verlies ......................................................................................................................................... 124
g. Vordering tot staking ........................................................................................................................................ 127
Afdeling 7: Is boek VI WER Richtlijnconform? (hb p 234-253) ..................................................................................... 128
A. Objectief ........................................................................................................................................................... 149
Masterfoodsarrest: (niet behandeld + niet in RPB).................................................................................................. 165
Hoofdstuk 2: Types van intellectuele eigendomsrechten ................................................................................................ 165
Arrest Lego Juris p543 RPB ................................................................................................................................... 177
Hof van Justitie: arrest Lego Juris (hoger beroep) ................................................................................................ 178
5. Cumul auteursrecht, merken en model ............................................................................................................... 186
Arrest Hauck t. Stokke p674 ................................................................................................................................. 187
Afdeling 3: Organisatie bescherming van intellectuele eigendom ............................................................................... 189
1. Uitgangspunt: nationale organisatie .................................................................................................................... 189
2. Europese organisatie: gemeenschappelijk gemeenschapsrecht naast nationaal recht ....................................... 190
3. Internationale organisatie .................................................................................................................................... 191
Afdeling 4: Bijzondere regeling van de communautaire uitputting ............................................................................. 191
1. Uitgangspunt = nationale organisatie vs. vrij verkeer van goederen ................................................................... 191
2. Principe van communautaire uitputting .............................................................................................................. 192
A. Algemeen ......................................................................................................................................................... 204
b. Doelstelling ....................................................................................................................................................... 204
c. Uitvindingsoctrooi ............................................................................................................................................ 205
d. Eigendom van het octrooi ................................................................................................................................ 207
E. Octrooiaanvraag ............................................................................................................................................... 208
f. Rechten octrooihouder ..................................................................................................................................... 209
G. Beperkingen ..................................................................................................................................................... 210
H. Duur ................................................................................................................................................................. 210
I. Plichten .............................................................................................................................................................. 211
5
, J. Einde van het octrooirecht ................................................................................................................................ 211
k. Geen octrooi ..................................................................................................................................................... 211
l. Toepassing op het gebied van de nijverheid ..................................................................................................... 212
A. Vereisten .......................................................................................................................................................... 213
b. Welke creaties? ................................................................................................................................................ 215
c. Formaliteiten .................................................................................................................................................... 215
d. Auteur .............................................................................................................................................................. 215
E. Duur .................................................................................................................................................................. 216
F. Naburige rechten .............................................................................................................................................. 216
g. Databanken ...................................................................................................................................................... 217
H. Computerprogramma’s.................................................................................................................................... 217
3. Merken en tekeningen of modellen ..................................................................................................................... 217
4. Tekeningen of modellen (titel 3 BVEI) .................................................................................................................. 217
A. Algemeen ......................................................................................................................................................... 217
b. Vereisten .......................................................................................................................................................... 218
c. Beschermingsvoorwaarden .............................................................................................................................. 221
D. Gebruiksfunctie ................................................................................................................................................ 225
e. Uitzonderingen ................................................................................................................................................. 225
f. Eigendom .......................................................................................................................................................... 226
g. Formaliteiten .................................................................................................................................................... 226
H. Rechten ............................................................................................................................................................ 226
I. Beperkingen ...................................................................................................................................................... 226
J. Beschermingsduur ............................................................................................................................................ 226
K. Einde ................................................................................................................................................................. 227
L. Conclusie ........................................................................................................................................................... 227
Afdeling 5: meer gedetailleerde analyse van bepaalde intellectuele eigendomsrechten .......................................... 228
A. Definitie ............................................................................................................................................................ 228
b. Teken ................................................................................................................................................................ 228
c. Overzicht per type van teken............................................................................................................................ 229
D. Onderscheidende kracht:................................................................................................................................. 240
E. Verval van het merk ......................................................................................................................................... 253
f. Beschermingsomvang van het merkenrecht capita 208 ev ............................................................................. 262
Afdeling 2: Voorwaarden van vrijstelling ..................................................................................................................... 334
Wat voegt artikel 102 VWEU daaraan toe?.............................................................................................................. 334
Parallel in Boek IV WER ........................................................................................................................................ 335
Afdeling 3: Doelstellingen van het Europees mededingingsrecht? .............................................................................. 335
Arrest Metro I: .......................................................................................................................................................... 336
Afdeling 4: Voorwaarden van art. 101, lid 1 VWEU ..................................................................................................... 339
Afdeling 2: Analyse van de artikels............................................................................................................................... 343
Equiformarrest Hof van Cassatie: ............................................................................................................................. 344
Afdeling 3: Het systeem van de verordening ............................................................................................................... 351
Afdeling 5: Analyse van de hardcore beperkingen ....................................................................................................... 352
Hardcorebeperkingen die niet zijn toegestaan: ....................................................................................................... 352
Afdeling 6: Analyse van beperkingen afscheidbaar van de overeenkomst .................................................................. 355
,HANDELS EN ECONOMISCH RECHT
DEEL I: AANKNOPINGSPUNTEN ECONOMISCH RECHT
HOOFDSTUK 1: BEGRIPSBEPALING HANDELSRECHT, ECONOMISCH RECHT EN FINANCIEEL RECHT
GESCHIEDENIS EN TOTSTANDKOMING
- Codex Hammurabi: De diepste wortels van het handelsrecht gaan terug tot de codex Hammurabi, genoemd naar de
koning die tussen 1728 – 1686 v. Chr. Regeerde over het oude Babylon.
o Diepste wortels van het handelsrecht: ze werden ingebeiteld in een zwarte basaltsteen. 282 paragrafen over
burger, straf, en handelsrecht. Geen bijzondere systematiek en het was eerder een pragmatische
wettenverzameling--> regels die praktijkgerichte gevallen regelen.
- Romeins recht: had sterke invloed op ons recht. Het Romeins recht heeft nooit een onderscheid gemaakt tussen
burgerlijk en handelsrecht! Dit is ten gevolge van de vorm van economie van de romeinen; enkel slaven hielden zich
bezig met handel. Degenen die vrij waren die lieten zich niet in met handelsactiviteiten. Daarom is er in het romeins
recht vooral het burgerlijk recht dat voldoende kneedbaar en smeedbaar is om aanpassingen te veroorloven.
- Middeleeuwen: Door de ontplooiing van de handelsactiviteiten groeide er een klasse van nieuwe burgers, de
handelaars:
o Opgang van Venetië en Vlaanderen: in gouden eeuw krijgt men een enorme boost van handelsrecht. Het
romeins recht is dan onvoldoende. En dan ontstaan er aparte rechtsregels
o Zij gingen zich organiseren in broederschappen, gilden en ambachten (= corporatisme)
o Leidde tot een ‘recht voor de klasse der handelaars’, een subjectief handelsrecht => want handelsrecht enkel
van toepassing op mensen die zich als handelaars beschouwen. Is eerste scheiding tussen burgerlijk recht
en handelsrecht. Het is dus een apart recht en is van toepassing per gilde en per corporatie. Als je in een
gilde zit zie je wie toegang heeft tot bepaald beroep en welke regels er van toepassing zijn. Ze streven
speculatieve winsten na en hier krijg je de tweedeling in het economisch recht.
- Ordonnances van Colbert: (franse) handelsregels op land en zee worden gecodificeerd.
o 1673: ordonnance du commerce de terre
o 1681 ordonnance de la marine
o hierin ligt basis van napoleontisch Wetboek van. Koophandel 1807 à leeft nog altijd door in ons
handelsrecht
- Franse revolutie “Iedereen is vrij/gelijk voor de wet, ook commercieel”: egalité, fraternité, liberté. Onderscheid
tussen mensen wordt afgeschaft. Dit houdt in dat we komaf maken met alle gilden en corporaties. Want de gilden
hielden in dat ze konden beslissen wie toegang had tot een bepaald beroep.
o Wet Le Chapelier (1791): afschaffing gilden en corporaties (want toelating van gilden en corporaties nodig
om beroep te kunnen uitoefenen). De gilden worden afgeschaft op voorwaarde dat men zich aan de
voorwaarden hield.
o Decreet d’Allarde van 217 maart 1791: Vrijheid van beroep en bedrijf.
“A compter du 1er avril 1791 il sera libre --> toute personne de faire tel négoce ou d’exercer telle profession,
art ou métier, qu’elle trouvera bon, mais elle sera tenue de se pourvoir auparavent d’une patente et de se
conformer aux règlements de police qui sont ou pourront être faits”(Art. 7 Decreet d’Allarde). Zorgt ervoor
dat het lang van toepassing is
=> Is van toepassing gebleven tot invoering WER, want hierin is vrijheid op onderneming opgenomen.
8
, o Ordonnances van Colbert als basis W.Kh. 1807: Ineens is iedereen vrij en wilt men alles zelf doen. Wat doe
je dan ? Men gaat dan terugvallen op de ordonnances van Colbert. Een handelaar = een persoon die daden
van koophandel stelt. De gilden en corporaties zijn afgeschaft maar dus ook de rechtsprekende functie want
wanneer er een probleem was, dan werd het binnen de gilde opgelost. Daarom ging men een rechtbank van
koophandel oprichten.
• Ordonnances = soort codex
• De ordonnances de combert treden in België in werking in 1808
o Gevolg: Het onderscheid tussen burgerlijk en handelsrecht was sterk ingeburgerd na de evolutie:
• Een subjectief handelsrecht o.g.v. een onderscheid naar hoedanigheid van de persoon werd
onmogelijk
• Er ontstond een objectief handelsrecht o.g.v. een onderscheid tussen de handelingen = daden van
koophandel vormen het aanknopingspunt!!
- Het wetboek van koophandel: Het Wetboek van Koophandel uit 1807 (art.1) maakt een onderscheid tussen:
o Commmerçants: Zij die daden van koophandel uitoefenen (=iedereen!)
o Kooplieden: Zij die er hun gewoonlijk beroep van maken
• In de praktijk ging men echter opnieuw aandacht schenken aan het oude, subjectieve criterium
van ‘handelaar’ -> Verklaart de deels objectieve, deels subjectieve grondslag van ons
handelsrecht!
De corporaties of gilden fungeerden als rechtbank voor de eigen leden. Door het verbieden van
corporatisme werd dit buitenspel gezet, waardoor een regeling van de rechtbanken van
koophandel zich opdrong. Deze regeling moest uiteraard steunen op het gedachtegoed dat was
opgebouwd met de Franse revolutie, nl. de ‘gelijkheid van alle burgers’.
o Art. 631 en 632 Code du Commerce van 1807 : “De rechtbanken van koophandel zijn bevoegd voor :
• Alle geschillen over ‘daden van koophandel’ tussen alle personen (=> gelijkheid van burgers
want voor alle personen)
• Alle geschillen tussen handelaars, kooplieden en bankiers (dus ongeacht de daden)”
- Herziening wetboek van koophandel 1853
o Art. 1: Definitie van kooplieden: “Zij die daden van koophandel uitoefenen, zoals die limitatief worden
opgesomd in art. 2, en die daarvan, hoofdzakelijk of aanvullend, hun gewoon beroep maken”
o Restrictieve groep van mensen!!
o De daden van koophandel dekken de realiteit niet meer: Veelal wordt het onderscheid gemaak o.b.v.
winstbejag, en dus de subjectieve hoedanigheid van de persoon die de handeling stelt
9
, - Vanaf 1 november 2018 ! afschaffing Wetboek van koophandel + herziening Rechtbank Koophandel > Wetboek
van economisch recht + Ondernemingsrechtbank
- Zoals gezegd is het WER een aanbouwwetboek waar steeds delen bij komen, intussen 20 delen. Voor alle algemene
definities moet men steeds naar boek 1 kijken
- ECO recht is op te spliten in 2 takken:
1. Statuut onderneming
2. Marktordening
- Boek II: basisprincipes: algemene beginselen
o art. 2 ‘doelstellingen’
o Art. 3: vrijheid van ondernemen voor iedereen
o Art. 4 beperkingen op vrijheid van ondernemen
- Europese invloed
o Vrije mededinging toegang tot de markt: bv. Richtlijn vergelijkende reclame, richtlijn oneerlijke
marktpraktijken, ombnibus richtlijn
o Boek VI marktpraktijken: hiermee worden we dagelijks geconfronteerd en gaan we dus uitvoerig
behandelen
o Onvervalse medidinging staatsteun (gaan we niet verder op in) -> zie bv. Boerenprotest art. 107-109 WVEU
o Ook interpratie van HvJ
- Basisregels vinden we in boek 3 + regels mbt kruispuntbank van ondernemingen = register waarin elke
onderneming een ondernemingsnummer krijgt, voor conversaties met de overheid (= administratief) + via de
ondernemingsnummer wordt de onderneming kenbaar aan alle consumenten (=indetificatie)
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper uarechtenstudent24. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,06. Je zit daarna nergens aan vast.
